Her 9 dakikada bir kişi kuduzdan ölüyor

KÜRESEL İTTİFAK

"Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilir kalkınma hedefleri arasında kuduz hastalığı da dahil olmak üzere, bugüne kadar ihmal edilmiş olan hastalık salgınlarının 2030 yılına kadar sona erdirilmesi amaçlanmış durumdadır. Şu anda 25’ten fazla ülkede kuduzu ortadan kaldırmaya yönelik ulusal çalışma planı hayata geçirilmiştir.

Louis Pasteur’ün, ölüm günü olan “28 Eylül” 2007 yılından beri “Dünya Kuduz Günü” olarak anılmaktadır. Dünya Kuduz Günü, merkezi Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan bir kuruluş olan, Küresel Kuduz Kontrolü İttifakı, GARC (Global Alliance for Rabies Control) tarafından koordine edilen uluslararası bir bilinçlendirme günüdür. Kuduz kontrolü için ‘’Küresel İttifak’’ olan GARC’ın çalışmaları; insanların kuduza maruz kalmasının %99'una varan oranda kaynağının köpek olması nedeniyle köpeklerin aşılanması ve tüm toplumu Tek Sağlık Yaklaşımı ile korumak üzerinde yoğunlaşmıştır. Buna göre; Kanada, Belçika, İsviçre, Finlandiya Avusturya, Danimarka gibi ülkelerde kuduz olgusu bulunmadığı, Macaristan, Bulgaristan, Arnavutluk, Bosna Hersek gibi ülkelerde ısırılma vakaları görülmesine rağmen insan ölümü olmadığı, Cezayir, Azerbaycan, Gürcistan, İran, Irak, Arabistan gibi ülkelerde ise, yılda 5 ila 30 kişinin öldüğü görülmektedir. 

AŞILAMA ÇOK ÖNEMLİ

Bugüne bakacak olursak; Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre 2021 yılı için 750.000 doz kedi ve köpek kuduz aşısı ithal edilmiştir. Kuduzla mücadele için, 2020 yılında toplam 539.792 kedi ve köpeğe kuduz aşısı yapılmıştır. Kuduz hastalığına karşı, sahipli sahipsiz tüm kedi köpeklerin aşılanması gerekmektedir. Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (IOE) verilerine göre 2019 yılında ülkemizde kuduzdan ölen hayvan sayısının 862 olduğu görülmektedir. Ülkemizde yılda yaklaşık 250.000 kuduz riskli temas bildirimi yapılmakta olup yılda ortalama 1-2 insan kuduz vakası görülmektedir.

Kuduz virüsü, hasta hayvanın tükürüğü ile yakın temas, ısırığı, çiziği ve tahrip olmuş cilt veya mukozayı yalaması yoluyla hayvanlardan başka hayvanlara veya insanlara bulaşır. İnsanlarda erken önlem alınmadığında, virüs vücutta ilerlediğinde tedavi olasılığı kalmadığı için kişiyi ölüme kadar götürebilen bulaşıcı bir hastalıktır.

NE YAPILMALI?

Kuduz hastalığına yakalanabilen hayvanlar; köpek, kedi, inek, keçi, at, yarasa, yaban gelinciği, kunduz, çakal, tilki, maymun, rakun, kokarca ve dağ sıçanıdır. Kişinin bir sokak hayvanı tarafından ısırılması durumunda şüpheli ısırık olarak kabul edilmeli ve yaranın mutlaka bol miktarda sabunlu su ile yıkanması gereklidir. Yaranın yıkanması kuduz açısından aşı ihtiyacını ortadan kaldırmamaktadır. Böyle durumda ayrıca tetanoz aşısının da yaptırılması gerekmektedir.

İŞTE O ÖNLEMLER

Kuduz hastalığı aşıyla önlenebilen viral bir hastalık olduğu için kuduz virüsüne maruz kalmamak adına aşağıdaki önlemlerin alınması gerekmektedir:

- Kuduz tehlikesine maruz kalınabileceği düşünülen ülkelere seyahat etmeden önce aşı olunmalı.

- Evcil hayvanlarınızın dışarıda kontrolsüz dolaşmasının önlenmesi ve mutlaka aşılatılması gerekli.

- Bilinmeyen sokak hayvanına yaklaşılmamalı ve tehlikeli gördüğünüzde yetkililere bildirim yapılmalı.

- Vahşi hayvanlarla temastan kaçınılmalı.”