11 Temmuz 2005 günü Radikal Gazetesi’nde, Brookings Enstitüsü Türkiye Programı Direktörü Dr. Ömer Taşpınar’ın ilginç bir analizi ve önerisi yayınlandı.
Taşpınar özetle:
‘Türkiye’nin AB üyeliği siyaseten çok zor. Ankara, ABD cephesini sağlam tutmalı. Türkiye, ABD’ye 10 bin Irak askerini eğitmeyi önerirse PKK, Kıbrıs ve AB konusunda önemli kazanımlar elde eder’ diyor.
* * *
Taşpınar, Amerikan halkının uzayıp giden başarısız ‘Irak işgali’ konusunda artık bıktığını, yeni asker göndermek istemediklerini söylüyor.
Ömer Taşpınar’a göre:
‘...Amerika kamuoyundaki bu gelişmeleri Türkiye’nin doğru değerlendirmesi gerekiyor. Türkiye’de çoğunluk, ABD yönetimini Suriye ve İran’a saldırı planları yapıyor zannediyor. Oysa gidişat tam aksi yönde. Washington, Irak’tan çıkış yolları arıyor. İçine girdiği bu bataktan, daha fazla asker kaybetmeden nasıl kurtulurum diye düşünen bir Bush yönetimi bölgede artık kolay kolay maceralara atılmayacaktır...’
Taşpınar, öte yanda Türkiye’nin AB üyeliğinin çok zor bir döneme girdiğini ifade ettikten sonra AB ile ilişkileri katiyen kesmeden, Türkiye’nin ABD’ye yeni bir zeytin dalı uzatmasını teklif ediyor:
‘...Burada bizim sormamız gereken çok önemli bir soru var: ABD’nin Irak’ta başarılı olmasını istiyor muyuz? Eğer bu soruya olumlu cevap veriyorsak elimizde çok önemli bir fırsat var. ‘ABD’ye zaten ekonomik ve siyasi yönden Irak’ta destek veriyoruz’ diyerek işin içinden çıkmamak gerek. Zira Irak’ta temel sorun güvenlik. Washington bu durumun farkında ancak güvenliği sağlayacak yeterli derecede askeri yok. Yeni asker yollama fikrine ise kamuoyu hiç sıcak bakmıyor...’
Taşpınar’ın somut önerisi şu şekilde:
‘...Bu nedenle ABD’nin başarı planı Iraklı asker eğitimi üzerine kurulu. Zaten Irak’ta yeni siyasi düzenin meşruiyet kazanması, ancak Amerikan askerleri kademeli olarak çekilip Irak ordusunun devreye girmesi ile mümkün olacak.
Bu süreçte Türkiye (...) topraklarında mevcut NATO programı kapsamında (...) 10 bin Iraklı asker eğitmek gibi bir teklif sayesinde ciddi kazanımlar sağlayabilir...’
Ona göre Türkiye bu yardımına karşılık şunları talep edebilir:
1) Kuzey Irak’ta bir PKK operasyonu için Talabani ve Barzani’nin ikna edilmesi.
2) Kıbrıs konusunda sivil havacılık ve ticaret konusunda ciddi adımlar atılması.
3) AB’ye (üyeliğimiz) konusunda Berlin ve Paris önünde ortak strateji oluşturmak...’
* * *
Brookings Enstitüsü Türkiye Programı Direktörü Dr. Ömer Taşpınar’ın teklifini çok önemli bir öneri olarak görüyorum:
1) Kabul etmek zorundayız ki, Türkiye-ABD ilişkileri zor bir dönemdedir. Türkiye zorlukları aşmak için somut bir öneri geliştirmeli ve eylem yapmalıdır.
2) ABD’nin Irak’ı bu halinde terk etmesi, Türkiye için bir felakettir.
3) Irak’ın güvenliğini Iraklılara bırakmak artık en doğru çözümdür.
4) Eğitimin NATO programı çerçevesinde yapılması, öneriye uluslararası bir görünüm kazandıracaktır.