Sigara ve Covid-19

Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan ve ‘Cell Stem Cell’ adlı bilimsel dergide yayımlanan ‘korona virüsü ile sigara arasındaki ilişki’ konulu çalışma, sigara içmenin vücudun bağışıklık sistemini zayıflatarak üç kat daha fazla hücrenin korona virüsü ile enfekte olmasına neden olduğunu ortaya koydu. Çin’de yapılan bir araştırma ise, sigara kullanan kişilerin korona virüsüne yakalanma riskinin 14 kat daha fazla olduğunu meydana çıkardı. 

İnsan kök hücrelerinden solunum sistemi modelleri üzerinde yapılan laboratuvar çalışmalarına göre, sigara içmek ‘interferon’ adı verilen bağışıklık sistemi moleküllerinin düzgün çalışmasını engelliyor. İnterferon, vücut hücrelerinin çoğunluğunca sentezlenen ve bakterilere, parazitlere, virüslere ve urlara karşı etki gösteren çok önemli bir protein; yani bu moleküllerin düzgün çalışmaması istenmeyen neticeler doğurabiliyor. 

Lokman Hekim Üniversitesi Ankara Hastanesi Doktorlarından Sibel Meryem Alpar’ ın ifade ettiği gibi; bağışıklık sistemi korona virüsü ile savaşmada önemli bir faktör. Bağışıklık sistemi yaşlılarda, kronik hastalığı olanlarda, kanser hastalarında, iyi beslenemeyenlerde ve bedensel ya da ruhsal olarak aşırı yorgun kişilerde daha zayıf oluyor. Dolayısıyla da bu kişilerde virüs enfeksiyonları daha ağır seyrediyor. Sigara ve nargile gibi tütün ve tütün ürünleri kullanımı da solunum yollarının savunma mekanizmalarını bozuyor ve Covid-19 dahil pek çok solunum yolu enfeksiyonunun gelişimini kolaylaştırıyor. Sigara içenlerde, akciğer hücreleri yüzeylerinde meydana gelen değişiklikler sonucunda, korona virüslerinin solunum yolu hücrelerine girişi kolaylaşıyor. Salgın sürecinde yapılan çalışmalarda, sigara içenlerde ağır zatürre ve solunum yetmezliği ile seyreden Covid-19 vakalarının daha sık görüldüğü ve bu grupta daha yüksek ölüm riski bulunduğu saptanmış durumda. 

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre de sigara içenlerin enfeksiyon kapma riski daha yüksek. Zira sigara içme eylemi ellerin dudaklar ile temasta olmasını gerektiriyor. Bu da virüsün elden ağza taşınma ihtimalini yükseltiyor. Nargile gibi birçok kişi tarafından paylaşılan tütün içme araçları da Covid-19 hastalığının yayılmasını kolaylaştırıyor. 29 Nisan 2020 tarihinde yayınlanan Dünya Sağlık Örgütü Halk Sağlığı Çalışmaları’ nın derlemesi, Covid-19 enfeksiyonunun tütün kullananlarda kullanmayanlara göre daha ağır seyrettiğini gösteriyor. Tütün kullanan kişilerde, solunum yollarında lokal bağışıklık düşük olduğu için, Covid-19 gibi mikroorganizmaların seyri de daha ağır oluyor. Avrupa Hastalıkları Kontrol Merkezi (ECDC) ile İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi Vakfı tarafından da sigara içenlerin Covid-19’a karşı ‘riskli’ grup oldukları uyarısı yapılmış bulunuyor.

Sigara dumanındaki korona virüsü tehlikesini dile getiren Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl ise, “Sigara tütünü ile solunan duman, öksürme veya hapşırmayı tetikleyerek Covid-19 içeren aerosollerin üretilmesine ve çevresel yüzeylerin enfekte olmasına neden olur.” diyor. Prof. Erdöl, bu nedenle, sigara içmenin virüsün bulaşma riskini artırdığını; yapılan araştırmaların sigara içme öyküsüne sahip olanların yoğun bakıma yatış, mekanik ventilasyon gereksinimi gibi sonuçlarla daha sık karşılaştıklarına işaret ettiğini ve iyileşmenin uzadığını söylüyor.

Türkiye 2020 verileri, toplumun %25,95’inin tütün kullandığını gösteriyor. Bu oran erkeklerde %39,5 kadınlarda ise %13,4 şeklinde seyrediyor. Dünyada erkeklerde en sık görülen kanser türü prostat kanseri iken ülkemizde akciğer kanseri olması, ne yazık ki, bir tesadüf değil. Sigara içmek yalnızca kişinin kendisine değil, çevresindekilere de zarar veriyor. Araştırmalara göre eşi sigara içen ancak kendisi içmeyen kadınlarda akciğer kanseri gelişme riski, eşi ve kendisi sigara içmeyen kadınlara oranla 1,2-2 kat daha yüksek. Sigaranın cilt kanseri, dudak kanseri, gırtlak kanseri gibi daha birçok kanser hastalığına da neden olduğu net olarak biliniyor.  

Yani özetle “Sigara içiciliği en öldürücü toplumsal zehirlenme olayıdır.” diyebiliriz. Dünya Sağlık Örgütü sigarayı en önlenebilir hastalık nedeni olarak tanımlıyor.  2019 yılında yapılan araştırmalar sigara kullanımının önceki yıllara oranla daha da arttığını gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünyadaki 1 milyar 100 milyon sigara kullanıcısının yaklaşık %80’i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor. Dünya çapında yılda yaklaşık 7 milyon ölüme neden olan sigara ve tütün kullanımı ağır kronik hastalıklara da yol açarak yüz milyonlarca insanın hayatını doğrudan etkiliyor. Bağışıklık sisteminde meydana gelen zayıflama ile birlikte her türlü kansere, viral ve bakteriyel enfeksiyona yatkınlık meydana geliyor. Erkeklerde tüm kansere bağlı ölümlerin %35’inin, kadınlarda ise %15’inin nedeni sigara. Yaşam süresi sigara içen kadınlarda 14,5 yıl, erkeklerde ise 13,2 yıl kısalıyor. 

Sigarayı bırakmak, yaşam kalitesini artırmak ve yaşam süresini uzatmak için verilebilecek en önemli karar. Eminim ki, sizler de verebilirsiniz bu kararı…

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz günler dileği ile...