İlham veren Türkiye

Kilim esintisi
Londra’da dolaşırken erkek terzilerinin olduğu ünlü sokak Savile Row’daki bir vitrinde üzerinde Türk kilim desenleri olan ayakkabılar gördüm.

Şaşkınlıkla Arthur Sleep isimli mağazaya girerek tasarımcı Jahangir Azam ile tanıştım. Genç girişimci Türkiye ziyaretinde kilim desenlerinin etkisinde kalarak renkli ayakkabı tasarımları yapmış. Türkiye’den de ustalar getirerek el yapımı bir ayakkabı atölyesi kurmuş.
Alt katta dijital olarak müşterilerin ayak ölçüsünü alan Azam, aynı müşteri mağazanın üst kattındaki barda kokteylini bitirdiğinde ayakkabını üretiminin tamamlandığını söylüyor. Oldukça iddialı.
Hem hızlı hem de halen etnik ve tasarım dolu.
Türk kilimlerinin İngiltere’den bir tasarımcıya ilham vermiş olması ise gurur verici.

Baklava ayakkabı
Tasarım dünyasına dair bir diğer ilgi çekici haber ise Amerikalı şef ve TV yıldızı olan, son dönemde rap yapmaya başlayan Action Bronson’ın bir spor markası ile iş birliğine giderek tasarladığı “baklava” isimli ayakkabıya dair. Amerikalı fenomenlerin “Bronson’dan iki dilim baklava” başlığıyla duyurduğu tasarımlar oldukça ilgi görmüş. Birçok lakabı arasında baklavanın favorisi olduğu belirten Bronson, ayakkabıdaki çarpıcı fıstık yeşili ile kanımca baklavanın içindeki Antep fıstığına da gönderme yapmış.


Ayakkabıya kendi orijinal isimini vermek yerine lakabını kullanması, hem de bunu şeflik mesleğiyle bağdaştırması zekice olmuş. Ama işin üzücü tarafı globalde bilinen ve aslen Türkiye ile özdeşmiş ürün ve kavramların Türk isimlerden çok başka diyarlardan kişilerce sahiplenilmesi.

Kapalıçarşı hayranlığı
Türkiye’den sonra İngiltere’de de mağaza açan Cadaro mücevheratın yeni nesil patronu, tasarımcı Oğulcan Yıldız ve markanın kurucularından Ayşe Yıldız’dan keyifli bir davet aldım. Markanın Made in Chealse dizisinin oyuncularından Mark Vandelli ile Londra’daki evinde düzenlediği etkinliğe katıldım. Davette hem Vandelli ile sohbet ettim hem de markanın gül dalını anımsatan maskulen ve bir o kadar da estetik bileklik tasarımlarını inceledim.


Tam bir Türkiye hayranı olan Mark Vandelli özellikle Kapalıçarşı’dan etkilenmiş. Evinin salonunu buradan seçtiği gümüş takımlar ve tekstil ürünlerle süslemiş. Vandelli dışında birçok ünlü İngiliz’in mücevher ve aksesuvarda Türk tasarımlarını seçtiğini söyleyen Oğulcan Yıldız “Ülkemiz biz tasarımcılar için ilham kaynağı olabilecek sayısız hikâye, karakter ve çizgiyle dolu. Yabancıların beğenisi düşündüğümüzün çok ötesinde” dedi.

Gölge düşürüyor
Kapalıçarşı demişken... Tarihi mekân Türk tasarım dünyasının birçok farklı disiplinini bir arada sunan eşi benzeri olmayan bir merkez. Bunun yanında Türk ürünlerinin markalaşması ve yeni nesil tasarımcıların dünyaya açılması adına devletin destekleri ise takdir edilecek seviyede.
Peki Türkiye olarak “tasarım ülkesi” imajı oluşturmaya bu kadar uğraşırken, Türk tekstili, mücevheratı, porseleni, halısı gibi tasarım ürünlerini sunduğumuz Kapalıçarşı’da halen yabancı markaların taklit ürünlerinin satılmasına izin vermek “tasarım ülkesi” imajını ne kadar destekliyor?
Bir dükkanda kültür mirası ipek halılar, bir diğer dükkanda dünyanın en kaliteli deri ceketleri, yan tarafta çiniler ve porselenler, ama karşı dükkanda Avrupalı ünlü markaların sahte çanta, mont, tişörtleri! Hem de onlarca dükkanda.
Yüzbinlerce turistin gözünde taklit ürünlere göz yuman bir Kapalıçarşı imajı hem bu tarihi mekânın ruhuna, hem ülkemizin tasarım kültürüne, hem de Türkiye’nin turistik imajına kanımca gölge düşürüyor.