Sanayici işyerini kiralarsa vergi avantajı kayboluyor mu?

Konutlar dışında bazı işyerleri için de emlak vergisi muafiyeti tanınmış durumda... Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan binalar daimi bina vergisi muafiyetine tabi. (Emlak Vergisi Kanunu Md.4/m.) Ancak sanayiciler söz konusu gayrimenkullerini eğer kiraya vermişlerse vergi avantajı ortadan kalkıyor, emlak vergisinin ödenmesi gerekiyor. Mülk sahibi olan işletmenin; herhangi bir kiracı yerine, taşınmazı aynı ortaklık yapısına sahip grup/aile şirketlerine kiraya vermiş olması da durumu değiştirmiyor yine emlak vergisinin ödenmesi gerekiyor.

KONUT OLARAK KAYITLIYSA

İşyerleri için, mülkün rayiç değeri üzerinden büyükşehir olan iller için binde 4, diğer illerde binde 2 oranında ilçe belediyelerine ödeme yapılıyor.

Sahibi olduğu ve ikamet ettiği konutun bir kısmını işyeri olarak kullanmaya başlayanların da yüksek orandan emlak vergisini ödemesi gerekiyor. Emlak Vergisi; önceden konut olarak binde 1 (büyükşehirlerde binde 2) oranında ödenirken, artık işyeri olarak binde 2 (büyükşehirlerde binde 4) oranından verginin ödemesi gerekiyor.

Konutun yalnızca bir kısmı iş yeri olarak kullanılmaya başlansa da, belediyeye bildirimde de bulunularak artık işyerinin tabi olduğu orandan (izleyen yıldan itibaren) vergi ödenmesi gerekiyor.

ÖDEME ORANI NE OLACAK?

Tapuda işyeri olarak kayıtlı olan bir taşınmaz fiilen konut olarak da kullanılıyor olabilir. Bu durumda da iki kat fazla emlak vergisi ödenmiş oluyor. Yüksek oranlı emlak vergisi ödemek yerine ilgili belediyeye başvurarak, fiilen konut olarak kullanılan mülkler için düşük oranlı (konut) emlak vergisi ödenebilir ( İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı,  14 Kasım 2017 tarih ve 455314 sayılı özelge)

ZİRAİ ÜRETİME MUAFİYET

Emlak Vergisi Yasası’nda zirai üretimde kullanılan taşınmazlar için de muafiyet var. (Md. 4/h) Üretimde kullanmak şartıyla; makina ve alet depoları, zahire ambarları, samanlıklar, arabalıklar, ağıllar, ahırlar, kümesler, kurutma mahalleri, böcekhaneler, serler (seralar) ve benzeri binalarla, işçi ve bekçi bina, kulübe ve barakaları için emlak vergisi ödenmiyor. Ancak fiilen bina olarak kullanılan bu taşınmazlar eğer tapuda resmen arsa olarak görünüyorsa muafiyetin devam edip etmediği konusunda tereddüt de yaşanabiliyor.

Nitekim Antalya’da benzer bir tereddüt yaşanmış da. Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı kendisine sorulan soruya cevaben özet olarak şu açıklamayı yapmış : “Sebze-meyve işlemesi ve paketlemesi yapılan ayrıca meyve bahçenizde ve seranızda kullandığınız makine, ekipman ve hasat kasalarının muhafaza edildiği deponun bina niteliğinde olması, zirai istihsalde kullanılması ve kiraya verilmemesi durumunda daimi olarak bina vergisinden muaf tutulması mümkün bulunmaktadır.” (16 Ocak 2019 tarih ve E.10113 sayılı özelge)

GÜNLÜK KİRALANAN KONUT

Tapu kayıtlarında konut olarak görünen taşınmazlar günlük-saatlik kiralama yapılarak işyeri olarak kullanılabiliyor. Bu durumda konut sahipleri emlak vergilerini düşük oranlı konut olarak değil, daha yüksek oranlı işyeri olarak ödemek durumundalar. Konut fiziki olarak işyeri olarak kullanıldığından işyerinin tabi olduğu orandan emlak vergisi ödenmesi gerekiyor.  (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 05 Şubat 2018 tarih ve 56068 sayılı özelge)

YARIN: EMEKLİLERDE MUAFİYETİN KOŞULLARI