İtalyan şırdanı lampredotto’yu duydunuz mu?

İtalyan şırdan, güzel bir hikâyesi olan ve herkese eğlenceli anlarını hatırlatan özel bir yemek. Floransa’nın en özel sokak lezzetlerinden biridir diyebilirim. Her zaman bana en eğlenceli zamanlarımı hatırlatır: Sokakta kaldırımlarda, açık pazarlarda satılırdı ve ben bayılarak yerdim. Geleneksel tarifte suyunu hazırlarken kullanılan sebzelerin tadı, ‘salsa verde’ sosunun tazeliği ve acı yağının sizi çarpmasıyla lezzetlerin savaşını harika bir deneyimle yaşatıyor.

Lampredotto sadece İtalyanların değil, İngilizlerin de çok sevdiği bir yemekmiş ama orada lamprey balığı kullanılarak hazırlanıyormuş. Lamprey balığı çok pahalı ve erişmesi zor bir ürün olduğu için İtalya’da herkesin tüketemediği bir yemek olarak bilinmiş. Nüfusun birçoğu beslenmesinde sakatat türleri üzerinden ilerliyormuş ve bu sakatat düşkünlüğü harika bir sokak lezzetinin ortaya çıkmasına sebep olmuş. İsminde de ufak değişiklikler yaparak ‘lampredotto’ demişler.

Geleneksel Toskana ruhuna teslim olan bu yemek, tam olarak o ruhun vücut bulmuş hali. ‘Maddi yetersizliği sorun etmeyip eldeki malzemeyi harika bir lezzete dönüştürmekten daha güzel ne olabilir’ diye düşünmeden edemiyorum. Bu geleneksel tat, bizlere uygun alternatiflerin ve sokak yemeklerinin ne kadar lezzetli olduğunu tekrar hatırlatmalı.

TAZE OTLAR, SARIMSAK VE ZEYTÄ°NYAÄžI...

Zaman içinde ikonik bir yemek halini alan lampredotto, kendine özel sosları ve ekmeğiyle ne kadar anlatılsa az. O yüzden tarifini ve lezzetini sizlerle paylaşmalıyım. Kabuklu bir ekmeği var ki, o şırdan ve sebze aromalarının birleştiği lezzetli suyu içine hapsedip kabuğunu muhteşem tatları korumak için kalkan olarak kullanıyor. Sana büyük iş düşüyor ekmek, kıymetini biliyoruz!

Bıçak yardımıyla yumuşacık olmuş şırdanları küçük parçalara ayırıyoruz. O enfes ekmek tabanına dolu bir kat yapacak şekilde yayıyoruz, bence hazırlarken ufak bir parça alıp tadına bakmayı da unutmayın. İşin bir diğer sırrı o taze, ısırığınıza renk katan ve damağınızı şenlendiren yeşil kat. Taze otlar, sarımsak ve zeytinyağıyla hazırlanan bu kat için dikkatli olun derim, salsa verde sosu yedirirken lampredotto’muz soğumasın. Ve işte, vurucu kat, acı yağ!

Acıyı çoğunluk sever ama lampredotto ve acı yağ gibi bir eşleşme yakalarsanız sakın bırakmayın . Salsa verde sosun tazeliğine acı yağ, çok güzel eşlik ediyor. Ocakta yavaş yavaş ısınırken biberin tüm acısını içine çekiyor. Hiç vakit kaybetmeden bu yağın kalanını saklamalısınız. En son üzerine tekrar lezzetli suyuyla ıslatılan ekmeği kapatıyoruz ve ben şu an o sokaklarda lampredotto yiyor gibiyim. Bu lezzeti mutlaka denemelisiniz çünkü sizler için bir sokak lezzetinden çok daha fazlası olacak, eminim.

LAMPREDOTTO

(2 kiÅŸilik)

NE LAZIM?

- Şırdan
- 2 lt su
- 1 havuç
- 1 soÄŸan
- 1 kereviz sapı
- 1  domatesÂ
- 1 diş sarımsak
- 1 defne yaprağı

Acı yağ için;

- 7-8 kurutulmuş acı biber
- Ayçiçeğiyağı

Salsa verde sos için;

- 4 dal taze soÄŸan
- 1/2 demet maydanoz
- 2 diÅŸ sarımsakÂ
- Zeytinyağı

NASIL YAPARIM?

- 2 litre suyun içine havuç, soğan, kereviz sapı, sarımsak ve defne yaprağını atın, sebze suyu hazırlayın.

- Acı yağı yapmak için tencereye koyduğunuz ayçiçeğiyağına küçük parçalara ayırdığınız kuru biberleri ekleyin. Yağ kısık ateşte ısınmaya başlasın. Isınınca biberleri içinden alın. 

- Salsa verde malzemelerini rondo’da homojen olana kadar karıştırın.

- Temizlenmiş ve ön pişirmesi yapılmış şırdanları sebze suyunda 1 saat kaynatın.

- Kabuklu sandviç ekmeklerinin içini alın, ekmeğin içini şırdanları pişirdiğiniz sebze suyuyla biraz ıslatın. Şırdanı küçük parçalara ayırın, ekmeğin tabanına yayın. Şırdanların üzerine salsa verde sosu döküp isteğinize göre acı yağ ekleyin. Eminim böyle bir şırdan yemediniz!