Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Nedir?

Bu sorunun yanıtı "evet". Eskiden vardı ancak üzerinde psikiyatri, psikoloji ve farmakoloji bu denli yoğun çalışamıştı.

Bugünkü yazımda DEHB'nin genel özelliklerinden bahsetmek istiyorum.

Hiperaktivite belirtileri nelerdir?

Kısa süreli dikkat
Dürtü kontrol bozukluğu
Aşırı hareketlilik

Başlangıcı genellikle 3 yaş dolaylarında olmakla birlikte, tanı düzenli öğrenim için gerekli dikkat süresi ve yoğunlaşmasının gelişmesinin beklendiği ilkokul yıllarında konulmaktadır. Çağ nüfusunun %3-6’sında gözlenir. Erkeklerde görülme oranı kızlara göre 3 kat fazladır.

Aşırı hareketlilik veya kıvranma
Yerinde oturmada güçlük
Çok konuşma
Dikkatini sürdürmede güçlük
Dikkatin kolay dağılması
Sıklıkla bir şeyler kaybetme
Sınıfta sorulara birden atlayıp cevap verme
Kuralları takip etmede güçlük
Sessizce oynamada güçlük
Oyunlarda sırasını beklemekte güçlük
Bir aktiviteden diğer aktiviteye kayma
Sıklıkla araya girme, sözünü kesme
Sıklıkla ne söylendiğini dinlememe
Sıklıkla tehlikeli aktivitelerle uğraşma
Ayrıca şu belirtiler sözkonusudur:

Anne karnında çok hareketlidirler
Zor bebektirler
Göz temasından kaçınırlar
Sürekli ve her ortamda hareket ederler
Kontrol edilmeleri zordur
Ani ve düşünmeden hareket ederler
Düşünmeden konuşurlar
Dikkatleri çok kısa süreli ve dağınıktır.
Sakardırlar
Kazaya yatkındırlar
Dikkat gerektiren oyun ve aktivitelerde zorlanırlar
Kağıt kalemi doğru tutamazlar
Kitabı ters tutup ayakkabılarını ters giyerler
Sözlü yönergeleri dinleme ve izlemede güçlük çekerler
Yaşıtlarıyla ilişkide güçlük çekerler
Jest-mimik ayırt etmekte zorlanırlar
Tanı konması için evde ve eğitim aldığı alanlarda gözlem yapılması gerekiyor.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun nedenleri ise şöyle düşünülüyor:

Genetik nedenler
Beyin hasarı
Nörotransmitterler (Beyin hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan kimyasal maddenin adı. Burada meydana gelen bir bozukluk risk faktörü olabiliyor)
Gıda ve katkı maddeleri
Psikososyal etkenler
Annenin gebelik öncesi ya da gebelik sırasındaki dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu açısından taşıdığı riskler:

Tıbbi durumu
Duygusal zorluğu
Sigara içmesi
Alkol alması
Doğum komplikasyonları

Çocukların taşıdığı hiperaktivite ve dikkat eksikliği bozukluğu riskleri ise şöyle:

Orta derecede kafa travması (belirgin ilişki)

Gelişmede gecikme
Öfke nöbetleri
Enürezis (gece altını ıslatma)
Tikler
Düşük doğum ağırlığı
D.E.H.B’ teşhisi konan çocukların %30′u ergenlik sonunda tamamen iyileşir. Semptomlar ortadan kalkar. %40‘ı erişkin olduğunda belirgin derece sosyal uyum güçlüğü ve duygusal güçlüklerle yaşamya devam eder. %30′u ise D.E.H.B’nun yanı sıra alkolizm gibi sorunlarla uğraşır. Bu durumu tetikleyen şeylerin başında ile içi iletişimsizlik, psikolojik şiddet gösteriliyor.

Ayrıca: “3 yaşından küçük çocuklarda, aşırı hareketlilik ve dikkatsizlik gibi temel belirtilerin DEHB’nda sıklıkla gözlenen görsel-motor ve algı ile ilgili yetersizliğe mi, yoksa normalde tam olarak gelişmemiş sinir sisteminin klinik görünümüne mi bağlı olduğunun ayırımını yapmak oldukça güçtür.”

Öğrenme bozuklukları
Zeka geriliği
Davranım bozukluğu
Yaygın anksiyete bozukluğu
Bipolar bozukluk ile karıştırılabilir yada bu durumlar D.E.H.B ile birlikte görülebilir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivit bozukluğu nasıl tedavi edilir?

Tıbbi tedavi
Anne-baba eğitimi
Behavior modelling, self-verbalization ve self-reinforcement gibi eğitimler
Özel eğitim ortamı
Diyet araştırmaları Feingold diyeti önerilmektedir. Yani; İçinde gıda renklendiricisi, koruyucu madde olmayan besinlerin tüketilmemesi.

Aslında bunu hiçbir çocuk tüketmemeli. Özellikle şekerleme ve şekerli gıdadan lütfen uzak tutun çocuklarınızı.

Bu bilgilere bakıldığında çağımızın getirdiği sentetik beslenme, doğal olmayan pek çok durum görülme sıklığını gün be gün arttırıyor gibi. Ancak sorun "sorunu tanımlamada" yatıyor.

Her hareketli, kıpır kıpır çocuk dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı almalı mıdır? İşte bunu tartışmak gerek.