MODERNİTENİN bir sürü göstergesi arasında; a) standart geliştirme ve b) objektif ölçme deyer alır.Maalesef, biz genellikle sübjektif duygularını objektif ölçümler önüne koyan, hatta bunları birbirine karıştıran toplumlara dahiliz.
Türkiye’de köşe yazarlarının bazıları, kendilerini kimseyi beğenmemeye memur etmiş, önemi kendiliğinden menkul insanlar olarak temayüz ediyorlar.
Köşe yazarlarının bir bölümü de kendilerini başkalarını eleştirmekte sonsuz iktidar sahibi görürken eleştirilmekten hiç de hazzetmiyorlar.
Nice zamandır kendime soruyordum:
Köşe yazarlarının bir ölçümü olamaz mı?
Köşe yazarları için de bir reyting (beğenilme, tutulma endeksi) geliştirilemez mi?
* * *
Benzer bir şekilde ‘fikir üretimi’ yapan -eskiden köşe yazısı denmez, fikir yazısı denirdi- bilim adamları; a) ürettiği makale/kitap sayısı ve b) yazdıklarının başkaları tarafından önemsenmesi/tartışılması/referans alınması (citation) ile ölçülüyorlar. Ben de köşe yazarlarının yazdıklarının; a) okunma yoğunluğu ve b) önemsenmesi (gündem yaratması) ile ölçülmesi gerektiğini düşünüyordum.
Gözüme birinci kriterin ölçülmesi nispeten kolay, ikincisi ise oldukça zor gözüküyordu.
Ancak, sevinçle gördüm ki genç ve yetenekli bir arkadaşımız, ikinci kriter (önemsenme/gündem yaratma) için de çok objektif bir ölçüm metodu geliştirmiş.
Yurtsan Atakan, 12 Ağustos 2005 günü yayınladığı ‘Türkiye’nin en güçlü yazarları Hürriyet’te’ başlıklı makalesinde(Bkz: Hürriyetim-yazarlar arşivi) köşe yazarlarının gündem yaratma gücünü ölçen bir metodoloji yayınlıyor ve 30 köşe yazarını sıralıyor.
Yurtsan Atakan diyor ki:
‘...Hürriyet yazarlarının gündem yaratma gücünü gösteren listeyi aşağıda bulabilirsiniz. Hemen söyleyeyim, bu en çok okunan yazarlar listesi değil. Yazılarına başka kaynaklarca en çok atıfta bulunulan yazarlar listesidir. Yani yazarların, gündem yaratma güçlerine göre sıralandığı bir liste. Listeyi hazırlarken istemeden atladığım bir iki isim olmuştur mutlaka. Örneğin, geçen seneki listemde Oktay Ekşi’yi atlamıştım, bu sefer unutmadım. Hürriyet’te yeni köşe sahibi olmuş isimleri ise haksızlık olmaması için bilerek listeye dahil etmedim. Ayrıca listeyi 30’uncu yazarda kestim...’
* * *
Tabii ki, ölçümde bazı eksiklikler ve düzeltilecek noktalar var. Yurtsan Atakan’ın listesinin ilk 5’i şöyle:
Devamında da benzer özellikler gözüken listede bu safhada sıralamadan çok gruplandırma yapmak mümkün. Örneğin, ilk 5’te 1. ve 2. bir puan grubu, 3., 4. ve 5’inci’de başka bir puan grubu oluşturuyor. (Puanlar parantez içindeler.)
Zaten kendisi de çalışmasını ‘Tabii bu ham bir liste’ diye nitelendiriyor.
Çalışma, ‘sözel’ değerlendirmeleri ise hiç kaale almıyor, zaten alamaz.
Ancak, köşe yazarlarını değerlendiren yazılı yargıların sözel tartışmalara ışık tuttuğunu da unutmayalım.
* * *
Yurtsan Atakan’ın bu önemli girişimi teşvik edilmeli ve geliştirilmelidir.