Otomobilde ÖTV ve KDV hesabı

Hangi satış fiyatına sahip otomobil için hangi oranda ÖTV ödeneceği aşağıdaki tablodan görülebilir. Örneğin; Motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen, vergiler (ÖTV+KDV) dahil fiyatı 123 bin 900 lira olan bir araç artık 119 bin 770 liraya satılacak. Bu aracın vergiler hariç çıplak fiyatı 70 bin lira iken artık yüzde 50 değil, yüzde 45 ÖTV hesaplanacak. Toplamda 4.130 TL daha düşük fiyata faturalanmış olacak. (Çıplak fiyat 70.000 + yüzde 45 ÖTV 31.500 TL + yüzde 18 KDV 18.270 TL = 119.770 TL)

Son değişiklik; araçların ÖTV+KDV dahil fiyatlarına yüzde 3.3 ile 7.8 arasında indirim olarak yansıyor. Emre Özpeynirci, Hürriyet’te (24.09.2018) ÖTV hesaplanmasında yapılan değişikliğin hangi araç için ne kadar fiyatları düşürdüğünü ayrıntılı olarak açıklamıştı... Biz şimdi binek otomobilin anahtar teslim fiyatı içine yedirilmiş vergilerin diğer ödenecek vergilere etkilerine göz atalım... Sade vatandaş için; aracın (vergiler dahil) anahtar teslim fiyatı önemlidir yalnızca... İşletmelerde ise durum farklı; ödenen paranın ne kadarı ÖTV, ne kadarı KDV ayrıca irdelenir.Şahıs işletmeleri de, anonim ve limited şirketler de ödeyecekleri verginin hesabında ÖTV’yi gider yazabiliyor. Şahıs işletmeleri Gelir Vergisi (GV) hesabında, şirketler Kurumlar Vergisi (KV) hesabında ÖTV’yi gelirlerinden düşebiliyorlar. Aracın binek oto olması da fark etmiyor. Hatta binek otoda ÖTV’ye ilaveten aracın KDV’si de gider yazılabiliyor. (Panelvan, kamyon gibi ticari araç KDV’si ise, işletmenin ödeyeceği KDV’den düşülebiliyor.) Binek oto alımında ödenen ÖTV ve KDV gider yazılmak yerine istenirse otonun maliyetine de ilave edilebilir.

Örneğin; çıplak vergisiz bedeli 70 bin lira olan binek otomobil için ödenecek, 31 bin 500 lira ÖTV ve 18 bin 270 lira KDV tutarının tamamı (49 bin 770 lira) gider yazılabiliyor.

Otomobilin; ÖTV ve KDV binmemiş çıplak bedeli de (70 bin lira) yine gider yazılabiliyor ancak bu gider beş yıla yayılmak zorunda. 2018 için kıst amortisman (1 Ekim’de alınan oto için 3 aylık gider), 2019 ve sonraki yıllar için tam amortisman (1 yıllık gider) ayrılarak gider yazılabilir. (1 Ekim’de alınan aracın çıplak bedeli; binek otolar için son üç aya isabet eden kısmı kadar, ticari araçlarda ise 2018’in tamamı için 1 yıllık amortisman gideri yazılabilir.)   

Dolayısıyla şahıs işletmeleri ve şirketler, satın aldıkları binek otolar için ödedikleri bedellerin tamamını, vergi hesabında gider olarak yazabiliyorlar. Ayrıca iş amaçlı kullanılan araçların bakım, onarım ve akaryakıt harcamalarını, yine gider olarak kaydedebiliyorlar.

“Otomobilin vergileri, sigorta ödemeleri, bakımı, muayenesi... Bunların hiçbirinin yükü üzerimde olmasın” diyen işletmeler satın alma yerine kiralamayı tercih ediyor. Kiralamada operasyon yükü işletme üzerinden kalkarken, vergisel olarak da bir kayıp oluşmuyor. Çünkü kiraya veren firmadan alınan faturada yer alan kiralama bedeli doğrudan gider kaydedilebiliyor. Kiraya veren firmaya ödenen KDV’de, kiracı işletmenin ödenecek KDV’sinden düşülebiliyor. Araç alımı için baştan toplu bir para çıkışı da söz konusu olmuyor. İşletmeler yeter ki; ödeyecekleri ‘kiralama maliyeti’ ile alternatifi olan ‘satın alma maliyetini’ karşılaştırdıklarında kiralamayı tercih etmiş olsunlar. Kiralama konusu araç için yapılan akaryakıt masrafları gider yazılabiliyor.