Bir AVM çılgınlığıdır gidiyor

İzmir’de AVM krizi gittikçe büyüyor. Siyasiler ve oda başkanları da tartışmanın içine girdi... Ancak, Alsancak Limanı’na yapılması planlanan dev AVM en çok esnafı ilgilendiriyor. Hatta endişelendiriyor. Esnaf zaten yıllardır Hipermarket Yasası’nın çıkmasını bekliyordu, AVM’lerden yana dertliydi. Tüm bu tartışmalar sürerken, kentteki esnafın temsilcisi, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Zekeriya Mutlu ile konuştuk. Sözleriyle AVM krizine yeni boyut getiren Mutlu, esnafın tepkilerini de dile getirdi.

Alışveriş merkezleri, esnafın hep yakındığı, mücadele ettiği rakibiydi. Bir de bir türlü çıkmayan yasa var. Üzerine, İzmir’deki tartışmalar eklendi...
- Esnaf teşkilatının sorunlarını sıraladığımız zaman “Alışveriş merkezleriyle (AVM) ilgili kanunun bir an önce Meclis’ten çıkarılması”nı en başında söylüyoruz. Uzun yıllardır AVM’lerin bağlı olacağı bir kanunun olması gerektiğini ve herkesin de buna göre hareket etmesi gerektiğini anlatıyoruz. Bir çalışma yapılıyor, ama hala çözülmüyor. İzmir özeline geldiğimizdi, son zamanlarda bir alışveriş merkezi çılgınlığı aldı başını gidiyor. Alsancak Stadı’nın bulunduğu yere, Alsancak Limanı’na, Gürsel Aksel Stadı’nın bulunduğu alana, Üçkuyular Pazaryeri’ne, Çiğli OSB’deki Tariş’in arazisine, Bayraklı’ya AVM yapılacağı konuşuluyor. Son olarak da EXPO alanına yapılacağı söyleniyor. Bir AVM sempatisi mi desem, isteği mi desem... Bir çılgınlıktır gidiyor.

İstemezükçü” değiliz
* Sizin yasadan beklentileriniz nedir?
- Otomobil lastiğine, çilingire, oto yıkamaya varıncaya kadar, aklınıza ne gelirse gelsin esnaf teşkilatının uğraşmış olduğu dalların tamamı AVM’lerde var. AB’ye girmeye hazırlanan bir ülkede, Gümrük Birliği imzalayan bir ülkenin esnaf teşkilatı olarak, AVM olmasın diye bir düşüncemiz yok. Bir kanun kapsamı, yönetmelik kuralları içerisinde, girmek istediğimiz AB’de normlar, yöntemler nasılsa, bizde de öyle olsun istiyoruz. Bizde de şehir içinde değil, dışında bir bölgede yapılsın. Vatandaş, Bakkal Hasan Ağa’dan, Manav Ahmet’ten alışveriş etmek istiyorsa oradan etsin. İstiyorsa AVM’ye gitsin. Tercihini kullansın. AVM’lere karşıyız derken “İstemezükçü” de değiliz. Bir kentin AVM’lere karşı bir planı ve bu plan doğrultusunda görüşü olması gerektiğini düşünüyorum. Kent yöneticilerinin de planları yaparken herkesin ortak görüşlerini alması lazım. Yoksa bu devam eder gider...

Son günlerde en çok tartışılan Alsancak Limanı’na AVM projesiyle ilgili ne düşünüyorsunuz?
- Alsancak Limanı’na yapılacak olan yolcu turizmiyle ilgili bir liman. Buraya kruvaziyerlerle gelen yolcuların bir kısmı gemilerde kalıyor, bir kısmı Efes’e, Bergama’ya gidiyor, bir kısmı kentin içine dağılıyor. Kente dağılan yolculardan en çok faydalanan kesim biziz. Yolcu turizmiyle ilgili bugüne kadar katkı koyan herkese; hükümetimiz, bakanlar, milletvekilleri ile ayak bastı paralarını ödeyen İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş’a ve diğer kurumlara da teşekkür ediyoruz. Biz de liman yapılmasını çok arzu ediyoruz. Bir değil, beş gemi yanaşsın. Ancak plana baktığımız zaman, 130 bin metrekarelik alanın 14 bin metrekaresi limana, 120 bin metrekaresi de AVM’ye ayrılıyorsa itiraz ediyoruz. Bizi esnaf teşkilatı olarak üzer diyoruz. Limanda kalan yolculara küçük hediyelik dükkanlar ve konaklamak isteyene butik otel olsun diyoruz. Bunlara itirazımız olmaz. Dünya ülkelerindeki yolcu limanları böyle. Ama hiç birinde bu kadar devasa bir AVM yok. Ben görmedim, inceledim, sordum. Limana AVM’nin amacı ne?

