“Genç Hayat Vakfı”

Genç Hayat Vakfı; hiçbir ayrım gözetmeksizin, insan odaklı yaklaşıma önem vererek 11-18 yaş grubu çocuk ve gençlerin eğitime erişimlerini desteklemek amacıyla 2008 yılında kuruldu. Vakıf; bugüne kadar ulaştıkları on binlerce çocuk ve gencin sahip olduğu becerileri keşfetmeleri ve yetenekleri doğrultusunda bilgiye ulaşmaları için çalışıyor. Sadece çocuk ve gençlerle değil, onlarla temas eden herkesle çalışarak sürdürülebilir modeller üretiyor.

Mevsimlik tarımda çocuk işçiliğinin önlenmesi, gençlerin ve çocukların 21. yüzyıl becerileri edinmeleri, sosyal uyum ve kız çocuklarının güçlendirilmesi üzerine ortaya koyduğu projeler ve verdiği burslarla çocuk ve gençlerin eğitimini destekleyen Genç Hayat Vakfı, yaptığı araştırmalarla da bu alanlardaki çalışmalara katkı sunuyor.

Genç Hayat Vakfı, geçmiş afet müdahale deneyimleriyle, depremden birincil olarak etkilenen ve deprem sonrasında göçlerle beraber depremin yarattığı dalgadan hasar gören şehirlerde de çalışmalar yapıyor.

Kamu kurumları, özel sektör, bireysel/kurumsal bağışçılarla yapılan iş birlikleri ve uluslararası fonlarla “acil/akut müdahale”, değişen/dönüşen ihtiyaçların tespiti ve giderilmesi, eğitim faaliyetleri, Toplum Merkezleri çalışmaları ve psikososyal destek gibi faaliyetler yürütülürken; Vakıf’ ın hak temelli bakış açısı ve bütüncül yaklaşımıyla örtüşecek şekilde, saha ekibinin iyi olma hali de destekleniyor.

Genç Hayat Vakfı, geçtiğimiz ay, “Afetten Etkilenen Gençler” bir araştırma yaptı. 6 Şubat Kahramanmaraş depremleri sonrası yaşanan deneyimleri incelemeyi amaçlayan Araştırma kapsamında, Hatay ve Adıyaman’da yaşayan 12-21 yaş aralığında 1638 çocuk ve genç ile görüşüldü. Araştırma; çocukların ve gençlerin internete erişimlerine ilişkin durumları, gönüllülük faaliyetlerine katılımları, sosyalleşme biçimleri, baş etme mekanizmaları, travma sonrası önceliklerdeki değişimler, kariyer hedeflerindeki değişiklikler gibi geniş bir yelpazedeki deneyimleri hususlarında bilgi edinilmesini hedefliyordu.

Genç Hayat Vakfı’nın Araştırması,  çocuk ve gençlerin ‘Deprem Sonrası Yaşamı’ na dair bazı istatistiki bilgiler ortaya koydu:

Deprem Sonrası Artan Gelecek Kaygısı
Deprem öncesinde gençlerin sadece %15'i düşük düzeyde gelecek kaygısı yaşarken, deprem sonrasında gençlerin %67’si daha kaygılı olduklarını belirtiyor. Bu artış kız öğrencilerde (%71), erkek öğrencilere (%56) göre daha belirgin.

Teknoloji ve Sosyal Medya Kullanımı                                                                                    �Deprem sonrası süreçte en yaygın gözlemlenen bağımlılık türü internet bağımlılığı. Gençler, sosyalleşmek ve gündelik hayatın zorluklarından kaçmak için interneti daha fazla kullanıyorlar. Gençlerin yaklaşık %25’i çevrelerinde internet bağımlılığının arttığını belirtiyor. Bu durumun, çocuk ve gençlere yönelik sosyal, kültürel, sportif ve eğitsel aktivitelerin sınırlı olmasından da kaynaklanabileceği belirtilmiş bulunuyor.

