Vergide Ramazan bereketi

Birçok işletmenin dağıttığı erzaklar, işçilere verilen bayram ikramiyeleri Gelir Vergisi Kanunu’na göre vergiye tabi. Dolayısıyla ramazana özel yardımlar nedeniyle işverenler yeni vergileri hesaplayıp Maliye’ye ödeyecekler. 

TABİİ ki oruç tutmanın vergi gelirlerine bir etkisi yok. Ramazana özel diğer bir ibadet fitre. Fitrenin de vergi gelirlerine bir etkisi yok. E o zaman ‘vergi gelirlerinde nasıl artış olacak’ denilecektir.

Ramazan ayında birçok işletme çalışanlarına erzak dağıtıyor ama... Ayrıca Ramazan Bayramı’nda çalışanlarına ‘bayram ikramiyesi’ veren birçok işletme de var. İşte bu çalışanlara dağıtılan erzak kolileri de, bayram ikramiyeleri de Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) göre vergiye tabi... (Md. 61) Dolayısıyla ramazana özel yapılan bu yardımlardan dolayı işverenler ilave vergi hesaplayıp Maliye’ye vergi ödeyecekler. (Ramazan ayı içinde gıda tüketiminde, bayramda seyahat-konaklama talebindeki artış da; beyan edilecek Gelir ve Kurumlar vergilerini, KDV’lerini de otomatik artıracaktır.)


HESAP NASIL YAPILACAK
Erzaklar için: İşverenin erzaklara ödediği KDV dâhil bedeller (brütleştirilerek) çalışanın ücreti gibi değerlendirilecek ve çalışanın bordrosunda GV hesabına dahil edilerek Maliye’ye beyanda bulunulacak. Maaş için nasıl Damga Vergisi (DV) hesaplanıyorsa; erzakın KDV dâhil bedeli üzerinden de DV hesaplanacak. Bayram da ödenecek ikramiye için de aynı uygulama geçerli. Maaş gibi GV ve DV hesaplanarak Maliye’ye ödemesi yapılacak. 


ÖNCE VERGİLENDİRİLİYOR
GVK’na göre ücret olarak görülen ve üzerinden vergi hesaplanan söz konusu yardımlar, diğer bordro kalemleri gibi işletme için aynı zamanda bir gider kalemi olarak muhasebeleştiriliyor. Dolayısıyla işletmenin ödeyeceği verginin hesabında gider (-) olarak da dikkate alınabiliyor. 


İKRAMİYE İÇİN SGK PRİMİ 
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, ayni yardımlar sigorta primine tabi olmadığından, personele verilen erzak için sigorta primi hesaplanmayacak. Bayramda verilecek ikramiye içinse sigorta primi hesaplanıp SGK’ya ödenecek.


İŞYERİ DIŞI YEMEK VERGİLİ
Ramazanda veya diğer zamanlarda işyerlerinde yemek verildiğinde, işveren ilaveten bir vergi ödemiyor (istisna). Ancak eğer işyeri dışında yemek veriliyorsa ve her bir çalışan için ödenen günlük yemek bedeli tutarı 13.70 lirayı da (KDV Dahil : 14.80 lira) aşıyorsa yine vergi var. (13.70 lirayı aşmasa da; istisnadan yararlanmak için ödemenin çalışana değil yemek hizmetini veren işletmeye yapılması gerekiyor. GVK 23/8)


ÖDENECEK VERGİYİ AZALTAN YARDIMLAR
İLAVE vergi doğuran yardımlar olduğu gibi, ödenecek vergiyi azaltan yardımlar da var. İster kazancından dolayı beyanname veren şahıslar (GV Beyannamesi) ister şirketin kazancından dolayı beyanname veren kurumlar (Kurumlar V. Beyannamesi) bu avantajdan yararlanabiliyor. Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan (Kızılay gibi) dernek ve vakıflara yapılacak gıda yardımlarının tamamı, maliyet bedeli üzerinden kazançtan indirebiliyor.

Ancak, vergi avantajı sağlayan bağışın şartlarını da iyi incelemek gerekiyor. Suriye’deki ihtiyaç sahiplerine yardım amacıyla un bağışı yapan bir vergi mükellefi, un yardımının önce bir yardımlaşma derneğine oradan da tutanakla Kızılay’a teslimini sağlamış. Sonradan; yaptığı bağışın bedelini vergi beyannamesinde indirim konusu yapıp yapamayacağını Maliye’ye sormuş. Beyannamesinden indirilemeyeceği yönünde cevap almış. Olumsuz cevabın nedeni ‘Derneğin tüzüğünde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunmaması’. (Malatya Vergi D. Başkanlığı, 04/08/2014 Tarih ve 37538499-120[89-2014/1]-22 Sayılı Özelge)

Özetlersek: Bağış sonradan Kızılay’a tutanakla teslim edilmiş olsa da, ilk teslim edilen yardım derneğinin gerekli koşulları sağlamıyor olmasından avantaj kaybedilmiş. Yani; vergi indiriminden faydalanabilmek için direkt olarak gıda bankacılığı faaliyeti olan bir vakıf veya derneğe bağışın teslim edilmesi şart koşuluyor.