Boşaltım sistemi hastalıkları

Özel Acıbadem Ataşehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. A. Çağrı Büke, çok sık görülen bir enfeksiyon hastalığı olan üriner ve ürogenital sistem enfeksiyonlarının atlanabildiğini, tanı süresi, tedavide kullanılacak ilaçların seçimi kadar tedavi uygulama sürelerindeki uygunsuzluğun süreci bir çok açıdan komplike hale getirebildiğini söyledi. Büke, şu bilgileri verdi:

KADINDA VE ERKEKTE
“Hemen her iki kadından birisinde hemen her yaş döneminde en az bir defa görülebilen, erkeklerde de yaş ilerledikçe görülme sıklığı artan üriner sistem enfeksiyonu, sıklıkla sistit (mesane enfeksiyonu) ve piyelonefrit (böbrek enfeksiyonu) şeklinde karşımıza çıksa da, yakınmalar her iki cinste anatomik yakınlıkta olan ve genital sistem organları olarak da adlandırılan kadınlarda vajinayı ve erkeklerde prostatı ilgilendiren enfeksiyon hastalıklarında da benzer olabilir. Yine benzer yakınmalar mesaneye giriş yolunu oluşturan üretra enfeksiyonu olan üretritte de görülebilir. Bu hastalıkların birbirlerinden ayrımlarının tam olarak yapılabilmesi, kullanılacak tedavilerin seçimi ve tedavi sürelerinin doğru belirlenebilmesi açısından çok önemli. Zira tedavide kullanılacak ilaçların ve tedavi sürelerinin tam ve doğru olarak belirlenemediği durumlarda, hem tam bir iyileşme olmaz hem de sık tekrarlar ortaya çıkar.

MİKROORGNİZMALAR İLK ADIM
Söz konusu üriner ve ürogenital sistem enfeksiyon hastalıklarının doğru tanısı için enfeksiyona neden olan mikroorganizmaların belirlenmesi başarılı bir tedavi için ilk basamağı oluşturur. Zira hastalığa yol açan mikroorganizmalar farklı farklı olabilmektedir. Dolayısı ile tedavi için kullanılması gereken ilaç seçenekleri de farklı olmaktadır. Hatta mikroorganizmalara karşı gittikçe artan oranlarda antimikrobiyal direnç nedeniyle, hangi antimikrobiyal ilaçlara karşı duyarlı olduğunun saptanması da tedavi başarısını etkileyen bir diğer önemli unsurdur. Üriner ve ürogenital sistem enfeksiyonlarının tanısı hasta yakınmalarının, geçmiş hikayesinin tam ve doğru olarak alınması ile başlar. hastanın yakınmaları, bunların süresi, benzer yakınmaların sık tekrar edip etmemesi, ne zaman ortaya çıktığının belirlenmesi, altta yatan başka hastalıkların olup olmaması tanıya giden yolda çok değerli bilgiler verir.

ÇOK ÇEŞİTLİ YAKINMALAR
Sistit, mesanenin bir enfeksiyon hastalığı olup; idrar yaparken yanma, sızlama, sık idrara çıkma, sıkışma hissi, idrar kaçırma, karında hassasiyet gibi yakınmalardan herhangi birisinin olması anlamlıdır. Bu yakınmalara halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık da eşlik edebilir. Sistit, bazı kişilerde bazı koşullar altında enfeksiyonun ilerleyip, böbreğe ulaştığında piyelonefrit olarak adlandırılan böbrek dokusunun enfeksiyon hastalığına yol açabilme potansiyeli nedeniyle üzerinde önemle durulması gereken bir durumdur. Zira böyle olgularda mevcut yakınmalara ek olarak üşüme, titreme, yüksek ateş, şiddetli bulantı ve kusma da eklenebilir. Dahası enfeksiyon etkeni mikroorganizmalar kana karışarak sepsis (ürosepsis) olarak adlandırılan ve sonuçları ağır ve ciddi durumlarla karşı karşıya bırakabilirler. Üriner, ürogenital sistem enfeksiyonları ileri yaş gruplarında ise iştahsızlık, keyifsizlik, günlük aktivitesini sürdürmek istememe, konsantrasyonda azalma, uyku hali, yorgunluk, bitkinlik gibi daha farklı yakınmalarla kendisini gösterebilir.

NEDENLERİ İYİ ARAŞTIRILMALI
Kadınlarda sık tekrarlayan sistitlerde, erkeklerde ise ilk defa sistit geliştiğinde altta buna neden olabilecek faktörler araştırılmalıdır. Kolaylaştırıcı bir faktör mevcut ve bu ortadan kaldırılamazsa tedavide başarılı olma şansı söz konusu değildir. Yine erkeklerde prostatit tanısını çok iyi değerlendirmeli ve atlamamalıdır. Bu durum tedavi başarısı açısından önemlidir. Sistit, piyelonefrit ve prostatit tedavisinde kullanılacak seçenekler kadar tedavi süresi de belirleyici rol oynar. Aksi durumlarda tam iyileşme olmaz, sık tekrarlar ve çok daha uzamış tedavi sürelerine gereksinimler ortaya çıkar. Sonuç olarak üriner, ürogenital sistem enfeksiyonları toplumda sık karşılaşılan enfeksiyon hastalıkları olup erken tanı, doğru tanı, etkin ve yeterli süre tedavi, başarılı sonuç elde etmenin altın anahtarlarıdır.”