Fareler ve mikropları bile duayla iyileştirmişler

Hastaları gruplara ayırmış ve iyileşmesi için dua edilenlerde çok etkileyici sonuçlar elde etmişler. Bir çeşit üfürükçülük gibi görünüyor. Ancak ABD’de araştırma konusu olan dua, gönüllü kişilerin kendilerine tamamen yabancı olan hastalar için uzaktan gerçekleştirdiği bir eylem. Kimi bilim adamları, bilimsel olmayan bir araştırma uğruna halkın parasının çarçur edildiğini, kimi din adamları ise Tanrı’nın inayetinin küstahça sınandığını düşünüyor.

Amerika’daki Duke Üniversitesi Tıp Merkezi araştırmacıları bakterileri alıp okumuş üflemişler. Sonra tohumları, sonra da fareleri.

Sonuç şaşırtıcı. Okunmuş üflenmiş bakterilerin daha hızlı büyüdüğü, tohumların daha çabuk filizlendiği, hasta farelerin de tez vakit şifa bulduğu hayretle tespit edilmiş. Üniversitenin yayınlarına bakınca bu canlıları kimin okuyup üflediği tam olarak anlaşılmıyor. Ancak, herhangi bir şahıs belirtilmediği için, insan tabii ki araştırmacıların bu rolü üstlendiğini düşünüyor.

Peki bu deney ne için yapılıyor? Plasebo faktörünü tamamen saf dışı bırakmak için. Çünkü kendisi için dua edildiğini bilen bir hasta pekala pozitif düşüncenin gücüyle iyileşebilir. Oysa fare, bakteri ve tohumların pozitif düşünceye sahip olmadığını biliyoruz. Araştırmacılara göre, Tanrı’nın bu canlılar için edilen dualara karşılık verdiği şeklinde kesin bir sonuç elde edilmiş oluyor.

Amerika’da uzaktan kumandalı duayla şifa bulunur mu sorusuna kesin bilimsel bir yanıt bulmak için tam 1200 araştırma yapılmış ve yapılıyor. Bush yönetimi de son dört yıl içinde bu araştırmalara 2.3 milyon dolarlık katkıda bulunmuş.

Ancak birçok bilim adamı bu araştırmaları bilim dışı diye niteleyip karşı çıkıyor ve vergi ödeyen vatandaş parasının ziyan edildiğini düşünüyor.

YOKSULLAR ZATEN DUA EDİYOR

İstatistiklere göre ABD’deki yetişkinlerin yüzde 45’i birtakım sağlık sorunları nedeniyle duaya başvuruyor. Dua araştırması aleyhtarlarına göre bu oran, sağlık hizmetlerine ulaşma imkanı bulamayan yoksul kesimi temsil ediyor. Yani tıp hizmeti verilmeyen insanlar zaten doğrudan Tanrı’ya havale edilmiş oluyor.

Duanın hasta üzerindeki moral etkisini ise kimse reddetmiyor. Amerikan basınındaki haberlere göre çok sayıda hasta, birlikte dua etmek için bir din görevlisi istiyor. Doktorlar da bu tür taleplere olumlu yaklaşıyor. Hatta Katolik cemaatine bağlı hastanelere Türk imamların çağrıldığı bile oluyor. Örneğin New Jersey’de bir Katolik hastanesi olan St.Joseph’s Wayne Hospital, Türk hastası olduğu zaman Paterson’daki Türk İslam Merkezi’nin imamı Fevzi Kılıç’tan yardım alıyor.

TANRI AYRIMCILIK YAPAR MI

Dua işe yarar mı araştırmasında sadece bilimsel değil, teolojik bir tartışma da var. Tanrı sadece iyileşmesi için dua edilen kişilere yardım ederek ayrımcılık yapabilir mi?

New York Presbyterian Hastanesi’nin din hizmetleri direktörü Raymond J. Lawrence şöyle diyor: ‘Tanrı’nın dualara cevap verip vermediğini araştırmak, onu sınamak anlamına gelir. Ama siz Tanrı’yı sınayamazsınız. Tanrının duaya karşılık vermek uğruna mucizevi bir şekilde doğanın yasalarını değiştirebileceğini düşünmek, çocukça bir beklentidir.’

