Engelsiz bir dünya yaratmak…

“Engelli Çocuk Hakları Ağı (EÇHA)”, sivil toplum kuruluşları tarafından engelli çocukların haklarını görünür kılmak amacıyla oluşturulmuş bulunuyor. EÇHA, engelli çocuğa her türlü şiddeti, ihmali, ayrımcılığı ve engelli çocuğun istismarını, mevzuattan kaynaklı yoksunlukları ve hak ihlallerini tespit etmede ve önlemede gösterge temelli ve kanıta dayalı izleme ve savunu rolünü güçlendirmek, iyi uygulama örneklerini paylaşmak ve çözüm önerileri geliştirmek hedefi doğrultusunda yürütüyor çalışmalarını. 

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edildiği tarih olan 20 Kasım (1989) Dünya Çocuk Hakları Günü olarak benimseniyor. Bu özel günde çocukların insan haklarına dikkat çekiliyor, çocuk politikaları gündeme getiriliyor ve çocuklara karşı her türlü şiddet ve ayrımcılıkla mücadele çağrısı yapılıyor. 19 Kasım ise, 2000 yılından beri Dünya Çocuğa Yönelik Cinsel İstismarı Önleme Günü olarak adlandırılıyor ve tüm çocuklar için istismardan korunma hakkını vurgulayan uluslararası zemini oluşturuyor. 

EÇHA bu özel günlerde çocukların insan haklarına dikkat çekmek, her türlü ihmal ve istismardan korunmaları için alınması gereken koruyucu ve destekleyici önlemleri hatırlatmak, politikaların iyileştirilmesi için stratejiler önermek amacıyla; 18 Kasım’ da çevrimiçi bir panel düzenledi. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen "Engelli Çocuk Hakları Ağı'nın Güçlendirilmesi" Projesi kapsamında gerçekleştirilen panele, çocuk hakları alanında çalışan sivil toplum örgütleri ve kurumlardan uzmanlar konuşmacı ve kolaylaştırıcı olarak katıldı. Paneli 120’den fazla kişi izledi.  

Çocuk istismarının önlenmesinde kamu-sivil toplum diyaloğunun vaka ve dava örnekleriyle ele alındığı ilk oturumda Çocuk Alanında Çalışan Avukatlar Örgütü (ÇAÇAv.) ve Çocuklara Karşı Cinsel Sömürüye Son Derneği’ni (ECPAT Türkiye) temsilen Avukat Şahin Antakyalıoğlu, Diyarbakır Barosu’ndan Avukat Ege Avcı’nın kolaylaştırıcılığında bilgi ve deneyimlerini aktardı. 

“Engelli Çocuklara Karşı Cinsel İstismara Hukuki Bir Bakış” oturumunda İstanbul Barosu Engelli Hakları Merkezi’nden Deniz Yazgan Şenay, Eksi 25 Derneği’nden Yasemin Tümkaya Karakaya’nın sorularını yanıtladı. Yazgan cinsel istismara maruz bırakılan engelli çocukların, özellikle de zihinsel engelli çocukların, muayene ve sosyal inceleme süreçlerinde daha çok hak ihlaline uğradığına değindi. 

“Uluslararası Sözleşmeler Bağlamında Türkiye’de Çocuk Koruma Yaklaşımı” oturumunda UNICEF Türkiye’den Çocuk Koruma Uzmanı Ekin Bozkurt, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği ve Romani Godi’den Gökdal Yıldırım’ın konuğu olduğu ve küresel bir savunuculuk imkânı olarak uluslararası insan hakları mekanizmalarından yararlanma yollarını anlattı.  

Panele Çocuğa Karşı Şiddetin Önlenmesi Ortaklık Ağı adına katılan Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği’nden Ceren Suntekin EÇHA’ dan Selen Doğan’ın sorularını yanıtladığı “Çocuğa Karşı Cinsel İstismarı Nasıl Ele Almalıyız?” oturumunda istismarı besleyen mitlere işaret ederek; medya, eğitim sistemi ve toplumda yerleşik çocuk algısının bu mitleri beslediğini söyledi. Suntekin, “Cinselliğin tabu olduğu bir kültürde yaşıyoruz; çocuğun haklarını unutuyoruz.” dedi. 

“Yetişkinler Engelli Çocuğa Karşı İstismarı Nasıl Anlar ve Bunu Çocuğa Nasıl Anlatır?” başlıklı son oturumda ise Denizli Otizm Derneği’nden Dudu Karaman Dinç, Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği’ nden Nahide Atabey’ i konuk etti. Atabey, özel gereksinimli çocukların cinsel istismara maruz kalma sıklığının tipik gelişim gösteren çocuklardan 4-10 kat fazla olduğunu belirterek tüm toplumun çocuk koruma halkasının bir parçası olduğunun altını çizdi.  

Panelde yapılan sunumların ve ele alınan konuların değerlendirildiği son bölümde söz alan EÇHA’ dan Selen Doğan: “Çocuklar hakları olan bireylerdir, yasa yapıcı ve uygulayıcıların da bunu benimsemesi gerekir. Çocuk konularını ele alırken insan hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği olmak üzere iki temel kavrama yaslanıyoruz ve çocuğun üstün yararına göre politikalar geliştirilmesinin önemine dikkat çekiyoruz. Birleşmiş Milletler’ in Türkiye’nin de taraf olduğu iki uluslararası belgesini -Engelli Hakları Sözleşmesi ve Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin- anayasal dayanaklarımız olduğunun altını çiziyoruz.” şeklinde konuştu.  

"Engelli Çocuk Hakları Ağı'nın Güçlendirilmesi" Projesi, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından finanse edilen ve 48 ay sürecek olan bir proje. Haziran 2020'de başlayan proje, Engelsiz ve Mutlu Yaşam Derneği'nin koordinatörlüğünde; Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfı, Türkiye Down Sendromu Derneği ve Türkiye Spina Bifida Derneği’nin ortaklığında sürdürülüyor.

Projenin genel amacı engelli çocukların diğer insanlarla eşit şartlarda tüm insan haklarından ve temel özgürlüklerinden tam anlamıyla yararlanmasına katkıda bulunmak ve engelsiz bir dünya yaratmak.

Bu bağlamda özel amaçlar; EÇHA ’nın kurumsal ve organizasyonel yapısının güçlendirilmesi, sosyal becerisinin ve bileşenleri ile iletişim kurma yeteneğinin geliştirilmesi ve son olarak EÇHA ile yerel ve/veya ulusal düzeydeki kamu yetkilileri arasında stratejik iş birliğinin teşvik edilmesi olarak sıralanıyor.

Amaçlara ulaşabilmek için "Mentorluk ve Kapasite Geliştirme Eğitimleri", "Çocuk Katılımı ve Öz Savunuculuk", "Savunuculuk Yönetimi, Hakların Kullanımı ve İhlallerin İzlenmesi, Bilinçlendirme Kampanyaları", "Yerel ve Uluslararası Ağlara Katılım ve Diyaloğun Geliştirilmesi" ve "Yaygınlaştırma" iş paketleri gerçekleştirilecek.

Bu proje bittiğinde; EÇHA’ nın kurumsal ve örgütsel yapısı güçlendirilmiş, kitlelere (bireysel STK'lar veya diğer STK / Engelli Dernekleri ağları) erişim sağlama ve iletişim kurma yeteneği geliştirilmiş ve yerel ve/veya ulusal seviyedeki kamu otoriteleri ile EÇHA arasında stratejik iş birliği geliştirilmiş olacak.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz günler dileğiyle…