Kornea ve kornea nakli

Özel Karşıyaka Göz Hastanesi Doktorlarından Prof.Dr. Esin Başer kısa ve öz Kornea ve Kornea naklini anlattı. Bakın Başer neler anlatıyor.

Korneada saydamlık kaybının en sık rastlanan nedenleri: geçirilmiş katarakt ameliyatı sonrasında hücre yetmezliğine bağlı kalıcı ödem, göz uçuğu (herpes) veya enfeksiyonlara (keratit) bağlı leke, göz travması sonrasında gelişebilen lekeler ve daha seyrek olarak da ailesel geçişli bazı kornea hastalıklarına (distrofiler) bağlı bulanıklıklardır. Korneada şekil bozuklukları ise en sık keratokonus hastalığına (kornea tabakasının öne doğru konikleşmesi ve incelmesi) bağlı görülmektedir. Bu tabloların hepsinde görme zorluğu yaşanmaktadır. Yaygın olarak göz nakli diye bilinen kornea nakli (keratoplasti) ile korneada saydamlık kaybına veya şekil bozukluğuna bağlı görme kaybı yaşayanlarda görme yeniden kazandırabilir.

Kalıcı kornea ödemi, korneada yaygın lekeler ve korneada düzensizliğe bağlı yüksek astigmatizma gibi sorunlar ilaç tedavisiyle veya gözlük veya kontakt lens gibi uygulamalarla her zaman giderilememektedir. Bu gibi durumlarda hastanın tekrar görmeye kavuşması için kornea nakli (keratoplasti) yönteminden faydalanılmaktadır. Kornea nakli ameliyatı gerekli durumlarda katarakt ameliyatıyla ve göz içi lens yerleştirilmesi veya değiştirilmesi ile birlikte de yapılabilmektedir. Günümüzde kornea nakli tüm dünyada en çok uygulanan ve en başarılı olan nakil türüdür. Bunun nedeni normalde korneanın damarsız bir doku olması nedeniyle diğer organ ve doku nakillerine göre reddedilme riskinin daha az olmasıdır. Kornea nakli uygulanacak alıcı kişi (hasta) ile verici kişi arasında doku uyumu şartı da gerekmemektedir. Kornea dokusu vefat etmiş ve gözü (korneası) sağlıklı olan kişilerden alınır. Ayrıca nakil yapılacak kişiye vericiden herhangi bir hastalık geçmemesi için kanında bulaşıcı hastalıklar olup olmadığı konusunda kan testleri ile tarama yapılır. Kornea dokusu ülkemizde belirli merkezlerde kurulmuş olan Göz Bankaları’ndan temin edilmektedir. Göz Bankaları kornea dokusunu vericiden almak, uygun ortamlarda saklamak, alınan dokunun nakle uygun olup olmadığını belirlemek ve nakil yapılacak merkeze uygun koşullarla iletmekte görevlidir.

Kornea nakli ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Ameliyatta alıcı kişinin hastalıklı kornea bölümü özel yöntemlerle yerinden çıkarılır ve vericiden alınmış olan saydam ve sağlıklı kornea dokusu ile değiştirilir. Bu ameliyatta vericinin dokusu ameliyat mikroskobu altında alıcının gözüne çok ince dikişlerle dikilir. Kullanılan dikişler çıplak gözle dışarıdan görülemez ve göz renginde değişikliğe yol açmazlar. Dikişler genellikle ilk yılda alınır. Ameliyat sonrasında nakil olan kişinin düzenli olarak takip edilmesi ve en az 6 ay süreyle bazı göz damlalarını düzenli olarak kullanması gerekir. Kornea nakli ameliyatı ve nakil sonrası takipleri kornea hastalıkları konusunda deneyimi olan hekimlerce ve uygun merkezlerde yapılmaktadır.