Personelin otomobili kiralanırsa vergisi var mı?

1 Kasım’dan itibaren geçerli olacak şekilde vergi indirimi yapılarak sektördeki daralmaya müdahale de edildi. (Satışlar da; kasıma göre aralıkta, yüzde 15 artış sağlansa da, yılsonu itibariyle geçen yıla göre yüzde 30 daralma yine öngörülüyor.) İndirimde artık son 12 gün. İndirimlerin de etkisiyle, birçok işletme yıllar sonra tekrardan kiralama yerine, bizzat araç satın almaya yöneldi. 

Bu arada; filo kiralama veya satın alma dışında son günlerde bir seçenek daha gündeme geldi: ‘Personelden araç kiralama’. Bu seçeneği tercih eden işletmeler; araç ihtiyacını çalışanlarının mülkiyetindeki araçları kiralayarak gideriyor. Çalışanına her ay kira bedeli ödüyor.

Aslında öteden beri uygulayan bazı işletmeler olsa da, çalışanlarıyla daha önce böyle bir kiralama yapmamış işletmeler olayın vergisel yönünü de merak ediyor ve şu soruları soruyor: Çalışana ödenen kira bedeli gider yazılabilir mi? KDV si var mı, vergisel yükümlülükleri neler?”

- Personele ödenecek kira bedelinin tamamı gider yazılabiliyor. Ayrıca şirketin (brüt kira üzerinden) yüzde 20 gelir vergisi (GV) stopajı ödenmesi gerekiyor.

- Araç kira bedeli üzerinden yüzde 18 KDV hesaplanıp (2 no.lu KDV beyannamesiyle)  Maliye’ye ödenmesi gerekiyor. Araç kirası için ödenen KDV aynı zamanda, şirketin beyannamesinde (varsa) ödeyeceği KDV tutarından düşülebiliyor. 

- Otomobil için yapılan yakıt, bakım-onarım vb. masrafları gider yazılabiliyor.

- Kira sözleşmesi düzenlendiğinde; kira bedeli üzerinden binde 1.89 oranında damga vergisi hesaplanması gerekiyor.

Otomobilini, çalıştığı şirkete kiralayıp gelir elde eden personelin, ertesi yıl bu kira gelirini beyan etmesi de gerekebilir. Personelin; 2018’de elde edeceği kira geliri 34 bin lirayı aştığında, 2019 mart ayında (1-25 mart) beyanname vermesi gerekiyor. Ancak beyanname verecek olması vergi ödeyeceği anlamına da gelmiyor. Hatta vergi iadesi alanlar da olacaktır. Kira geliri yıllık 97.635 TL’yi aştığında ancak vergi ödemesi başlıyor. Bu tutardan daha az (34 bin liradan daha fazla) kira geliri elde edenler beyanname verecek olsa dahi vergi ödemeyecekler, üste vergi iadesi alacaklar. (Vergi hesaplaması gerçek gider-götürü gider tercihine göre değişebilecektir.)  

 SATIN ALINDIĞINDA VERGİ

Satın alma sırasında; binek oto veya diğer ticari otolar için faturada yazan ÖTV gider yazılabiliyor. Binek otoda ÖTV’ye ilaveten aracın KDV’si de gider yazılabiliyor. (Panelvan, kamyon gibi ticari araç KDV’si ise, işletmenin ödeyeceği KDV’den düşülebiliyor.) Binek oto alımında ödenen ÖTV ve KDV gider yazılmak yerine, istenirse otonun maliyetine de ilave edilebilir.

Otomobilin; ÖTV ve KDV binmemiş çıplak bedeli de gider yazılabiliyor ancak bu gider beş yıla yayılmak zorunda. 2018 için kıst amortisman (1 Aralık’da alınan oto için 1 aylık gider), 2019 ve sonraki yıllar için tam amortisman (1 yıllık gider) ayrılarak gider yazılabilir. (1 Aralık’ta alınan aracın çıplak bedeli; binek otolar için son bir aya isabet eden kısmı kadar, ticari araçlarda ise 2018’in tamamı için 1 yıllık amortisman gideri yazılabilir.)