Ağrısız yaşam herkesin hakkı

Uz. Dr. Serpil Özsezgin, 7 Nisan Dünya Sağlık Günü yaklaşırken, doktorsitesi.com aracılığıyla 996 kişi üzerinde yapılan bir anketin sonuçlarını açıkladı. Palyatif bakım konusunda Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile Avrupa Palyatif Bakım Derneği’nin ATOME projesinin Türkiye experti olan, anestezi ve reanimasyon uzmanı Dr. Serpil Özsezgin, yurt dışındaki 5 yıllık deneyimini ve başlattığı mobil palyatif bakım danışmanlığı hizmetinin ayrıntılarını paylaştı.

Hasta yakınlarına destek

2000 yılında İzmir’de açtığı Ağrısız Yaşam Merkezi’nin kendisini kanser ve alzheimer hastaları ile felçlilere yönlendirdiğini belirten Dr. Özsezgin, “O yıllarda yaptığım işin palyatif bakım olduğunu bilmiyordum, sezgisel olarak hasta ve hasta yakınının son döneminde yas sürecine kadar yanında olmaya, onlara her konuda destek olmaya çalışıyordum. 2000-2010 yılları arasında 1000’e yakın son dönem hastasını takip ettim. Deneyimlerim sonucunda, hasta ve hasta yakınlarının sıkıntılarına kalıcı çözümler üretmeyi hedefledim” diye konuştu.

Artık eceliyle ölmüyoruz

Hastane enfeksiyonu ve maliyet açısından hastaların artık evde bakılmasının ya da özel palyatif bakım merkezlerinde olmalarının önerildiğini kaydeden Dr. Özsezgin, “Önümüzdeki yıllarda 100 ve üstü bir nüfusa sahip olacağız, bu nedenle önlemlerin alınması gerekiyor” diye konuştu.
Kaliteli yaşamda, alzheimer ve demansta ilerleme hızını düşürmenin önemli etkenlerden biri olduğunu vurgulayan Dr. Serpil Özsezgin, “Yine, enfeksiyondan korumak, kronik hastalıkların düzenlemesini iyi yönetmek, bu yaş grubunda kas yıkımı hızlandığı için iyi beslenmesini sağlamak, kan sulandırıcıların doğru dozda kullanılmasını sağlayarak felçleri engellemek de önemli. Ayrıca, duygusal ve mobil olarak hastaları aktif yaşama dahil edebilmek de önemli” dedi.
Anket sonucuna göre, anne babaya hastalığın son evresinde evde bakılmak istendiğinin ortaya çıktığını belirten Dr. Özsezgin, “Fakat hastalarımızı son yolculuğuna yoğun bakımlarda, onlara dokunmadan uğurluyoruz. Doğal eceliyle ölüm fikri, modern yoğun bakım yöntemleri ve ilaçlarla tarihe karıştı. Artık eceliyle ölmüyoruz” vurgusunu yaptı.

Rahat bir ortam sunulmalı

Dr. Serpil Özsezgin, son dönemlerinde olan hastalarla ilgili olarak da şu önerilerde bulundu: “Ölümcül hastanın fiziksel ve ruhsal yönden rahatlığın sağlanması, her hastanın kişiliğinin ve değerinin korunması, kendini güvende hissetmesi, yeterli tedavi ve bakımı alma ve acı çekmeden huzur içinde ölme hakkını bir gereklilik değil, insan hakkı olarak düşünüyorum. Son dönem hastalarının son ana kadar rahat bir ortamda yaşatmalarını tavsiye ediyorum.”

PALYATİF BAKIM NEDİR?

Bugünün sağlık sisteminde “Sizin için yapabileceğimiz bir şey hep var” anlayışı geçerli. Temel hedef, konan tanı sonucunda, yaşamın son noktasına varışı kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil, yıllarına yaşam katmaktır. Palyatif bakım, Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre, yaşamı tehdit eden hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan sorunlarla karşılaşan hasta ve ailede, ağrının ve diğer sorunların, erken tanılama ve kusursuz bir değerlendirmeyle belirlenmesi, fiziksel, psikososyal ve manevi gereksinimlerin karşılanması yoluyla acı çekmenin önlenmesi ve hafifletilmesine yönelik uygulamaların yer aldığı ve yaşam kalitesini geliştirmenin amaçlandığı bir yaklaşımdır.