Yerelde ittifak modelleri

2019 Mart sonunda yapılacak yerel seçimlerin ekim sonunda ya da kasım başında yapılması tartışılmaya başlandı, hem de yüksek ve güçlü bir sesle.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Eşref Fakıbaba, “Kasımda olursa bütün belediye başkanlarının 1 yıl daha fazla kazanacağını düşünüyorum” diyerek görüşünü dile getirdi.
Seçimin erkene alınmasıyla ilgili önemli işaretler de var.
AK Parti’nin olağan büyük kongresi erkene alındı ve önümüzdeki ay yapılacak. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, MKYK toplantısındaki “Seçim atmosferinden çıktık diye durmayacağız tam tersine hazır seçim atmosferi varken, yerel seçimlere hazırlanacağız. Hızla yerel seçimlere odaklanacağız” sözleri seçimi ne kadar önemsediğinin göstergesi.

* * *

Cumhur İttifakı’nın 344 olan sandalye sayısı erken yerel seçim için gerekli olan Anayasa değişikliğinin yapılmasına imkân tanımıyor. Ancak AK Parti ve MHP’den liderler düzeyinde yapılacak ‘erken yerel seçim’ çağrısı ihtimali şimdiden CHP, İYİ Parti ve HDP cephesinde tartışılmaya başlandı.

* * *

CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun’un CHP‘nin olası erken yerel seçime hazır olup olmadığı yönündeki soruya verdiği, “CHP tüm teşkilatlarıyla yerel seçimlere hazırdır. Bu konuda hazırlıklarımızı yaptık, yapmaya devam ediyoruz” yanıtı da CHP’nin olası bir erken seçime koşulsuz karşı olmadığının göstergesi.

* * *

İYİ Parti cephesinde yüzde 10’luk bloğu tutmak ve yerel yönetimlerde aktör olabilmek için erken seçime karşı çıkmayabilir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki belediyelerin kayyumlar tarafından yönetilmesi böyle bir çağrıya HDP’nin de karşı çıkmayacağı olasılığını güçlendiriyor.

* * *

TBMM’de 8 Temmuz’daki yemin töreni sonrası erken seçim kararı alınması ya da önümüzdeki günlerde yapılacak olağanüstü oturum çağrısıyla bu kararın alınması şaşırtıcı olmayacak. Burada en önemli konu Cumhurbaşkanlığı seçiminde yapılan ittifakların yerel seçimde yapılıp yapılamayacağı.

* * *

Görüştüğüm AK Parti’li ve MHP’li kaynaklarımdan edindiğim izlenim yerel seçimde bu ittifakın süreceği yönünde. Millet İttifakı için ise henüz konuşmak için erken. CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun yakın çevresine ittifakı sürdürmek istediğini söylediği kulağıma gelenler arasında.

* * *

Yerelde ittifak modeline gelince. Şu an için ortak aday formülü dışında başka bir seçenek yok. İl ve ilçe belediye başkan adaylarında ittifakın tek adayı olacak, meclis üyeleri de milletvekilliğinde olduğu gibi partiler arasında ayrıca oylanacak.

* * *

Büyükşehirlerde özellikle de İstanbul ve Ankara’da yapılacak ya da yapılamayacak ittifaklar seçimin kaderini doğrudan etkileyecek. 2014’teki yerel seçimde Melih Gökçek ile Mansur Yavaş arasındaki yarışın yüzde 44’e yüzde 43’le sonuçlanması, oluşan doğal ittifakların oy oranları üzerindeki etkisinin en büyük kanıtı.

* * *

Yerel seçimde ittifak kurmak Cumhurbaşkanlığı’nda ittifak kurmaktan biraz daha zor olacak. Yine Başkent’e dönecek olursak her biri pek çok ilden büyük merkez ilçelere gösterilecek adaylar hayati önemde.
Burada ittifakın tarafı partiler ilçeleri paylaşabilir ve o ilçelerde uzlaşılacak tek aday üzerinden seçime girilebilir, yine Büyükşehir için de ortak aday formülü geliştirilebilir.

* * *

Tekrar altını çizecek olursak, yerelde ittifak genelden çok daha zor ve yıpratıcı olacak. İttifakı sürdürebilen, doğru adaylarla seçmenin karşısına çıkan başarılı olacak. Çünkü seçmenin karşısında bu kez liderler değil pek çok aday olacak.