“İşte, evde, yolda enerji verimliliği”

Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) İcra Direktörü Fatih Birol’ a göre, dünyada bu kez “küresel bir enerji krizi” yaşanıyor. Bu defaki kriz 1970’lerdeki iki enerji krizinden farklı. Columbia Üniversitesi’nden Enerji Ekonomisti Jason Bordof küresel enerji mimarisi için “Tamamen bütünleşmiş sistem içinde, bir yerde ortaya çıkan sorun hemen başka bir yerde hissedilebiliyor. Kriz dünyanın hemen tüm bölgelerini etkiledi.” diyor.  

Özellikle de gelişmekte olan ülkeler ve Afrika’da durum çok kritik. Afrika’da, pandemi öncesine kıyasla, şimdi ek olarak 25 milyondan daha fazla insan elektrikten yoksun kalmış durumda.  

Bu seferki enerji krizi yalnızca gaz ve petrole ilişkin bir kriz değil. Bu kriz, küresel olmanın yanı sıra, gıda taşıma ve üretim maliyetlerini artırarak zincirin son noktasındaki tüketicinin (hane halkının) yüzleşmek zorunda kaldığı fiyatları yükseltiyor.  

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı “İşte, Evde, Yolda Enerji Verimliliği” başlıklı bir kitapçık yayımladı. Kitapçık; aydınlatmada, ısıtma ve soğutmada, ulaşımda, evde ve işte enerji verimliliği konusunda bilgiler içeriyor. 

* Duvarları açık renk boyamak,

* Doğal aydınlatma için pasif güneş olanaklarından faydalanmak,

* Yüksek enerji sınıfı etiketli verimli ampulleri (led) tercih etmek,

* Koridor, toplantı odası ve tuvaletlerde harekete duyarlı ışıklandırma kullanmak,

* Dimleme özelliğine başvurmak

“Aydınlatmada Enerji Verimliliği” ni artırıyor.

* Binaların güney cephesine yaprak döken ağaç dikmek,

* Çatı, cephe, zemin, kapı ve pencerelerde ısı yalıtımı yapmak,

* Radyatörlerin arkasına yalıtım levhası yerleştirmek, önünü mobilya ile kapatmamak ve radyatörlerde ortam sıcaklığının sabit tutulmasını sağlayan termostatik vana kullanmak,

* Radyatörlerin üzerini örtmeyen perde kullanmak,

* Merkezi sistemli binalarda ısı paylaşım sistemleri (ısı pay ölçer) kullanmak,

* Kazan ısı kayıpları en aza indirmek

“Isıtma ve Soğutmada Enerji Verimliliği” ni artırıyor.

* Mesafelerin çok uzun olmadığı yerlere yürüyerek veya bisikletle gitmek,

* Toplu ulaşım araçlarını tercih etmek,

* Aracın periyodik bakımlarını ihmal etmemek, araca gereksiz yükleme yapmaktan kaçınmak,

* Gerekmedikçe minibüs, pikap, kamyonet, arazi aracı gibi yüksek motor hacmine sahip araçları tercih etmemek

* Yüksek verim sınıflı lastikleri tercih etmek ve hava basıncını ideal seviyede tutmak,

* Gereksiz yere ani fren yapmaktan ve gaza basmaktan sakınmak

“Ulaşımda Enerji Verimliliği” ni artırıyor.

* Çamaşır, bulaşık ve kurutma makinesi alırken yüksek enerji sınıfına sahip ürünleri tercih etmek,

* Makinelerinin ekonomik programlarını kullanmak,

* Çamaşırları ve bulaşıkları mümkün olduğunca düşük sıcaklıkta yıkamak, tavsiye edilenden fazla deterjan kullanmamak,

* Kurutma makinesi kullanmak yerine çamaşırları asarak kurutmak,

* Sıcak suyu soğuk suyla ılıtmak yerine, sıcaklık ayarını şofbenden ya da kombiden düşürmek, Duş alırken banyoda kum saati bulundurmak ve duş süresinin dört dakikayı geçmemesini sağlamak,

* Daha az su tüketen duş başlıkları kullanmak,

* Saçları mümkün olduğu kadar havlu ile kurutmak ve saç kurutma makinesinin sıcaklık derecesini en düşükte tutmak,

* Ütü alırken gücü düşük, buhar kapasitesi yüksek olanları tercih etmek,

* Ütü öncesi çamaşırları askıya asmak ve ütülenirken hâlâ nemli olmalarına özen göstermek, Ütü bitmeden birkaç dakika önce prizden çekerek kalan ısıdan faydalanmak,

* Torbalı süpürgeler yerine su hazneli süpürgeler kullanmak, toz torbalı süpürgelerin ise torbalarını sık sık boşaltmak

“Ev İşlerinde Enerji Verimliliği” ni artırıyor.

* Mutfakta fırını pişirme süresinden beş ya da on dakika önce kapatmak, mümkünse pişirme süresinin sonuna kadar fırın kapağını açmamak,

* Pişirme sırasında basınçlı (düdüklü) ve buharlı tencere kullanmak,

* Suyu ihtiyaç kadar ısıtmak ve ısıtma için mümkünse doğalgazlı ocak kullanmak,

* Küçük miktarlarda yemek ısıtmak için fırın yerine mikrodalgayı tercih etmek

* Buzdolabı ve Derin Donduruculara gelince de:

*** İhtiyaçtan büyük kapasitede buzdolabı veya derin dondurucu almamak,

*** Buzdolabı, fırın, radyatör gibi ısı üreten gereçlerden ve güneş ışığından uzağa yerleştirmek, duvar ile buzdolabı arasında 10-15 cm mesafe bırakmak,

*** Yiyecekleri buzdolabına koymadan önce soğumasını beklemek,

*** Ürünler buzdolabına hava sirkülasyonu sağlanacak şekilde yerleştirmek,

*** Gıdaları ambalajlayarak nem oluşumuna engel olmak,

*** Buzdolabının fitil, conta ve arka kondanser bakımını yaptırmak

“Mutfak İşlerinde Enerji Verimliliği” ni artırıyor. 

* Mümkünse masa üstü yerine diz üstü bilgisayarları tercih etmek

* Ofislerde bilgisayarları kısa süreli aralarda uyku moduna getirmek, uzun süreli aralarda ise cihazları uyku moduna getirmek yerine kapatmak,

* Tüm çalışanlar için genel kullanıma açık tek bir yazıcı kullanmak,

* Gereksiz yere çıktı almamak,

* Düşük katlarda asansörleri mümkün olduğunca kullanmamak,

“İşte Enerji Verimliliği” ni artırıyor. 

* İhtiyaçtan büyük ekranlı televizyonları tercih etmemek,

* Televizyon, multimedya ve oyun sistemlerini bekleme modunda bırakmamak, ana düğmelerinden kapatmak,

* TV’lerin kontrast ayarını ihtiyaçtan fazla artırmamak,

* Modem ve uydu alıcıları kullanılmadığı zamanlarda düğmesinden kapatmak,

* Kapatma düğmesi olan uzatma kabloları kullanmak,

* Şarj aletlerini kullandıktan sonra prizde bırakmamak

“Evlerimizde Farklı Amaçlar için Kullandığımız Enerji Verimliliği” ni artırıyor. 

Yukarıda özetlenen tavsiyelerin tamamına uyulduğunda doğalgazda % 50, elektrikte % 35, petrolde ise % 25 oranlarında tasarruf sağlanabiliyor. Yani, enerji krizine çözüm üretmek adına birey olarak bizlerin de yapabilecekleri var… 

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz günler dileğiyle…