Eğitimde Cinsiyete Dayalı Farklılaşan Etkiler                                                                                                                                              Depremden etkilenen gençlerin %46’sı (726 kişi) eğitimlerini artık daha fazla önemsediklerini belirtiyor. Afetten en çok etkilenen şehirlerden olan Hatay ve Adıyaman’daki kız öğrencilerin %48’i deprem sonrası eğitimlerini daha fazla önemsediklerini belirtirken, erkek öğrencilerde bu oran %40. Erkek öğrenciler arasında eğitime karşı kararsızlık ve uzaklaşma hissinin daha yaygın olduğu gözlemleniyor. Bu durumun ekonomik güçlüklerin erkek çocuklarını daha fazla etkilemesinden kaynaklandığı düşünülüyor. Gençlerin %27’si (440 kişi) ise eğitim sürecinden uzaklaştığını hissettiğini söylüyor.

Adıyaman, Kız, 14 yaş: “Depremden sonra eğitimde gerilemeler oldu, bunun için eğitimde geri kalınan konuları tekrarlamak gerekti. Örneğin ben 8. sınıfta 2. dönemi depremden dolayı göremedim, 9.sınıfta bunun zorluklarını yaşıyorum.”

Yardım Etme ve Empati Göstermede Artış                                                                              �Depremden etkilenen gençlerin %70’i insanlara yardım etme ve empati gösterme eğiliminin arttığını ifade ediyor.

Hatay, Kız, 17 Yaş: “Şehrime, doğduğum memlekete, yurduma, evime yani benim olan şeylere bağlılığım ve bunları koruma isteğim arttı.”

Gençlerin Sosyalleşme Alanları Kısıtlı                                                                                   �Afetten etkilenen gençlerin %62'si afet sonrası kendilerine yönelik yapılan etkinlikleri yetersiz bulduğunu söylüyor. Bu da sosyalleşme için başta sosyal medya olmak üzere, kısıtlı imkânlara yönelmelerine sebep olmuş bulunuyor.

Gençlerin Görünürlük ve Katılım Talebi                                                                               �Afetten etkilenen gençler, afet sonrası süreç yönetiminde daha fazla görünür olmak ve seslerini duyurmak istiyorlar. Yetişkinlerden daha farklı ihtiyaçları olduğunun farkında olan gençler, kendileri için neyin iyi ve gerekli olduğuna dair söz sahibi olmayı talep ediyorlar.

Adıyaman, Kız, 16 yaş: “Gençlere baskı yapmak yerine onlara daha fazla destek çıkılması gerekir. Gençlere ihtiyaçlarının neler olduğunu sorarak yardım edilmeli, yani kendi isteklerine göre.”

Bu bulgular; afetten etkilenen gençlerin yaşamları üzerindeki derin etkileri ve bu süreçte karşılaştıkları zorlukları gözler önüne seriyor. Aynı zamanda da; gençlerin afet sonrası toparlanma süreçlerine aktif katılım sağlamak, ihtiyaçlarını karşılamak ve geleceğe dair umutlarını beslemek için atılabilecek adımlara işaret ediyor.

Genç Hayat Vakfı’nın araştırmasının sonuçları; gençlerin yaşam kalitelerinin ve iyi oluşlarını etkileyen faktörlerin anlaşılmasına ve bu alanda etkili müdahale programları ile politikaları geliştirilmesine yardımcı olabilecek önemli bilgiler sunuyor. Araştırma ile, afet sonrası gençlik deneyimleri hakkındaki anlayışı derinleştirmenin yanı sıra; destek sistemlerinde, eğitim stratejilerinde ve gençlerin iyi oluşlarına yönelik atılacak adımlarda bir model oluşturulması hedefleniyor. Bu çalışma ile, aynı zamanda, çocuk ve gençlerin sosyo-duygusal ve zihinsel sağlıklarını desteklemek için afetlere dayanıklılık programlarının geliştirilmesinde çocukların ve gençlerin bakış açılarından yararlanmanın ve onları dinlemenin öneminin altı çiziliyor.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…

Not: Adıyaman ve Hatay illerinde yaşamakta olan çocuk ve gençlerin deprem sonrası yaşam deneyimlerinin irdelendiği bu çalışmanın sonunda bazı öneriler geliştirilmiş bulunuyor. Geliştirilen öneriler gençlerin sözlerini, beklentilerini ve deneyimlerini merkeze alıyor. İncelemek isteyenler, Genç Hayat Vakfı web sitesinin “Hakkımızda” bölümünün alt kısmında yer alan “Raporlar” kısmındaki “Yeniden İnşa” balıklı rapordan yararlanabilirler.