Sinemanın yeni kurulu

Yasa sinemacılar ve Mars grubu arasındaki krizi çözecek mi diye bakılıyor ama sinemacıların itiraz ettiği bir nokta var...
Tasarının Değerlendirme Sınıflandırma Kurulu’yla ilgili bölümünde “Komisyonca uygun bulunmayan filmler ticari dolaşıma ve gösterime sunulamaz” deniyor...
Sinemacılar bu maddenin sansür gibi çalışabileceğinden kaygı duyuyor.
Meseleyi tartışmadan önce bu kurulların nasıl çalıştığını anlatayım... Türkiye’de filmler Genel İzleyici, 7, 13, 15, ve 18 yaş olmak üzere 5 kategoride sınıflandırılıyor.
Bunu yapan Kurul da 3 kişiden oluşuyor:
1 Psikolog, 1 sektörün seçtiği Sinema Meslek Birliği Temsilcisi, 1 Bakanlık Temsilcisi...
Genelde de burada raconu psikologlar kesiyor.
Çünkü öncelikli olarak değerlendirme çocukların ve gençlerin ruh sağlığını koruma için yapılıyor.
Senede 1000’e yakın filmi değerlendiriyor bu kurul...
Burada çıkan karara itiraz olursa değerlendirme için film Üst Kurul’a gidiyor...
Üst Kurul ise 9 kişiden oluşuyor:
3 uzman (sosyolog, psikolog ve çocuk gelişimci), 3 kamudan (Milli Eğitim, Kültür ve İçişleri Bakanlığı temsilcileri) ve 3 kişi de sektörün gönderdiği sinema meslek birliği temsilcisi...
Bu kurulun son 6 yılda yasakladığı 3 film var:
Dünyada da tartışmalar yaratan, ve bazı yerlerde gösterimi yasaklanan Nymphomaniac 1 ve 2 filmleri...
Bir de DVD olarak çıkarılmak istenen, “Teen ...” diye başlayan İngilizce adını burada bile yazamayacağım pornografik bir film...
2004’ten beri bu kurullar bu şekilde çalışıyor.
Bu kurulun filmin içinden bölüm çıkarma yetkisi vardı, yeni yasada kurulların içeriğe müdahalesi de yasaklanıyor.
Yani filmin şu bölümünü at diyemeyecek kurullar artık...
Yeni yasanın bir yanı daha var: Festival filmleri kurul değerlendirmesine tabii tutulmuyor...
Festival filmlerini bu kurullar izlemeyecek, festival filmlerine herhangi bir değerlendirme ve sınıflandırma yapmayacak.
Buna karşılık bütün festival filmlerine +18 verilecek.
Ben bu maddeyi beğendim, sonuçta çocukların takip ettiği bir etkinlik değil festivaller, bu yüzden filmlerin +18 ibaresiyle yayınlanmasında da bir sakınca yok...
Tüm bunların üzerine gelelim, “Komisyonca uygun bulunmayan filmler ticari dolaşıma ve gösterime sunulamaz” cümlesine...
Yukarıda örnekleri saydım, Üst Kurul’un bugüne kadar kullanmadığı bir madde bu... Ama kullanmayacağı anlamına gelmez...
Bu yüzden yumuşatılmalı, üzerine tekrar tartışılmalı, sinemacıların itirazlarına kulak verilmeli.

Asıl mesele sinema destek kurulunda...

Yeni yasada Değerlendirme Sınıflandırma Kurulu’ndan çok asıl tartışılması gereken konu Sinema Destek Kurulu’nun değişen yapısı... Bu kurul 10’u sinema meslek birlikleri temsilcisi, 3’ü bakanlığın atadığı kişiler (akademisyen, TRT yöneticisi, sinema eleştirmeni, salon sahibi gibi), 1 de bakanlık temsilcisi olmak üzere 14 kişiden oluşuyordu.
Bu sayı yeni yasayla 7’ye düştü...
Bu 7 kişi, 3 sinema meslek birliği temsilcisi, 3 bakanlığın atadığı sinema sektöründen isimler, 1 de bakanlık temsilcisinden oluşacak.
Her ne kadar sektörün içinden olsa da bakanlığın atadığı 3 isim de bakanlığa yakın hareket edecek...
Böylece 4’e 3 olmak üzere denge bakanlık lehine değişmiş olacak... Doğrusu, meslek birliklerinden seçilen sayı 4, bakanlığın atadığı isim 2, bakanlık temsilcisi 1 olmalı... Denge 4-3 sinemacılar lehine olmalı...
Sinemaya verilecek desteği öncelikle sinemacılar belirlemeli...

2018 sinema verileri

◊ 2018 yılında 176 yerli film, 250 yabancı film vizyon buldu...
◊ Gösterime çıkan 426 filme kesilen bilet sayısı 70.375.314. Bu rakamın yüzde 63’ü yerli filmlere ait.
176 yerli filme kesilen bilet sayısı 44.684.445...
◊ 176 yerli yapımdan 24’ü mayıs ayını tercih etmiş. Mayıs ayını mart ve nisan takip ederken yerli yapımcıların bahar ayında kümelendiği görüldü.
◊ 176 yerli film içinde 22 film, bakanlık desteği almış film kategorisinde. Bu 22 filmin toplam gişedeki payı yüzde 3. Yerli filmler kategorisinde payı ise yüzde 5...
◊ 5 ve altı kopyadan az gösterime giren film sayısı 12...
Sadece 1 kopya ile gösterime giren film sayısı ise 8...
◊ 2.5 milyon barajını geçen sadece 3 film olabildi... Müslüm: 6.311.619, Arif V 216: 4.968.462, Ailecek Şaşkınız: 4.034.858... 2 milyon barajına ulaşan yabancı film olmadı...
◊ Verilere göre 210 adet yapımı bitmiş yerli film vizyona girmek için sıra bekliyor.
◊ 2018 yılı sonu itibari ile ülkemizde 471 sinema kompleksi bulunmakta.
◊ En çok bilet Marmara bölgesinde satılıyor. Toplam biletin yüzde 43.65’i...
◊ Kültür Bakanlığı destekli “1 milyon bilet” kampanyasında “Bizim Köyün Şarkısı” 545.210, “Ayla” 167.158, “Ertuğrul-1890” 67.371, “Son Mektup” 66.861, “Doru” 49.208 bilet olmak üzere toplamda 895.808 çocuğa ulaşıldı.
NOT: Rakamları Antrakt Sinema dergisinden Deniz Yavuz’dan aldım...