Utanç, gurur ve futbol

Şu Kolombiyalı zavallı futbolcunun başına gelenleri hatırlıyor musunuz? Adı Andres Escobar'dı. 1994 Dünya Kupası'nda Kolombiya takımında defans oyuncusuydu. Amerika'ya karşı oynanan maçta kendi kalesine gol atıp, takımının elenmesine yol açtıktan sonra, ülkesine döndüğünde Medellin'deki bir barda efkar dağıtırken, tam 12 yerinden vurularak can vermişti. Peki ya El Salvador ile Honduras arasındaki savaşı hatırlayan var mı? 1969 yılında iki ülke arasında çıkan futbol anlaşmazlığı sonucu inanılmaz bir savaş patlak vermiş ve tam 6 bin kişi ölmüştü. Saddam Hüseyin'in büyük oğlu Uday da, Dünya Kupası finallerine kalamayan milli takımın futbolcularına sıra dayağı çektirdi.Rakip kaleye atılan tek bir golle milli kahraman; yanlış kaleye atılan tek bir golle ceset adayı olunan futbol, utanç ve gurur arasındaki çizgiyi alabildiğine inceltiyor. Milli gururun futbol aracılığıyla çiğnenmesinden daha büyük bir felaket yokmuş gibi görünüyor. İşte şimdi de ulusal gurur ve utanç damarları iyice kabarmış durumda. Brezilya'dan Fransa'ya kadar futbolla yatıp, futbolla kalkan bütün ülkelerde ağızlarda hep bu iki sözcük dolaşıyor; utanç ve gurur. Üstelik başlama vuruşuna daha üç gün var...Dünya Kupası'nı organize eden Fransa kapanış gününde en çok gururlandığı modacısını yeşil sahalara sürmeye hazırlanıyor. Modanın yaşayan efsanesi Yves Saint Laurent 40 yıllık kariyerinin başyapıt niteliğindeki bütün eserlerini final maçından önce sergileyecek. Tam 300 model, 12 dakika süreyle bütün zamanların en muazzam defilesini sunacaklar.İşte bu kapanış töreniyle başını iyice göğe erdirmeyi planlayan Fransa, pilot grevi yüzünden müthiş bir milli utanç sendromu yaşamaya başladı. Dünya Kupası'na gelişleri tehlikeye soktuğu gibi milli birlik ve beraberliğe gölge düşüren bu eylem nedeniyle, Air France pilotları vatan hainleri gibi görülüyor artık. Dünya Kupası Organizasyon Komitesi Eşbaşkanı Michel Platini, pilotlara milli birlik çağrısında bulunuyor; ‘‘Hepimiz patronlarımıza kafa tutabiliriz ama, Dünya Kupası sırasında olmaz’’ diye sesleniyor. İçişleri Bakanı Jean-Pierre Chevenemet, ‘‘Bir Fransız olarak, ülkemin pilotlara rehin düştüğünü görmekten esef ve utanç duyuyorum’’ diyor. Gelişmiş ülkelere karşı ulusal gurununu şahlandırma fırsatını dört yılda bir yakalayan Brezilya da bugünlerde utanç içinde kıvranıyor. 1994'deki kupa şampiyonluğundan dört yıl sonra yeniden koltuklarını kabartma hevesiyle yanıp tutuşan Brezilyalılar, Romario'nun sakatlığı yüzünden kitlesel moral çöküntüsü yaşıyorlar. Fransa'daki pilot grevi nasıl milli felaket sayılıyorsa, Romario'nun takımdan kesilmesi de Brezilyalılar için aynı anlamı taşıyor. Sokaktaki adama göre, takım bitti, mahvoldu. 1994 Kupası'nda Bebeto'yla müthiş bir düet oluşturan Romario'nun bu kez de Ronaldo'yla samba yapması beklenirken, hayaller bir anda suya düştü. İngiltere'nin derdi ise Gascoigne'le. 31 yaşına geldiği gibi günde bir paket sigara içen Gazza'nın Teknik Direktör Glenn Hoddle tarafından takımdan kesilmesi, futbol fanatiklerinin gurununa dokundu. Kelle düşmanı Suudi Arabistan ise yıldız futbolcularının işlediği suçları affediyor. Alkol alıp kadınlarla düşüp kalktığı için ahlaksızlıktan suçlu bulunup altı ay hapis cezasına çarptırılan Said Ovairan, kupada takımdaki yerini alıyor.Abacha rejiminin insan hakları ihlalleri yüzünden AB yaptırımlarına maruz kalan Nijerya, kupadan ihraç edilmesi için yürütülen kampanyaya rağmen finallere katılıyor. Liverpool'un geçtiğimiz yıllarda ölen ünlü teknik direktörü Bill Shankly'nin dediği gibi; ‘‘Futbol ölüm-kalım meselesi değildir; ölüm-kalım meselesinden de önemlidir.’’Bütün zamanların en şık kupası ‘‘Futbol futbol olalı böyle şıklık yarışı görmedi’’ diyorlar. Dünya Kupası henüz başlamadığı için bir daha birşey görmedik ama, şampiyonanın baştan sonra moda gösterisi halinde geçeceği söyleniyor.Bir kere, final günü için hazırlanan YSL defilesi başlı başına olay. 12 Temmuz günü Stade de France'ın tribünlerini işgal edecek 80 bin kişinin yanı sıra TV başındaki 1.7 milyar insan da bu defileyi izleyecek. Aralarında 30 top modelin de bulunacağı modeller, çimler zarar görmesin diye sahaya serilecek özel bir bezin üzerinde özel ayakkabılarla çıkacaklar. Ayrıca FIFA yetkilileri, hakemler ve hosteslerden oluşan 3500 görevlinin kıyafetlerini de Yves Saint Laurent hazırladı. Kupanın Organizasyon Komitesi Eşbaşkanı Michel Platini'nin özel ricası üzerine, komite üyelerini de giydiren YSL, kupa için çok çalıştı, ancak İngiliz takımını giydirmeyi reddetti, çünkü adının İngiliz holiganizmiyle bir arada anılmasını istemedi. Bu nedenle de İngiliz milli takımının giysilerini Daniel Hechter modaevi hazırladı.