Yabancı İzmirliler ona emanet

Uzun yıllar, farklı iş alanlarındaki çalışmalarından sonra kurduğu Metis Relocation firmasıyla İzmir’e genellikle iş nedeniyle yerleşen yabancılara bir tür, ‘yaşam danışmanlığı’ yapan Zeynep Beyter, bu işin çok da kolay olmadığını anlatıyor. Belli bir önyargıyla gelen yabancıya İzmir’deki yaşamı her anlamda iyi tanıtabilmek için birçok özelliğin yanı sıra kenti ve kültürünü çok iyi bilmek gerektiğini belirten eski arkadaşım Zeynep’le ‘Relocation’ işini konuştuk.

Yerel ve yerleşik ilk firmayız

- İzmir’de daha önce aynı işi yapan var mıydı?
- İzmir’de bizim yaptığımız işlerin bütününü değil ama belli bölümlerini ayrı ayrı yapan danışmanlar bulunuyor. Ayrıca İstanbul’dan bir firmanın temsilciliği var. Ama İzmir’de, bu işi yapan ilk yerel ve yerleşik firma, bizim Metis Relocation. Hem ilk olmamız, hem de İzmir’ e olan bağımlılığımın üretkenliğe dönüşmesi ayrı bir gurur. Ayrıca müşterilerimden de çok iyi geri dönüş alıyorum.
- Yurtdışında ve İstanbul’da bu işin benzerleri vardır. İzmir’in zorlukları neler?
- Yurtdışında büyük uluslararası firmalar, İstanbul’da ise 6-7 firma var. Zaten İstanbul ve yurt dışından uluslararası firmalar da İzmir işleri için bizimle çalışıyor. İzmir’de şirketler ‘relocation’ tanımını genellikle bilmiyor, uzak bakıyor. Ancak görüşmemizden ve bizimle çalışmaya başladıktan sonra bu işin dışarıdan bir firmaya verilmesinin çok daha avantajlı olacağını anlıyorlar. Çünkü kendileri yapmaya çalışırken yoğun olan iş programları aksıyor. Biz firmanın hatta adeta İzmir’in bir elçisi gibi çalışıyoruz. Tüm müşterilerimize İzmir’den ayrılıncaya kadar her konuda ‘Yaşam Danışmanı’ oluyoruz.

Aileler şehir dışı, bekârlar şehir merkezi istiyor

- Daha çok hangi milletlerden gelenler oluyor?
- Bu işi yaptığım 2 yıl içerisinde İngiliz, Amerikalı, İtalyan, Portekiz, Cezayirli, İspanyol, Arjantinli, Alman, Hollandalı, Avustralyalı, İranlı, Ürdünlü müşterilerimiz oldu.
- Genellikle ne kadar süreyle buraya geliyorlar?
- En az 6 ay, ortalama 3 yıllığına geliyorlar. Proje bazlı 1- 1,5 yıllığına kalanlar da var.
- Nerelerde yaşamak istiyorlar?
- Bunun için çalıştıkları firma, çocukların okulu, yaşam tarzlarına göre farklı alternatifler sunup, en uygun bölgeyi öneriyoruz. Yabancı aileler Urla, Zeytinalanı, Narlıdere’deki güvenlikli, havuzlu, bahçeli siteleri tercih ediyorlar. Bekârlar daha çok Alsancak, Mavişehir, Bostanlı ve Güzelyalı’yı tercih ediyor. Firma Çiğli Organize’de ise Mavişehir ve Karşıyaka’yı, Manisa’da ise Bornova’yı seçiyorlar. Gaziemir ve Buca da expatler için gelişen bölge.

- Relocation ne demek, nasıl bir iş?
- Yeniden yerleşme diyebiliriz. Yurt dışından belli bir süreliğine Türkiye’ye gelen yabancıların İzmir’e yerleşmeleri için gereken tüm teknik, sosyal, idari desteği sağlıyoruz.
- Firmanın ismi Metis ne anlama geliyor?
- Metis mitolojide Zeus’un ilk eşi olan akıl, erdem ve bilgelik tanrıçası. İzmir uygarlıklar şehri olduğundan mitolojiden bir isim olması, sembolünün de suyu temsil etmesi yaptığımız iş ve yaşadığım şehirle bütünlük oluşturdu.
- Sadece yabancılara mı hizmet veriyorsunuz?
- Hayır, yerleşik Türk firmaların da yabancı misafirleri veya çalışan ve stajyerleri için farklı talepler gelebiliyor.

En büyük şikâyeti ısrarlı satıcılar

- İzmir’e gelen yabancıların ilk izlenimleri ne oluyor?
- Genelde İzmir’i beğeniyorlar, düzenli bir şehir olduğunu, her yere kısa zamanda ulaşabildiklerini, insanları yardımcı bulduklarını söylüyorlar.
İlk sorulardan biri ‘İzmir güvenli mi?’ oluyor. Bazıları önyargılı olabiliyor ama bu düşünceleri çok kısa zamanda değişiyor. Bunda farklı kültürlerin tepkilerini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.
- En büyük şikâyetleri ne?
- Tek şikâyetleri, alışverişte satıcılarımızın ısrarları. Geçenlerde ‘Ne dersek, Türk satıcı bizi rahatsız etmez’ diye sordular. Ben de Türkçe “sadece bakıyorum” demeyi öğrettim. Ayrıca Etnografya Müzesini, Kemeraltı’nı çok beğeniyorlar. Onlar için İzmir’de tek çarşı Kemeraltı.
- En ilginç istek hangisiydi?
- İspanyol bir müşterim Türk iş arkadaşına düğün için ne hediye alabileceğini sordu ben de altın önerdim hemen aldı. Bizim adetlerimize önem vermesi çok hoştu. Hıdırellez, 29 Ekim kutlamalarımızdan da keyif alıyorlar.