Dua deneylerini savunanlar, temel olarak kalp hastaları üzerinde yapılan iki araştırmada elde edilen sonuçları dayanak alıyor. Dr. Randolph Byrd adlı kardiyolog, 1988 yılında, San Francisco Hastanesi’nin koroner bakım ünitesinde yatmakta olan 393 hastadan 192’si için Hıristiyan bir gruba dua ettiriyor ve dua edilen hastaların durumunda iyileşme tespit ediyor. Kansas City’de 990 kalp hastası üzerinde yapılan başka bir araştırmada da, tamamen yabancı kişiler tarafından dua edilen hastalarda benzer sonuçlar elde ediliyor.

Ancak istatistik uzmanlarına göre bu deneylerde o kadar çok değişken üzerinden ölçüm yapılıyor ki, sonuçta bazı hastaların şans eseri iyileşmesi zaten olasılık dahilinde. Yani bu deney, almak istediğin yanıtı alıncaya kadar, tekrar tekrar aynı soruyu sormaya benziyor.

HANİ HAMİLE KALMIŞLARDI

Dua taraftarlarının güvendiği bir başka kale ise son günlerde sarsıntı geçiriyor. Kısırlık tedavisinde duanın etkisini kanıtlayan 2001 tarihli çalışma, bu araştırmayı yayınlayan bilim dergisi tarafından geçenlerde geri çekildi. Üç kişilik bir ekibin büyük sansasyon yaratan araştırmasına göre kısırlık tedavisi görürken Hıristiyan gruplar tarafından dua edilen kadınların hamile kalma oranı, dua edilmeyenlere göre iki kat fazlaydı. Aradan üç yıl geçtikten sonra Columbia Üniversitesi söz konusu araştırmayı incelemeye aldı.

DOZ VE KOMBİNASYON

Duanın gücüne inananların da bir sorunu var: Doz meselesi. Kimi araştırmacılara göre birkaç şifacının gün boyunca dua etmesi yeterli olabiliyor. Kimi araştırmalarda ise geniş katılımlı gruplar daha uzun boylu dua ediyorlar. Hatta bazen birkaç Hıristiyan mezhebinden şifacılara görev verilirken, bazılarında da hahamlardan, Budist rahiplere ve New Age müritlerine kadar geniş bir şifacılar yelpazesine başvuruluyor.

Hep olumlu sonuçlanan deneylerden örnekler verdik ya, bazı deneyler de ters sonuç veriyor. 1997 yılında New Mexico Üniversitesi’nde rehabilitasyona alınan 40 alkolik üzerinde bir deney yapılıyor ve alkol illetinden kurtulması için dua edilenlerde hiçbir değişiklik olmadığı fark ediliyor. Üstelik, iyileşmesi için dua edildiğini bilen kadın ve erkek deneklerin daha da beter hale geldiği görülüyor. Çalışmayı yürütenlerden Dr. William Miller sonunda raporuna şu notu düşüyor: ‘Elde ettiğimiz sonucun ne anlama geldiği pek açık değil.’

Başkalarını iyileştirdi kendisi öldü

Dr. Elisabeth Targ adlı hekim, dua aracılığıyla uzaktan iyileştirme yöntemi için Amerikan hükümet fonlarından yararlanan ilk araştırmacı olarak biliniyor. Bu doktor, 1998 yılında yayınladığı çalışmasında, şifacıların ve Şamanların duaları sayesinde AIDS hastalarının bazı komplikasyonlardan korunduğunu iddia ediyor. Başka bir araştırmada ise dini grupların uzaktan duaları sayesinde, ölümcül beyin tümörü bulunan kişilerin ömrünün uzadığını tespit ediyor. California Pasifik Tıp Merkezi’nde yapılan her iki araştırma da halen devam ediyor. Ancak Dr. Elisabeth Targ artık araştırmanın başında değil. Çünkü 2002 yılında beyin kanserinden ölüyor. Ve Dr. Targ ölünce kullandığı yöntem yaylım ateşine tutuluyor. Araştırmada, elde ettiği verilerle oynadığı söyleniyor. Çalıştığı tıp merkezinin yetkililerine göre ise Dr. Targ’ın tek kusuru, denek grubunu çok küçük tutması.