Bazılarımızın yaşamı artık eskisi gibi olmayacak

Bir önceki yazımda savaşlarda hayatını kaybeden onca asker, onca sivil, onca kadın, onca erkek, onca çocuk, irili ufaklı onca hayvandan söz etmiş; “bir de kalanlar var” demiştim. Bayram yazısı yazmak için bilgisayarın başına oturunca, benzer şeyleri trafik kazaları için de söyleyebileceğimizi bir kez daha fark ettim.

Aslında güzel ve umut dolu bir bayram yazısı yazmak için oturmuştum bilgisayarımın başına. Ama gazetelere göz atarken ilk gözüme çarpan haber, ne acı ki, yine bir trafik kazası oldu. Balıkesir'in Susurluk ilçesinde şehirlerarası bir yolcu otobüsü devrilmiş; bu kazada bir kişi hayatını kaybetmiş, dördü ağır olmak üzere 47 kişi yaralanmıştı. Alınan tedbirlere ve yapılan uyarılara rağmen her bayramda onlarca trafik kazası meydana geliyor; onlarca insan hayatını kaybediyor, yaralanıyor veya sakat kalıyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü, geçtiğimiz yıl bir çalışma yaparak 2005-2015 arası on yıllık dönemde Şeker ve Kurban bayramlarında meydana gelen trafik kazalarının istatistiklerini ilan etmişti. Bu çalışma; 10 yıllık süre içinde toplam 125 günlük bayram tatilinde yaşanan trafik kazalarında 1.457 kişinin hayatını kaybettiğini, 61.998 kişinin ise yaralandığını ortaya koyuyor. (8 Eylül 2016, bik.gov.tr)

Son üç bayram tatiline bakacak olursak, durum hâlâ pek iç açıcı değil:

2015 yılının Eylül ayında, 9 günlük Kurban Bayramı tatili boyunca meydana gelen trafik kazalarında; 134 kişi ölmüş, 816 kişi yaralanmış. (27 Eylül 2015, hurriyet.com.tr)

2016 yılının Temmuz ayında, 9 günlük Şeker Bayramı tatili boyunca meydana gelen trafik kazalarında; 135 kişi yaşamını yitirmiş, 981 kişi yaralanmış. (11 Temmuz 2016, trthaber.com)

2016 yılının Eylül ayında, 9 günlük Kurban Bayramı tatili boyunca meydana gelen trafik kazalarında; 75 kişi ölmüş, 622 kişi yaralanmış. (19 Eylül 2016, cnnturk.com)

Türkiye İstatistik Kurumu verileri, Türkiye’de 2016 yılında meydana gelen ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarına neden olan kusurların %89,6'sının sürücü, %8,7'sinin yaya, %0,8'inin yol, %0,5'inin taşıt ve %0,4'ünün yolcu kaynaklı olduğunu ortaya koyuyor. 2015 verileri de, neredeyse birebir aynı. (21 Haziran 2017, tuik.gov.tr)

Sürücü kusurlarına baktığımızda; “araç hızını yol, hava ve trafiğin gerektirdiği şartlara uydurmamak” maddesinin açık ara farkla en üst sırada yer aldığı görülüyor. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün trafik.gov.tr adresli internet sitesinde, hız ile ilgili kurallara uymamanın sakıncaları ile ilgili gayet detaylı bilgiler bulmak mümkün. Burada verilen bilgiler sürücülere aşırı hız sonucu oluşabilecek tehlikeleri anlatıyor ve görece düşük hızlarda tehlikelerin nasıl bertaraf edildiğini de açıklıyor. Buna göre, görece düşük hızlar:

 -tehlikeli durumları farketmek için sürücüye daha çok zaman tanıyor

- tehlikeli duruma tepki verilirken, aracın katettiği mesafe azalmış oluyor

- frene bastıktan sonra durmak için ihtiyaç duyulan mesafe azalmış oluyor

- çarpma öncesinde diğer yol kullanıcılarının, aracın hızını tahmin edebilme imkânı artıyor

- diğer yol kullanıcılarının bir çarpışmadan kaçınmak için daha fazla şansı oluyor

- sürücünün, aracın kontrolünü kaybetme ihtimali azalıyor

Daha bugünden biliyoruz ki, dün Susurluk’ta kaza geçiren bir otobüs dolusu yurttaşımızın hayatı artık eskisi gibi olmayacak. Kimisi uzun süren tedavi ve fizyoterapi süreçleri geçirmek zorunda kalacak, belki de bazıları yaşamlarının geri kalanını engelli olarak sürdürecek, bazıları da yaşadıkları psikolojik travmayı hep içlerinde taşıyacak.

Yarın öbür gün dönüş yoluna geçtiğinizde, lütfen bunları getirin aklınıza. Kurallara uyun, içinde bulunduğunuz aracın sürücüsü uymuyorsa uyarın. Yollar maharet gösterme pisti değil, beş dakika daha çabuk gitti diye kimseye madalya takmıyorlar. Bir anlık dikkatsizlik, sabırsızlık ya da öfke yüzünden ne kendi hayatınızı kökten değiştirmek zorunda kalın, ne de başkalarını buna mecbur bırakın.

Bu bayram trafik kazalarında artış değil azalma kaydedilmesini diliyor, tüm okurlarımın Şeker Bayramı’nı kutluyorum. Aslında savaşların olmadığı, dünyanın her yerinde barışın hüküm sürdüğü bir zaman diliminde yaşamak ve bayramları ayrım gözetmeden herkesin birbirini kucaklayabildiği bir ortamda kutlayabilmek isterdim. Umarım ömrüm vefa eder böyle bir bayramı görmeye…

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…