Nerede bu Üçüncü Yol

Eski bir Beyaz Saray yetkilisine soruyorlar ‘‘Nedir bu Üçüncü Yol?’’ diye. O da şu yanıtı veriyor: ‘‘Üçüncü Yol, Clinton'ın buluşudur ve seks yapıp da yapmamış gibi görünmektir.’’ Yani, merkez solu gelecek yüzyıla taşıyacak yeni felsefe ABD'de pek ciddiye alınmıyor. İngilizler ise solcu Blair'in sağcılığa bulduğu yeni bir kılıf gözüyle bakıyor Üçüncü Yol'a.Röntgenci savcıların Clinton'ı nasıl linç etmeye çalıştığını gösteren bantları izlerken New York'taki ‘‘önemli’’ buluşma tamamen gündem dışı kaldı. Clinton, İngiltere Başbakanı Blair ve İtalya Başbakanı Prodi, 21'inci Yüzyılın merkez sol politikalarını belirleyen Üçüncü Yol'u kamuoyunda tartışmaya açabilmek için New York Üniversitesi'nde bir seminer düzenlediler. Üçüncü Yol'un üçüncü semineriydi bu. Ama, liderler yeni yolun rüzgarını estirmeyi başaramadılar. Blair'in sağa kayan İşçi Partisi'ne bulduğu yaldızlı bir ambalaj gözüyle bakıldığı için İngiliz kamuoyu Üçüncü Yol felsefesini pek umursamıyor. Amerika'da ise skandal nedeniyle bir çeşit olağanüstü hal yaşandığından kimsenin yeni ideolojilerle uğraşacak vakti yok. Bu nedenle seks skandalına endeksli Üçüncü Yol esprileri yapılıyor: ‘‘Clinton Üçüncü Yol hakkında daha fazla bilgi almak için Blair'i çağırdı. Çünkü bir tek bu pozisyonu denememişti’’ gibi.Blair'in ABD ziyareti sırasında ‘‘Üçüncü Yol: Yeni Yüzyıl İçin Yeni Politikalar’’ başlıklı 20 sayfalık bir kitapçık yayınlandı İngiltere'de. Bu kitapçıktaki tanımlamaya göre Üçüncü Yol, sol ile sağ arasındaki farkı ortadan kaldırmayı amaçlamıyor; eski sol ile yeni sağ değerlerinin ötesinde bir konsept oluşturuyor. Değişen dünyada esnek bir sol ile vahşi olmayan liberal değerlerin buluşturulmasını hedefliyor. Sol hareket bir yandan, demokrasi, özgürlük, sosyal adalet ve enternasyonalizm gibi değerlerini korunurken, diğer yandan devlet kontrolü ve yüksek vergilendirme gibi ilkelerinden arınıyor, daha esnek, yaratıcı ve ilerici bir şekil alıyor. Yeni teknolojileri reddetmiyor. Neo-liberalizmin ise vahşi unsurları ayıklanıyor ve sosyal demokrasiyle yeniden uzlaşıyor. Liberallerin savunduğu, piyasa ekonomisi içindeki bireysel özgürlükler ile solun savunduğu sosyal adaletin ille de çelişmesi gerekmiyor. Bu reçete ile yemek yapılmaz Doğrusu bu reçete insana çok karışık geliyor, bu nedenle de ‘‘ilkesiz’’ olarak tanımlanıyor. Zaten İngiliz basını da Blair'e ‘‘Sen kısaca ben sağcı oldum desene’’ yaklaşımı sergiliyor. Üstelik bir ayağı çukurdaki Clinton'la dans ederek Üçüncü Yol'da ilerlemesi artık iyice zor görünüyor. İngiliz basınına göre Blair'in partner değiştirmesi gerekiyor, çünkü Thatcher-Reagan aşkına benzer bir Blair-Clinton ilişkisi yürütmek artık mümkün değil. Clinton'ın cinsel zaafı nedeniyle İngiltere'nin Atlantik aşırı romantizmi bir kenara bırakarak, Avrupa ve tek para birimiyle daha yakın ilişkiler kurmak zorunda kalacağı tahmin ediliyor. Bu arada ortalık Clinton'ın seks skandalıyla çalkalanırken, Blair'in Üçüncü Yol konsepti içinde aile değerlerini vurgulaması da ironik bir durum yaratıyor. Ailenin toplumun en önemli birimi olduğunu ve kişilerin ancak güçlü bir aile içinde gerçek bir birey olabileceğini yazan Blair şöyle diyor:‘‘Ama, artık zaman değişiyor, bazı evliliklerin ömür boyu sürmeyeceğini kabul etmek gerekiyor’’