TÜRKİYE’de insanlar yabancı ülkelerin kendilerine çıkardıkları vize ve çalışma izni zorluklarından yakınırlar. Öte yanda bir ülkeye know-how aktarmanın en doğru ve kolay yolu dışarıdan uzman ithal etmektir. Ancak, Türkiye de hálá yabancıya "şüpheli" gözüyle bakıyor ve ülkesinde çalışmak isteyen yabancılara karşı çok cimri davranıyor.
* * *
Amerikan Şirketler Derneği (ABFT), Türkiye’de Amerikan Ticaret Odası olarak hizmet vermekte ve Türkiye’de faaliyet gösteren yaklaşık 60ABD firmasını temsil etmektedir. Ocak 2004’te kurulmuştur. ABD Büyükelçisi Ross C. Wilson, Onursal Başkan olarak görev yapmaktadır.
Amerikan Şirketler Derneği’nden (ABFT) yapılan bir açıklamada Türkiye’nin uluslararası yatırımı cezbetme ve daha yüksek katma değerli sanayilerde global olarak rekabet edebilme kapasitesinin, ülkenin yabancı profesyonellere çalışma izni vermek konusundaki esnekliği ve açıklığı ile yakından ilgili olduğu ifade ediliyor. Ayrıca, mevcut uygulamaların ülkenin ekonomik menfaatleri veya ülkede faaliyetlerini genişletme çabasında olan yatırımcıların ihtiyaçları doğrultusunda olmadığı da vurgulanıyor.
* * *
"Türkiye’de Yabancıların Çalışma İzinlerine Yönelik Hususlar" isimli yeni Öneri ve Pozisyon Raporunda, ABFT buradaki operasyonlarına değer katmak üzere yüksek vasıflı profesyoneller getirmek isteyen şirketler için, bunun yasal olarak mümkün olmakla beraber, uygulamada, vize çıkması işlemlerinin zahmetli ve zor bir süreç olduğunu ve özellikle bilim, teknoloji, mühendislik ya da hukuk veya tıp alanlarında, iş dünyasının beklentilerini yerine getirmediğini ifade etmekte.
* * *
ABFT mevcut uygulamanın, Türkiye’nin yatırım ortamını iyileştirmediğini veya küresel anlamdaki rekabet gücüne herhangi bir katkıda bulunmadığını da dile getiriyor; uygulamanın esneklikten uzak olmasının, teknoloji transferi yapmak, yerli çalışanları eğitmek veya operasyonları büyütmek arzusunda olan firmalar için caydırıcı bir faktör olduğunu da ekliyor.
* * *
İrlanda’dan Singapur’a, ABD’den Britanya’ya kadar, dünyanın en rekabetçi ve hızlı büyüyen gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerinde, çalışma esnekliği ve yabancı profesyonel elemanlara yönelik izinlerde açıklık uygulaması, bu ülkelerin ekonomik başarısında temel bir faktör olarak görülmektedir.
* * *
ABFT Başkanı Galip Sukaya "Bu, birçok kişiye aykırı da gelse, uluslararası vasıflı profesyonellerin getirilmesinde şirketlere daha fazla esneklik tanıyan ülkelerin, daha fazla istihdam yaratan ve sanayilerinin katma değeri daha yüksek olan ülkeler oldukları bir gerçektir. Sonuç olarak, uluslararası yatırımcıların amacı, yetkin bir yerli işgücü eğitimi vermektir; ancak bazen büyümemiz ve yatırımlarımız açısından, uluslararası bir elemanın tecrübesinin de vazgeçilmez olduğu zamanlar ve şartlar vardır."
* * *
Geçtiğimiz yirmi yıl içerisinde, ABD’de çalışmak ve araştırma yapmak üzere, Avrupa’dan 450.000’in üzerinde yüksek vasıflı mühendis, bilim adamı ve doktorun ülkeye geldiğini belirtiyor. İrlanda ve Singapur’un başı çektiği, ekonomileri hızlı büyümekte olan diğer ülkeler de, vizelere esnek bir yaklaşım içerisindedirler.
* * *
Ancak maalesef, Türkiye, uluslararası vasıflı elemanlar için esnek çalışma müsaadelerinin aleyhine işleyen bir "garnizon mantalitesi" sergilemeye devam etmektedir.