O zaman asıl amaç ne?
- Yolcu limanı yapılacak diye, buraya Türkiye’de olmayan bir AVM yapılmak isteniyor. Yanlış bilmiyorsam en büyüğü İstinye Park. O da 60 bin metrekare. Burada 120 bin metrekare yapılması bizi üzer. Çünkü buraya yapılacak AVM yolcuya değil, İzmirli’ye hitap edecek. Dolayısıyla da bizim amacımız kurvaziyer limanı mı yapmak, kruvaziyerle gelen yolcuların ihtiyaçlarını mı karşılamak, yoksa İzmir’e hitap eden devasa bir AVM mi kurmak? Eğer AVM yapmaksa, biz buna karşıyız. Alsancak gibi bir bölgede silolardan başlayarak yolcu limanını bitişine kadar olan bir alanda bir AVM yapılması, diğer AVM’leri olduğu gibi bizi de olumsuz etkileyecek. Ayrıca bu, kentin o alandaki trafiğini de felç eder, planını da felç eder. Örnekleri var. Gaziemir’de yaşananları hepimiz görüyoruz. Balçova’ya geçin, İnciraltı’na kadar peş peşe AVM’ler orayı kilitliyor.

Nasıl bir tavır göstereceksiniz?
- Hiçbir kurum kuruluşla, hiçbir kişiyle kavgamız, olumsuz tavrımız olmadı. Bugünden sonra da olmaz. Önce bulunduğumuz toplantılarda anlatmaya çalıştık. Kentimizde söz sahibi olan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ile Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’dan da görüşümüzü belirtmek üzere randevu istedim. Önümüzdeki günlerde görüşlerimizi her yerde aktarmaya çalışacağız. Planlara gerekli itirazları yapacağız. Özelleştirme İdaresi’ne gerekli başvuruları yapacağız, hukuka başvurmamız gerekiyorsa başvuracağız.

Esnaftan size nasıl tepkiler geliyor?
- Bu kadar büyük bir AVM sadece Alsancak esnafını değil, Kale arkasını, Bayraklı’yı, her yeri bitirir. Zaten gazete, süt, yoğurt, ekmek satmaktan başka işimiz yok. Şehrin dört tarafından kuşatılmışız. Bornova, Gaziemir, Karşıyaka ve Balçova çıkışını düşünün. İzmir’in dört giriş çıkış noktalarından kuşatılmışız AVM’lerle. Bu yetmiyor, bir de şehrin merkezinde bu tür AVM’ler olursa, bunun yanlış olduğunu söyleriz. Esnaf da, “Bizim halimiz ne olacak” diyor. Karşıyaka’dan bir grup telefon etti geçen gün, “Eğer herkes ihtiyaçlarını oradan karşılayacaksa, bize bir ihtiyaç kalmayacaksa ne yapacağız” diye soruyorlar.�

Her şey akıllı tahtada

Tüm bunlar dışında esnafın genel durumu nasıl?
- İşlerimizde bir durgunluk var. Yaz sezonuna girdik. Bir de çoğunluğu bankalardan kredi kullanmış. Senetlerde, çeklerde geçen seneye göre ödememe durumları daha fazla. Bizim işlerimizin iyi olması için, toplumun diğer kesimlerinin de iyi olması lazım. Köylünün ürününün para etmesi, memur, işçi, emekli kesiminin refah düzeyinin iyi olması lazım. Bu kesimlerde rahatlama olmadığı için bizim işlerimizde de durgunluk var. 
Esnafı bu sıkıntılardan korumak için, destek projeleriniz var bir de... Alo Esnaf bunlardan biriydi...

- Alo Esnaf bir yönlendirme, kümelenme, eğitim, istihdam projesi. Büyük emek sarf ettiğimiz bir proje. Bir günde, birkaç ayda ortaya çıkmış değil. Özellikle istihdam ve e-alışverişle ilgili beklentilerimiz var. Sicil müdürlüğümüzde akıllı tahtamız var. Akıllı tahtamızda coğrafik haritalarımız bulunuyor. Buraya ister gelerek, ister evde oturduğu zaman Alo Esnaf’a girdiğinde; nereye, hangi adrese, hangi işyerini açmak istiyorsa, coğrafik haritalara girerek orada aynı işi yapan kaç kişi var, nüfus kaç, burada böyle bir işyeri açtığında işinin iyi olup olamayacağını görebilecek. 340 bin kişinin hepsini işlemişiz.

İzmir’in esnaf verilerinde dikkat çekenler hangileri?
- En çok bakkal, kahvehane ve pazarcı var. Ulaşım sektöründe çalışanlar var.
Bu sistemde ayrıca ulaşım bilgileri de var. Nereye hangi araçla gidebilirsiniz, kaç numaralı belediye otobüsü gider? Bulunduğunuz yerden en yakın kebap salonunu arıyorsanız eğer, onun adresi, telefonu, ürünleri, pos cihazı var mı gibi bilgiler de çıkıyor. İnsanların esnaftan alışverişini sağlayacak bir e-esnaf projesinin hazırlığı bu. Ayrıca, istihdam linkimiz de var.