Kovid-19 ve tüberküloz

“Covid-19 salgını nedeniyle önümüzdeki yıllarda verem hasta sayısı artabilir. Ülkemizde 1947 yılından beri tüberküloz (verem) hastalığı ile ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve konuya dikkatinin çekilmesi amacıyla her yıl ocak ayının ilk pazar günü ile başlayan hafta ‘Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası’ olarak belirlenmiştir.
Tüberküloz, hasta kişinin nefesi, öksürmesi, hapşırması ile ortama yayılan tüberküloz basillerinin diğer insanlar tarafından solunum yolu ile alınmasıyla bulaşır. Başta akciğerler olmak üzere tüm organları tutabilen bulaşıcı bir hastalıktır. Bulaşıcı hastalıklar içerisinde Kovid-19’dan sonra en çok hastalık yapan ve ölüme yol açan ikinci hastalıktır.
2-3 haftadan uzun süren öksürük, balgamda kan gelmesi, gece terlemesi, kilo kaybı olan veya tüberküloz hastası ile aynı ortamı paylaşan kişiler, verem savaşı dispanseri veya göğüs hastalıkları uzmanına başvurmalıdır. Bu şikayetler ve akciğer filmi ile tüberküloz hastalığından şüphelenilir. Balgam incelemesi yapılarak hastalığın tanısı konulur. Tedavi başlanan hastaların bulaştırıcılığı hızla azalmaktadır. Bu nedenle erken tanı konulması ve tedavinin başarıyla tamamlanması, hastanın iyileşmesini sağladığı gibi toplumda bulaşmayı da önler. Tüberkülozdan korunmanın en etkili yolu da erken tanı ve başarılı tedavidir.

ÖLÜM SAYISI 1.5 MİLYON

Dünya Sağlık Örgütü’nün 2021 yılındaki raporuna göre 2020’de dünyada tahmin edilen 10 milyon tüberküloz hastası vardır ve tüberküloza bağlı ölüm sayısı 1.5 milyondur. Fakat kayıtlı tüberküloz hasta sayısı 2019’da 7.1 milyon iken 2020’de 5.8 milyona düşmüştür. Bu azalmanın en önemli nedeni ise Kovid-19 pandemisi nedeniyle kişilerin sağlık kuruluşlarına ulaşamamaları ve tanı konulamamasıdır.
Ülkemizde de sağlık çalışanlarının özverisiyle başarı ile yürütülen tüberküloz kontrol programında yıllık hasta sayısında ve olgu hızında (yüzbinde nufusta görülen hasta sayısı) son beş yılda hasta sayısında yıllık yüzde 3-4, olgu hızında yıllık yüzde 4-6 arasında azalma görülürken, pandeminin olduğu 2020 yılında bir önceki yıla göre kayıtlı hasta sayısındaki azalma yüzde 21, olgu hızında azalma ise yüzde 26 olmuştur.

BAŞVURULAR AZALDI

Hasta sayısı ve olgu hızındaki bu düşüşü yorumlarsak... Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tüberküloz hastalarına sağlık sisteminin pandemi odaklı çalışması ve hastaların sağlık kuruluşlarına ulaşımındaki sıkıntılar nedeni ile tanı konamamış olmasıdır. Tanı konamayan her hasta yeni hastalara yol açacağı için önümüzdeki yıllarda tüberküloz hasta sayısında hızlı bir artış olabilir. Bu nedenle tüberküloz hastalığı ile ilgili farkındalığın artarak tanı ve tedavi sayılarının artması, toplum sağlığı açısından çok büyük önem taşımaktadır.”