Tüpraş’ta işler karıştı

Tüpraş ihalesini Taftnet ile Zorlu Grubu’nun ortak girişimi olan Efremov-Zorlu konsorsiyumu alınca Zorlu Grubu hise senetleri hızlı prim yapmaya başlamış, rakip grubun borsadaki temsilcisi olarak görülen YKB ve Turkcell ise bugünkü seansta yüzde 8’e varan değer kaybı yaşamıştı. Ama bu haberin ardından Anadolo Ortak Girişim Grubu, ya da başka bir deyişle Çukurova Grubu’nun hisseleri hızla değer kazanmaya başladı. Çünkü piyasalarda ihalenin iptal edilebileceği beklentisi doğdu.

Özelleştirme İdaresi (ÖİB) Başkanı Metin Kilci dün ihalenin teknik olarak bittiğini Rekabet Kurulu’nun izninin ardından ihalenin onaylanması için Özelleştirme Yüksek Kurulu’na (ÖYK) gönderileceğini söyledi. Yani teknik olarak bu ihale bitti ama Rekabet Kurulu ihaleyi onaylamaz ya da Rekabet Kurulu onaylar ama karar ÖYK’dan dönerse yeni bir ihalenin açılma ihtimali halen mevcut. ÖYK’nın da böyle bir yetkisi mevcut.

Peki böyle bir iptal sözkonusu olabilir mi? Tüpraş yeniden ihaleye çıkabilir mi?

Şimdi gözler ÖİB’e çevrilmiş durumda. ÖİB’in bu teklif konusunda ne açıklama yapacağı bekleniyor. Ben söyleyeyim ÖİB sadece tek bir açıklama yapabilir: “İhale Teknik olarak tamamlandı. Önce Rekabet Kurulu’na, onaylanırsa oradan da ÖYK’ya gedecek. Kararı ÖYK verir. O karara göre de biz gereğini yaparız. ÖYK’nın ne karar vereceğini de şimdiden söylemek mümkün değil”.

Peki ÖYK ne yapabilir?

En başta şunu söylemek gerek; ÖYK’nın üzerinde Tüpraş ihalesinde çıkan fiyatın düşük olduğu yönünde bir baskı var. Hatta bizzat ÖYK bile böyle düşünüyor olabilir. O zaman da ihalenin iptal edilip yeni bir ihale açılması sözkonusu olabilir. Yani Tüpraş dosyası kapanmış değil.

İyi ama fiyat ucuz mu?

İhaleden bir önceki gün yani Cuma günkü kapanış fiyatı ile Tüpraş’ın tamamının piyasa değeri 2.3 milyar dolar. Zorlu Efremov grubunun yüzde 65.76 oranındaki verdiği 1.3 milyar dolarık teklife göre ise piyasa değeri 1.98 milyar dolara denk geliyor. Yani piyasa değerinin yüzde 14 altında.

Ama bir de Tüpraş’ın bu yıl ödemesi gereken 230 milyon dolarlık temetü ödemesi var. Bu ödeme fiyattan çıkarılınca ihalede çıkan fiyat ile borsadaki piyasa değerinin hemen hemen bu seviyeye denk olduğu hata kimi hesaplamalara göre üzerinde bile olduğu iddia ediliyor.

Bu arada hatırlatalım Tüpraş fiyatını düşük bulanlar bugün hisse senedi fiyatının özelleştirme fiyatına gerilemesini bekliyordu ama birinci seans sonu itibariyle Tüpraş değer kaybetmek bir yana değer kazandı. Yani piyasalar bu değerleme teorisini bu kez dikkate almadı, Tüpraş’ta beklentiyi satın almaya başladı. Şirketin özelleştirme ile piyasada güçlü konuma geleceği beklentisini...

ÖYK İhaleyi iptal eder mi?

ÖİB, örneğin Tekel’de, 2003 yılı hedeflerinin kat kat gerisinde kalma riski pahasına fiyatın ucuz olduğu baskılarına dayanamayarak ihaleyi iptal etti. Ayrıca zaten 2003 yılı hedefleride yakalanamadı. ÖİB’in üzerinde önce başarılı özelleştirme yapma ardından da doğru fiyata satma konusunda bir baskı olduğu açık. Ve aslına bakarsanız bu iki baskı unsuru Tüpraş özelleştirmesinde birbiri ile çelişen uygulamalar yapılması manasına geliyor.

Şöyle ki: Bundan sonraki özelleştirmelerde özellikle de yabancı yatırımcıya Türkiye’nin açık şeffaf, ve kesin özelleştirme ihaleleri yapabildiği mesajının verilmesi gerekiyor. Bu özelleştirmeler arasında Türk Telekom, THY ve Petkim’in bulunduğunu hatırlatalım. Bunun için de ÖİB 1.3 milyar dolarlık teklifi uygun bulup Anadolu Ortak Girişim Grubuna “İhaleyi yaptık tamaladık Madem daha çok para verebiliyordunuz zamanında verseydiniz” deyip işi kapatabilir. Kararlılığını sergileyerek bundan sonraki ihaleler yoğunlaşır.

Ya da ÖİB Tüpraş’ı ucuza sattı baskısı altında kalmamak için ihaleyi ipal eder ve Anadolu Ortak Girişim Grubu’nun önerdiği gibi açık artırma ile yeni bir ihale açabilir. Açık artırmada da en yüksek fiyatı veren gruba Tüpraş’ı satabilir.

Ama bu ÖİB için daha riskli çünkü açık artırmada Anadolu Ortak Girişim Grubu’un teklifi Efremov-Zorlu girişiminin teklifinin fark yaratacak kadar üzerinde çıkmayabilir. O zaman da ÖİB ilerdeki özelleşirmeleri bekleyen grupların gözünde “üç kuruş paraya tamah ederek güvenilirliğini sarsan” bir kurum olarak algılanma riskiyle karşılaşır. Bu da THY, Telekom ve Petkim gibi özelleştirmelerde yüksek teklif verebilecek grupların uzaklaşmasına neden olabilir.

Tüpraş ihalesi “2003 yılında işi öğrendik, 2004’te bizi izleyin” diyen ÖİB yönetimi için sınav niteliğinde. Dileriz doğru kararı almayı başarabilirler.