21. Yüzyıla Girerken

Ayşe ÖZEK KARASU

Yemek dedikoduları

İnternette son günlerin en sıcak dedikodusu Kentucky Fried Chicken'ın tavuklarıyla ilgili. Söylentiye göre bu fast food zinciri kullandığı kanatlıları öyle bir genetik değişime uğratmış ki, hayvanlar tavukluktan çıkmış. ABD Yönetimi de ‘tavuk’ sözcüğünü kullanmasını yasaklamış. İşte bu nedenle tavuğun adını anmamak için sadece KFC logosu kullanılıyormuş.

BİR kere şunu baştan söylemek gerekiyor; bilim henüz altı bacaklı, tüysüz ve gagasız tavuk geliştirebilecek durumda değil. Koyunların kopyalandığı ortamda buna inanmak güç tabii. Ama, KFC'yi savunan bilimadamları öyle söylüyor.

İkincisi Kentucky Fried Chicken, KFC ismini ta 1991'den beri kullanıyor. Ancak İnternette jet hızıyla dolaşan söylentiye göre, fast food'cu adını geçenlerde değiştirmiş. İnternette büyük sansasyon yaratan ve Türkiye'deki ekonomi kulislerine kadar ulaşan bu habere göre Amerikan Hükümeti, tavuklara genetik olarak müdahale eden ve kızarmış tavuk işini bir takım ucubelerle yürüten KFC'nin ‘‘tavuk’’ demesini yasaklamış.

Bu tür söylentilerin doğruluk derecesini test eden bir web sitesi, KFC haberinin dedikodudan ibaret olduğunu iddia ediyor. Bu iddiaya göre KFC, ‘‘tavuk’’ sözcüğünü değil, kolesterolle eş anlamlı hale gelen ‘‘kızarmış’’ sözcüğünü vurgulamamak için ‘‘KFC’’ logosuna başvuruyor.

1991'de yapılan bu değişikliğin diğer bir nedeni de firmanın mönüyü genişletmesi. Çünkü KFC, listesine ‘‘Boston’’ gibi yeni mönüler eklerken sadece ‘‘Kentucky’’ adıyla anılmak istemiyor.

E-mailler aracılığıyla elden ele gezen haberde ise tavukların gerçek tavuk olmadığı iddiası New Hampshire Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırmaya dayandırılıyor. Ancak üniversite böyle bir araştırma yapmadığını söylüyor.

Bu iddiaya göre KFC için üretilen tavuklar, vücutlarına yerleştirilen bir tüp kanalıyla dışarıdan verilen kan ve diğer besleyici maddelerle geliştiriliyor. Bu tavukların, tüy, gaga ve ayak gibi lüzumsuz ayrıntıları bulunmuyor; daha rantabl olmaları için hem kemikleri az tutuluyor, hem de altı butlu yapılıyor. Böylelikle tavukların maliyeti de düşük oluyor, çünkü tüy ve gagaları temizlemek için işlem gerekmiyor.

KFC, dünyaya yayılmış fast food zincirleriyle ilgili asılsız söylentilerin son kurbanı. Ancak bu söylentinin bu kadar geç çıkması hayli ilginç. Çünkü McDonald's'ın köftelerinde solucan kullandığı söylentisi ta 1970'lere dayanıyor. Ve o günden beri dolaşımda bulunuyor. Burger King ve Taco Bell de dedikoducuların baş hedefleri arasında; yılan eti filan kullandıkları iddia ediliyor.

KARMAŞIK DUYGULAR

Peki bu dedikodular neden çıkıyor? Sosyologlara göre giderek kentlileşen insanlar, daha fazla dışarıda yemeye başlıyor, yemeğin hazırlanma süreciyle bağlantısı koptuğu için de şüpheci oluyor. Bu işi yabancı ellere teslim ettiği için suçluluk duyarken, bir yandan da geleneksek olarak büyük şirketlere duyulan güvensizliğe saplanıyor. Yemek dedikodularında genellikle kadınların kurban olarak gösterilmesinin de nedeni var. Uzmanlara göre kadınlar bozuk gıdadan daha çabuk etkilenecek zayıf yaratıklar olarak görülüyor. Ayrıca, ‘‘Geleneksel rolünü unutup yemek yapmadığı için cezasını buldu’’ havası yaratılıyor.

Dedikodulara inananlar bir noktayı dikkatten kaçırıyor. Bu dev zincirlerin hiçbiri hammaddesini kendi üretmiyor. Ne KFC'nin tavuk çiftlikleri, ne de McDonald's'ın sığır sürüleri var. Bu firmalar eti, tavuğu yerel üreticilerden alıyor. KFC'nin bir yılda sattığı 581 milyon tavuğu üretebilmesi için ay üssü gibi bir tesise sahip olması gerekiyor.

McDonald's'ın patronu Ray Kroc ise solucandan köfte üretmenin imkansızlığını şöyle açıklıyor: ‘‘İnanın solucandan köfte yapmak çok pahalıya gelir. Bir kilo hamburgerin maliyeti 1.5 dolar, solucanların kilosu ise altı dolar.’’