Dünyanın canlı izlediği facia

Uzay trafiği neredeyse E-5’e dönmüş durumda. ABD’liler gidiyor, Ruslar dönüyor, Çinliler Ay yolcusu. 1980’ler ABD ve Sovyetler Birliği arasında uzay yarışının tam gaz sürdüğü yıllardı.

ABD, tekrar kullanılabilen uzay mekiklerini 80’lerde geliştirdi.

Challenger da, uzaya çıkan ilk mekikti. 1983 ile 1986 arasında 9 başarılı uçuş yaptı.

28 Ocak 1986 günü ise son günü olacaktı. Ama bundan kimsenin haberi yoktu.

Mekiğin kaptanlığını Francis Scobee yapıyordu.

Bu uçuşun tarihi bir özelliği vardı.

Ortaokul öğretmeni Christa McAuliffe ilk kez uzaya çıkacaktı.

Mürettebatta ayrıca pilotlar Michael J. Smith ve Ronald McNair ile uçak mühendisi Greg Jarvis, uzmanlar Ellison Onizuka ve Judith Resnik yer alıyordu.

FIRLATMA ERTELENDİ

Kötü hava şartları nedeniyle birkaç kez ertelenen uçuş için hazırlıklar tamamlandı. Daha doğrusu NASA öyle olduğunu düşünüyordu. Mekik Türkiye saati ile 18.38’de çok kısa sürecek son yolculuğuna başladı.

Televizyon başında 50 milyon kişi bu uçuşu canlı izliyordu. Mekiktekilerin yakınları da Cape Canaveral Uzay Üssü’nde fırlatmayı çıplak gözle takip ediyordu.

Başlangıçta her şey diğer uçuşlarla aynıydı.

Televizyon yayınında “Kusursuz bir kalkışa benziyor” anonsu duyuldu. Houston, “Challenger, hızını arttır” talimatını verdi. İşte facia tam da bu noktada gerçekleşti.

Challenger, havalandıktan 72 saniye sonra, 16 kilometre yüksekte infilak etti.

Houston şoktaydı. Cape Canaveral’dakiler, mürettebatın yakınları, tüm dünya şoktaydı.

Yer kontrolde derin bir sessizlik vardı. Herkes donup kalmıştı. Ne bir söz söyleyen vardı, ne hareket eden.

Milyonlarca insanın televizyon ekranlarından heyecanla ve gülümseyerek izlemeye başladığı uçuş, bir anda canlı bir faciaya dönüşmüştü.

Kameralar, Challenger’ı izleyen McAuliffe’in anne babası ile kız kardeşinin acı dolu yüzünü çekiyordu.

Challenger kazası, insanların zihnine o meşhur görüntüyle kazındı. Mekik, havai fişek gibi parçalara ayrılarak gökyüzünde duman izleri bırakıyordu.

ABD’nin o tarihe kadarki 56 insanlı uzay uçuşunda ilk kez bir araç havadayken patlamıştı.

Bu kaza, ABD’nin uzay programının tam üç yıl duraklamasına neden oldu.

29 OCAK 1986

UZAYDAKİ İLK SİVİL OLAMADI

KAZADA ölenlerden biri Christa McAuliffe’ti. New Hampshire’daki Concord Ortaokulu’nda öğretmendi. Bu görev için 11 bin kişi arasından seçildi. Uzaya çıkan ilk “sıradan insan” olacaktı.

Görevi, ABD’li ve Kanadalı öğrencilere uzaydan 15 dakikalık bir ders anlatmaktı. Uçuşu izleyenler arasında Concord Ortaokulu’ndaki 1200 öğrenci de vardı. İlk kalkışta salonda bir alkış fırtınası koptu.

Ancak patlamayla birlikte önce sessizlik, ardından da çığlıklar kapladı salonu. McAuliffe, uzaya çıkan ilk sıradan insan olamadı. Ancak uzay kazalarında ölen ilk sivildi.

SADRİ ALIŞIK İDDİAYI NASIL KAZANDI

MARILYN Monroe, Tony Curtis ve Jack Lemmon’un “Bazıları Sıcak Sever” filminin Yeşilçam uyarlaması yapılıyordu.

Türkan Şoray, Sadri Alışık ve İzzet Günay başroldeydi. Filmde Alışık ve Günay kadın kılığına girerek peşindeki gangsterlerden kaçıyorlardı. 5 Eylül 1964’te Hürriyet’in “Duydunuz mu” köşesinde çekimler sırasında yaşanan bir olay anlatılıyordu. Filmin çekimleri meşhur bir otelde sürüyordu. Sadri Alışık ekip arkadaşlarına bir iddia önerdi. Kadın kılığında otelin lobisine girecek ve oradaki tanımadığı erkeklerden birini tavlayacaktı.

Bahisler açıldı. 25 lirasına iddiaya girdiler. Şoray ve Günay da iddiacılar arasındaydı.

Alışık, lobideki bir adamın yanına oturdu ve sohbet etmeye başladı. İddiaya girenler merdivenlerde çaktırmadan onu izliyordu.

Alışık ve adam kıkırdayarak sohbet ediyor, şakalaşıyorlardı. Bir süre sonra Alışık, adamın koluna girdi ve beraber lobiden ayrıldılar. Adamı tavlamıştı.

Şoray ve Günay iddiayı kaybetti. Şaşkındılar.

5 EYLÜL 1964

Ama Sadri

Alışık’ın koluna girdiği adamın kulağına fısıldadığı şu cümleyi duymadılar.

“Sami çaktırma, paraları kazandık. Sabahleyin hakkını dükkana bırakırım.”