Ne Kadar Muasırlaşabildik: 80. Yılında Cumhuriyet (*)

Kitap çok geniş bir alanda Cumhuriyet'in rakamsal muhasebesini yapıyor. İşte bazı rakamlar:

Kişi başına düşen satın alma paritesi 2001 yılına göre İspanya'da 19 bin 472, Portekiz'de 17 bin 290, Yunanistan'da 16 bin 501, Türkiye'de ise 6 bin 974 dolar.

1960 yılında Türkiye'de kişi başına düşen milli gelir 481 dolar iken, Singapur'da 432, Hong Kong'da 275, Güney Kore'de 132 dolar imiş. Bugün itibarıyla aynı kalem Türkiye'de 2 bin 800, Singapur'da 24 bin 750, Hong Kong'da 25 bin 920, Güney Kore'de 9 bin 400 dolar.

* * *

AR-Ge personelinin toplam istihdamdaki payı Rusya'da binde 15.6, AB'de binde 10.5, İspanya'da 7.7, Yunanistan'da 6.8, Kore'de 6.6 iken bu oran Türkiye'de yalnız 1.1.

Bugüne dek mahkumlara 53, vergiye 36, imara 16, SSK'ya 5 kez af çıkarılmış. 2002 yılında çıkan Rahşan Ecevit affı ile 40 bin 518 kişi mahpushaneden çıkmış. Ancak, mahkum sayısı aftan önce 59.187 iken, 2003'te 63.560'a yükselmiş.

1980-2002 aralığında Brezilya yıllık ortalama 10.7 milyar dolar yabancı sermaye çekerken; İspanya 9.8, İrlanda 7.1, Meksika 7, Batı'ya 1980'lerin ikinci yarısında entegre olan Polonya 2, Çek Cumhuriyeti 1.7 milyar dolar, Türkiye ise 0.7 milyar doları ülkelerine çekmişler.

* * *

Çok partili hayata geçtiğimiz 1950 yılından beri 53 yılda 41 seçim yaşamışız. 41 seçimin 13'ü milletvekili, 8'i milletvekili ara seçimi, 11'i yerel seçim, 8'i ise Cumhuriyet Senatosu kısmi seçimi olmuş. Son 13 yılda 12 hükümetimiz var. Hükümetlerin ortalama ömrü 1.5 yıl. 80 yılda 73 MEB, 1957'den beri de 45 Turizm bakanımız olmuş.

IMF'ye en fazla borcu olan ülkeyiz. IMF ile ilk anlaşmayı 1961'de yapmışız. Anlaşmanın altında Cemal Gürsel imzası var. 18 kez imzalanan stand-by anlaşmasının 7'sini Süleyman Demirel imzalamış. Türkiye son dört yılda IMF'den 31 milyar dolar kredi kullanmış.

Kayıt dışı ekonominin resmi GSMH'ye oranı gelişmiş ülkelerde %15, gelişmekte olan ülkelerde %30 iken bizde %66 olduğu kabul ediliyor.

* * *

Askeri harcamaların (2000 yılı 11.2 milyar dolar) milli gelire oranı açısından Türkiye dünya birincisi. Toplam harcamada ise 6. sırada. Dünyada zorunlu askerlik yapan personel açısından Çin birinci iken Türkiye ikinci.

Lockheed 1968 ile 1976 yıllları arasında dünyada 15 milyar dolar rüşvet dağıttığını, bunun içinde 876 bin doların Türkiye'ye gittiğini ilan etti. Türkiye 1974-75 yıllarında Lockheed'den 40 adet savaş uçağı aldı. Japonya'da Başbakan Tanaka önce hapse girdi, sonra intihar etti. Bizde ise Askeri Savcılık soruşturma yapmaya gerek olmadığına karar verdi.

Türkiye'de 550 kişi kayıp. Son 15 yılda 4 bin 500 ceset kimsesizler mezarlığına gömüldü. Resmi rakamlara göre 380 bin, gayri resmi kaynaklara göre 500 bin vatandaş yaşadığı topraklardan zorla koparıldı.



(*) ‘‘Ne Kadar Muasırlaşabildik: 80. Yılında Cumhuriyet.’’ -Emrah Gürkan.

Güncel Yayıncılık-Ekim 2003