Turist değil İzmir vatandaşı olmak istiyorlar

- İzmir deki iş ve ticari hayat hakkında neler düşünüyorlar?
- İzmir’in iş ve ticari hayatını yeterli buluyorlar. Ama sosyal imkânları, yaşam koşulları, iklimi, ulaşımı, denize yakın olması esas cazip kılan nedenler.
- Sosyal ve sanatsal yaşamı yeterli buluyorlar mı?
- Sosyal olarak da destek oluyorum. IWAI adlı İzmir’deki yabancı çalışanların eşlerinin oluşturduğu Uluslararası Kadınlar Derneği’nin hem aktif üyesiyim, hem de sosyal komitesindeyim. İzmir’deki sanat ve sosyal etkinlikler düzenli olarak gruba üye expat eşlerine bildiriliyor. Mesela, bir süre önce hep birlikte tarihi Karataş Hamamı’na gittik, çok beğendiler. Geçen yıl Çiçekliköy’de bir kır kahvaltısı ve köyü gezdik.
- İzmir’e kolay uyum sağlıyorlar mı?
- Expatler turist değiller ve bunu anlamamızı istiyorlar. Ben de onlara ‘siz İzmir vatandaşısınız’ diyorum çok hoşlarına gidiyor. Açıkçası expatler  İzmirli gibi hissetmeyi, Pasaport’ta gevrek ve çay keyfi yapmayı, Çeşme’de kumru yemeyi, Karşıyaka vapuruylale tur atmayı, Kentkart kullanmayı, Ilıca plajında denize girmeyi çok seviyorlar ve mutlu oluyorlar. Hatta ofisime geldiklerinde hemen Türk kahvesi söylüyorlar. Zaten ilk
işlerinden biri de Türk-çe dersi almak oluyor.

Gönüllü yaptığım uğraş işim oldu

- Turizm eğitimin var. Bu işin eğitimi var mı?�
- Bilkent Turizm mezunuyum. İzmir Hilton Oteli’nde üç yıl çalıştıktan sonra bir süre İtalya’da yaşadım. Döndükten sonra uluslararası fuar, kongre ve turizm şirketinde iki yıl çalıştım. 1997-2009 arasında sonradan Ernst & Young ile birleşen Arthur Andersen danışmanlık firmasında 12 yıl çalıştım. İtalya ve Fransa’da kalmamın avantajları, üç yabancı dilim, otelcilik, turizm, halkla ilişkiler, satış ve pazarlama, iş geliştirme alanlarındaki deneyimimin bu işe uygun olduğunu düşünüyorum.
- Böyle bir iş yapmak nereden aklına geldi?
- Çevremde çok fazla expat yani yurt dışından Türkiye’ye yaşamaya, çalışmaya gelen arkadaşım, komşum vardı. Yabancı şirketlerde çalıştığımdan yabancı müdür, direktör, iş arkadaşım da çoktu. Ben de onlara zaten severek yardım ediyordum. Bu işleri günlük bir uğraş olarak yaptığımı fark edince yaşam biçimim, işim oldu.

İzmir siyasi ve ticari rolünü tekrar kazanmalı

Daha çok yatırımcı yabancı firmalara hizmet veriyorsun. İzmir’de bu anlamda potansiyel var mı?
- Ben potansiyel olduğunu düşünüyorum ki bu işe girdim. İzmir tarihteki siyasi ve ticari önemini tekrar kazanmayı fazlası ile hak eden bir şehir. İzmir, levantenlere, musevilere ve farklı kültürlere uzun zamandır kucak açmış, iç içe yaşamış bir şehir. Yakında İzmir’de daha farklı açılımlar da olacağına inanıyorum. Son dönemde bizim de müşterimiz olan otomotiv, demiryolu, havacılık gibi çeşitli alanlarda çok yeni yatırımlar var. Yabancı yatırımcılar, şehrin imkânlarının yanı sıra çalışanlarının o şehirde mutlu olmalarının verimliliklerini artıracağını düşünüyorlar ki bunda haklılar.
- Hangi konularda hizmet veriyorsunuz?
- Yabancı çalışma ve oturma izinlerinin alınması, şirket kuruluşları, ev bulunması, eşyalarının transferi, çocuklarına okul bulunması, şehrin tanıtımı, eşya alınması, evin tüm teknik desteği, eve telefon, internet, uydu bağlanması, hastane, doktor önerileri, Türkçe kursları, sosyal yaşamda destek ve diğer danışmanlık konularında hizmet veriyoruz. Tabii bunların yanında doktor, dişçi, hastane ihtiyaçları, araba kiralama, çevreye turistik geziler, yol tarifi, restoran, köpeklerinin bakımı, spor merkezleri, bakıcı bulunması gibi birçok günlük yaşam soruları.