Kadıköy Belediyesi Alzheimer Merkezi ve Sosyal Yaşam Evi 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü’nde açıldı 

21 Eylül, yani dün, Dünya Alzheimer Günü idi. Alzheimer hastalığı kişiyi adım adım çevresinden sonra da kendisinden uzaklaştıran, ardından da mevcut yaşamla ilgili anıların teker teker silikleştiği, nihayetinde insanın kendini dahi tanımakta güçlük çektiği nörolojik bir hastalık türü. Bu hastalıkta beyindeki sinir hücrelerinin ölmesi sonucu beyin sinyallerinin uygun biçimde iletilmesi zorlaşıyor. Sinir hücrelerinin ölümü ise yıllar içinde yavaş yavaş gerçekleşiyor.

Alzheimer erken dönem, orta dönem ve ileri evre olmak üzere üç aşamada gelişiyor:

Erken dönemde, basit unutkanlıklar ortaya çıkıyor. Unutkanlık yaşlılığın doğal bir sonucu olarak görüldüğünden, ‘erken evre’ genellikle gözden kaçırılıyor. Bu evrede önce beynin kayıt işlevi olumsuz etkileniyor. Alzheimer olan kişi yeni bilgileri öğrenmede zorlanıyor ve yakın dönemde yaşadığı olayları unutuyor. Mantık yürütme ve entelektüel becerileri de bozulmaya başlayan hasta, sonuçta kendini yavaş yavaş sosyal hayattan izole ediyor.

Orta dönemde, yakın dönem hafıza yeteneği belirgin derecede yitirildiği için kişi aynı soruyu defalarca sorabiliyor. Zaman ve mekânsal bellek ise bozulmaya başlıyor; kişi bulunduğu ortamda kaybolabiliyor. Bu dönemde mantık yetisi de kaybolmaya yüz tutuyor ve hasta neredeyse hiçbir konuda karar veremez hale geliyor. Bu dönemde en çok dikkat çeken şey ise dil işlevinin bozulması. Kişi önceleri kelimeleri bulmakta zorlanırken, zamanla kelime hazinesi azalıyor ve daha az kelimeyle basit ve kısa cümleler kurmaya başlıyor.

İleri evrede, Alzheimer olan kişinin beyni artık hiç kayıt yapamaz hale geliyor. Sadece yakın geçmiş değil, yıllar öncesinde yaşananlar da hafızadan silinmeye başlıyor. Alzheimerlı kişi ‘tek tük’ kelimelerin dışında konuşamaz ve söylenenleri anlayamaz duruma geliyor. Yemek yemek, yürümek, alışveriş yapmak ve yıkanmak gibi günlük işlevlerini tek başına yapamıyor; bakıma ihtiyaç duyuyor. Hasta ,zamanla, yatağa bağımlı hale gelebiliyor.

Günümüzde tüm dünyada yaşlı nüfusun artması ile Alzheimer hastası sayısında da belirgin bir artış gözleniyor. Hastalıkla ilgili en önemli risk faktörü yaşlanmak. Ancak, beyin ve vücut ne kadar aktif tutulursa Alzheimer riskinden de o kadar uzaklaşılıyor. Kadıköy Belediyesi, bu bulgulardan yola çıkarak yapımına geçtiğimiz yıl başlanan, Alzheimer hastalarının sosyal yaşama katılmalarını sağlayacak “Alzheimer Merkezi ve Sosyal Yaşam Evi”ni 21 Eylül 2017 Dünya Alzheimer Günü’nde hizmete açtı.

Kadıköy 19 Mayıs Mahallesi’nde açılan Alzheimer Merkezi ve Sosyal Yaşam Evi üç katlı bir binada hizmet veriyor. Binanın ilk katında Alzheimer hastalarına hizmet verilirken, ikinci kat sosyal yaşam evi olarak kullanılıyor. Alzheimer hastalarının tüm gün yararlanabilecekleri Merkez’de hastaları yaşama bağlamak, günlük yaşam faaliyetlerini keyifli geçirmelerini sağlamak ve zihinsel rehabilitasyon çalışmaları ile hastalığın evre atlamasını geciktirmek amaçlanıyor.

Alzheimer Merkezi’nde çorap eşleştirme, pirinç-nohut-fasulye ayıklama gibi zihinsel aktiviteler, düğme dikme, suluboya, hamur yoğurma gibi psiko-motor aktiviteleri ve ahşap boyama, çiçek yapımı gibi sanat aktiviteleri yapılacak. Bunun yanı sıra germe-gevşeme egzersizleri, yürüyüş programları, top egzersizleri gibi egzersizlerle hastaların bedensel sağlıkları korunacak. Ancak Merkez’de “tıbbi bakım hizmeti” verilmeyecek.

Alzheimer Merkezi’nde hasta yakınları için de rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunulacak; bireysel-grup psiko-terapileri, eğitimler ve seminerlerle hasta yakınlarına destek olunacak. Seminerlerde, pek çok hasta yakınının ihtiyaç duyduğu, Alzheimer hastalarında beslenme, Alzheimer hastasının ev güvenliği, hastalığın duygusal boyutu gibi konularda bilgiler ve eğitimler verilecek. Engelli bireyler için de erişilebilir olan binanın bodrum katında bu amaca hizmet edecek iki seminer odası yer alıyor.

Alzheimer Merkezi’nden hizmet alabilmek için bireyin Alzheimer hastalığı olduğunu gösteren tıbbi belgesinin olması, hastalığın birinci veya ikinci evresinde bulunması ve Kadıköy’de ikamet etmesi gerekiyor. Talep halinde, hastalar refakatçi eşliğinde evlerinden araçla alınıp Merkez’e getirilecekler. Öğle yemeklerini Merkez’de yiyecekler. Tümü ile ücretsiz olan bu hizmetten olabildiğince fazla Alzheimer hastasının yararlanabilmesi için bir kişi haftada en fazla iki gün Merkez’den gün boyu yararlanabilecek. Kadıköy Belediyesi Alzheimer Merkezi bir ay sonra fiilen hizmet vermeye başlamış olacak.

Bu yararlı hizmetin diğer belediyeler için örnek teşkil edeceğini umuyorum. Ve 54 yıldır Kadıköy’de yaşayan bir Kadıköy gönüllüsü olarak hayata geçirilen bu önemli proje için  Kadıköy Belediyesi’ne teşekkür ediyorum.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…

Not: 1) Bir önceki yazımda, yanlışlıkla, Çin’de yaşayan görme engelli nüfusun oranını yüzde bir yerine yüzde on olarak belirtmişim. Bu hatam için sizlerden özür diliyor, hatamı fark etmemi sağlayan okurum Orhan Irk’a teşekkür ediyorum.    

2) Bu yazının hazırlanmasında Acıbadem Hayat ve Medical Park Alzheimer Merkezi web sitelerindeki bilgilerden yararlanılmıştır.