Gastrointestinal enfeksiyonlar

Bildiğiniz gibi son yazımı 20 Ağustos'ta paylaşmıştım sizlerle. 23 Ağustos tarihinde de uzunca bir izne çıkacağımı haber vermiştim. O günlerde kendimi çok iyi hissetmediğim için, önce biraz dinlenmeyi ardından da yazları Ayvalık’ta geçiren kardeşimi ziyaret etmeyi planlıyordum. Ancak, ne yazık ki, bu planlar gerçekleşemedi.  

Önce bağırsaklarımdan rahatsızlandım. Teşhis “gastrointestinal enfeksiyon” du. Diyare, kusma ve karın ağrısı belirtileri ile başlayan ve bağırsak enfeksiyonu olarak bilinen bu rahatsızlık, mide ve ince bağırsakların iltihaplanması durumu. Bu enfeksiyon bağışıklık sistemini aşarak sindirim sistemine ulaşabilen bakteriler veya virüsler gibi antijenlerden kaynaklanıyor. Bozulmuş ve kontamine olmuş yiyecek veya su tüketildiğinde ya da enfekte bir kişiyle mutfak eşyaları, havlu veya yiyecek paylaşıldığında bağırsak enfeksiyonuna yakalanma riski ortaya çıkıyor. Özellikle çiğ veya az pişmiş istiridye gibi bir takım kabuklu deniz ürünleri de hastalığa neden olabiliyor. 

Gastrointestinal enfeksiyonlara neden olabilecek çok sayıda mikroorganizma mevcut. Bunlar arasında Rota virüsü özellikle küçük çocuklarda ve bebeklerde en sık görülen diyare nedeni ve çok ciddi sonuçlanabilecek vakalara neden olabiliyor. Bu virüs, genellikle, insandan insana ya da hasta birisinin hazırladığı besinlerin tüketilmesiyle yayılıyor. Rota virüsü için bir aşı olmasına rağmen, virüs küresel olarak özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaşayan beş yaşından küçük çocuklarda yılda yarım milyondan fazla ölüme neden oluyor. 

Virüsler arasında ikinci olarak ishal, ateş, konjonktivit, mesane enfeksiyonları ve döküntülere neden olabilen ancak en yaygın semptomu solunum yolu hastalığı olan Adenovirüs yer alıyor. Bu virüs, Rotadan sonra, özellikle çocuklarda görülen ishalin en yaygın nedeni.  

Campylobacter de gastroenteritin dünya çapındaki en yaygın bakteriyel nedenlerinden biri. Bazı vakalarda kanlı olmak üzere ishale, karın kramplarına, kusmaya ve ateşe neden olabiliyor. Özellikle kümes hayvanları kaynaklı olmak üzere, genellikle çiğ veya az pişmiş et ya da kontamine süt tüketilmesi yoluyla yayılıyor. Campylobacter iki yaşın altındaki çocuklarda oldukça sık görülüyor.

Antibiyotikle ilişkili ishal vakalarının %25’ inin sorumlusu ise, Clostridium Difficile adlı mikrop. Bu mikrop kullanılan antibiyotiklerin vücutta bulunan yararlı bakterileri öldürmesi ile açılan boşluğu dolduruyor.  

Escherichia Coli hayvanların ve insanların bağırsak sistemleri içinde normal olarak bulunan zararsız bir bakteri. Ancak bu bakterinin insanlarda hastalıklara neden olan patojen türleri de mevcut. Tehlikeli türü halk arasında Koli Basili olarak bilinen Escherichia hem yolculuk yapan bireylerde hem de gelişmekte olan ülkelerde çocuklarda görülen ishal için önde gelen nedenlerden biri. Genellikle insan ya da hayvan dışkıları ile kirlenmiş su tüketimi ile yayılıyor.  

Salmonella, gıda üzerinden yayılarak bağırsak enfeksiyonlarına neden olan bir bakteri türü. Sıklıkla rastlanan Salmonella çiğ halde et, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve yumurtanın yanı sıra çiğ tüketilen süt ile süt ürünlerinde bulunuyor. Salmonella semptomları mide bulantısı, kusma, karın krampları, ishal, ateş ve baş ağrısı içeriyor.

Shigella bakterisi basilli dizanteriye neden oluyor. Bu bakteri, sıklıkla, insan dışkısıyla kirlenmiş suyun içinde bulunuyor ve yayılıyor. Bu bağırsak enfeksiyonunun yol açtığı dizanteri belirtileri arasında karın ağrısı, kramplar, ishal, ateş, kusma ve dışkıda kan, irin veya mukus bulunuyor.  

Staphylococcus Aureus; aniden başlayan şiddetli bulantı, kramp, kusma ve ishal ile tanımlanan, bir-iki gün süren gıda zehirlenmesinden kaynaklı bağırsak enfeksiyonun en yaygın nedeni. Normalde insan üzerinde bulunabilen bu patojen bakteri, cilt üzerindeki enfekte kesiklerden, burundan ve boğazdan bulaşabiliyor. Aynı zamanda et ve et ürünleri, kümes hayvanları ve yumurta ürünleri, salatalar, unlu ürünler ve süt ürünleri gibi çok çeşitli gıdalarla da ilişkilendiriliyor. 

Benim rahatsızlığımın kaynağı bunlardan hangisiydi bilmiyorum ama Koç Üniversitesi Hastanesi’ nde başlatılıp evde sürdürülen yoğun tedavi sürecinin ardından, nihayet iyileştim. Ancak hâlâ çok halsizim. Ama zamanla toparlanacağıma ve sağlığıma tekrar kavuşacağıma inanıyorum. 

Başta Başhekim Yardımcısı Dr. Özgür Deniz Tezcan ile tedavimi üstlenen Dr. Haydar Can Dokuyan olmak üzere sağlığıma kavuşmamda katkısı bulunan tüm Koç Üniversitesi Hastanesi Doktorları ve Sağlık Çalışanları’ na yürekten teşekkür ediyorum. 

Koç Üniversitesi Hastanesi’ ne bir sonraki ziyaretimi, sağlık sorunları nedeniyle değil de Sevgili Doktorlarım’ ı ziyaret edip hatırlarını sorabilmek amacıyla yapabilmeyi çok istiyorum. 

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz günler dileğiyle…  

Not: Bu yazıyı hazırlarken, bilgilerimi tazelemek için, SAĞLIĞIM (Halk Sağlığına Yönelik Bilgiler) web sitesinden ve konu ile ilgili olarak Acıbadem Web ve Yayın Kurulu tarafından hazırlanmış bulunan belgeden yararlandım.