Mustafa Bumin ne diyor?

Benim açımdan ‘neden şimdi konuştuğuna’ dair soruya cevap 27.04.2005’te (dün) yayınladığım yazıda var.

Bugün sadece Bumin’in ne söylediğini irdelemek istiyorum.

* * *

Mustafa Bumin, konuşmasında öz olarak diyor ki: ‘Anayasa, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları hilafına değiştirilemez.’

Bu sözü hangi gerekçeye dayanıyor?

Bizzat Anayasa’nın 90. maddesine!

Ne diyor bu madde?

‘...Usulüne uygun yürürlüğe konmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasa’ya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne başvurulamaz.’

Türkiye’nin altında imzası bulunan AİHS’ye göre kurulan ve kararlarını kabul edeceğini baştan kabullendiği AİHM ise ‘türban meselesinde’ şu kararı aldı:

AİHM; 29.06.2004 tarihinde aldığı kararla türban taktığı için üniversiteden atılan bir hanım öğrencinin mahkemeye yaptığı itirazı haklı bulmuyor ve özetle diyor ki:

Bireyin inanç veya dinini belli eden/gösteren (manifest) tavırları toplumun diğer bireyleri tarafından kendi din anlayışları veya kişisel hak ve özgürlükleri için bir kısıtlama teşebbüsü olarak algılanabilir.

O halde devlet; dinini veya inancını belli eden/gösteren (türban) tavırlara kısıtlama getirebilir.

* * *

Kararı irdelersek AİHM diyor ki:

‘97) Çeşitli dinlerin bir arada yaşadığı demokratik toplumlarda; bir kişinin din veya inancını belli etmesi/göstermesi, diğer grupların çıkarlarının uyum içinde ifade edilebilmesi açısından ve herkesin inancına saygı duyulmasını garanti etmek amacıyla kısıtlanabilir.’

‘98) (Diğer dinlerle ilgili eski AİHM kararlarına atıfta bulunularak) ...dava kararlarında da görüldüğü gibi; demokratik toplumlarda, eğer bu durum diğerlerinin hak ve özgürlüklerine, kamu düzenine ve toplum güvenliğine ters düşüyorsa devletin İslami başörtüsü (türban) takılmasına kısıtlama getirmesini konvansiyon kurumları doğru bulmaktadır.’

* * *

‘105) (TC) Anayasa Mahkemesi 7 Mart 1989 tarihli kararında, diğer koruma getiren unsurlar arasında, Türkiye’de laikliğin (...) inancını belli etme özgürlüğüne kısıtlama getirilebileceğine karar vermiştir.’

‘106) (Yukarıda tarif edilen) Türkiye’deki laiklik anlayışı, konvansiyonun değerleri ile uyum içindedir ve bu anlayış Türkiye’de demokratik sistemin korunması açısından gerekli görülebilir.’

* * *

Eğer AİHM, kararını bir üst mahkemesinde değiştirmez ise:

Anayasa’nın türbana izin verebilmesi için bir sürü maddesinin birden değiştirilmesi ve Türkiye’nin AİHS’deki imzasını geri çekmesi gerekir!