Ve huzurlarınızda bestekâr Eşber Bey...

*

“Eşber Yağmurdereli Şarkıları/Ey Hayat Aşkla Terbiye Et Beni” isimli albüm, Eşber Yağmurdereli’nin bestelerinden oluşuyor. Albümde şarkıları günümüzün nadide seslerinden sanatçı Melihat Gülses seslendiriyor.

*

İşte Eşber Yağmurdereli’nin “Bestekâr Eşber Bey” üzerine söyledikleri...

Türk Sanat Müziği’ne ne zaman ilgi duymaya başladınız?
EŞBER YAĞMURDERELİ: 1958 yılında Ankara’da Körler Ortaokulu’na gittim. O dönem Türkiye’de biri Ankara’da, diğeri Gaziantep’te olmak üzere iki körler okulu vardı. Ortaokulu olan Ankara’daydı.

*

Müzik derslerini o okulda mı aldınız?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Evet... Okulda Milli Eğitim müfredatının yanı sıra sanat dersleri de verilirdi. Bu sanat dersleri arasında el sanatlarıyla ilgili dallar vardı, ayrıca her türden müzik dersleri vardı. Ben Türk sanat müziği bölümünü tercih ettim.

*

Neden?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Bizim ailede Türk sanat müziğine özel bir ilgi vardı. Çocuk yaşta Türk sanat müziğini tercih etmemin nedeni bu...

*

Nasıl bir müzik eğitimi aldınız Körler Ortaokulu’nda?
EŞBER YAĞMURDERELİ: İnanamayacağınız kadar ciddi ve kaliteli bir eğitim süreciyle karşılaştım. O dönem Ankara Radyosu İnce Saz Faslı’nı yöneten İbrahim Tuğberk hocamdı. Gazete okur gibi nota okur, söylendiğine göre de uçan kuşun kanadının sesini notaya alırdı. Nota, usul, fasıl, ut... Üç yıl boyunca deyiş yerindeyse meşk ettim. Tabii bu üç yıl kültürel kişiliğimin oluşmasında büyük bir katkı da sağladı.

*

İlk bestenizi ne zaman yaptınız?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Ben Erzurum’un Tortum ilçesinde dünyaya gelmişim. İlkokulu bitirinceye kadar Tortum’da yaşadım. O zamanlar annemlerin İstanbul Çamlıca’da bir evleri vardı. Çamlıca Kız Lisesi’nin bahçesiyle duvar duvara olan bu evin bahçesinde envai çeşit meyve ağaçlarıyla fıstık çamları yer alırdı. Yazları Tortum’dan Çamlıca’ya, işte bu eve gider, yaz tatilini burada geçirirdik. O zamanlar Çamlıca, Abdülhak Şinasi Hisar’ın anlattığı Çamlıca idi.

*

İlk beste bu evde mi yapıldı?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Evet. Bu evde ve bu atmosferde... 17 yaşındaydım. Ankara Radyosu spikerlerinden Jülide Gülizar’ın bir şiir kitabı geçti elime ve bir şiir yakaladım orada... Şöyle bir şiir: “Ne göz göze gelelim/Ne içimiz burkulsun/Bir damla suda batsın bütün emellerimiz/Varsın gönlün neşeyi bir başka yerde bulsun/Ve artık birbirine değmesin ellerimiz.” Böyle başladı benim bestekârlığım... Bu şiirden yaptığım beste, ilk bestem oldu.

*

Türk sanat müziği makamsal özellikleri olan bir müzik türü... Sizin açınızdan makam nedir?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Makam, çok değişik biçimlerde tanımlanabilir sanırım. Bence bir ses diziminin melodiye anlam verecek tarzda düzenlenmiş halidir.

Melihat Gülses: Ben artık ona Eşber Abi diyorum

İŞTE ünlü sanatçı Melihat Gülses’in Eşber Yağmurdereli ve besteleri üzerine söyledikleri:
- Eşber Yağmurdereli’yi çok iyi tanımıyordum. Onun verdiği mücadelelerden pek haberim yoktu.
- Kendisiyle bir yıl önce bu albüm vesilesiyle tanıştım. Tanıdığım günden beri kendisine saygım, sevgim artmakta. Dost, ahbap olduk. Ben artık ona Eşber Abi diyorum.
- Bestelerini ilk dinlediğimde sözleri ve müzikleri çok güzel olan şarkılarla karşılaştım.
- Türk müziği repertuvarına bu şarkıların kazandırılması çok kıymetli...
- Her birini çok sevdiğim bu şarkıları keyifle okudum.
- Şarkıları söylemeden önce kendisiyle şarkılar üzerine konuştum. Bestekârla konuşmak yorumcuya yön gösterir.

Eşber Abi’ye dair notlar

- KANAL 7’deydim. Metin Üstündağ, çıkardığı “Öküz” dergisine benden yazı istemişti. Ben de “Eşber Abi bizim de abimizdir” başlıklı bir yazı yazmıştım.

*

- O gün bugündür Eşber Abi’yi abi bellemiş durumdayım.

*

- Kıdemli mahpustur. 20 yıl hapis yatmıştır.

*

- Eşber Abi’nin en sevdiği türkü: “Fincanın Etrafı Yeşil.”

*

- Sıkı tavlacıdır Eşber Abi... Ama hile yapar.

*

- Can Yücel’in hakkında en çok şiir yazdığı adamdır. Bir tanesi şöyle: “Eşber kör ama/Renk körü değil/Kızılı hepimizden iyi görür.”

*

- Çankırı Cezaevi’nde kaldığı dönemde kendisini ziyaret ettiğimde “volta nasıl atılır” konulu küçük bir ders vermişti bana.

*

- Osman Yağmurdereli var ya... Rahmetli oldu. İşte o, Eşber Abi’nin kuzenidir.

*

- Beşiktaşlıdır. Hem de hastalarından.

*

- Kaleme aldığı “Akrep” adlı bir tiyatro oyunu sahnelendi.

SİYASİ ANALİZ

Yağmurdereli: HDP’nin barajı aşması mümkün

EŞBER Yağmurdereli siyasi analizler de yaptı.
İşte söyledikleri:

*

- HDP: Bu seçim, Türkiye için HDP’nin barajı aşıp aşmaması noktasında son derece önemli bir dönemeç. Her iki ihtimalin de Türkiye’nin geleceği açısından önemli sonuçlara yol açacağını bilmek gerekir.

*

- BARAJ: Seçim barajı, 12 Eylül’den bu yana Kürtleri Ankara’dan uzak tutmak için Anayasa’ya koyulmuş bir hükümdür. Bu hükmün etkisiz hale gelmesi, Türkiye’nin demokratik gelişmesinde bir sıçrama yapması anlamına gelecektir. HDP mutlaka barajı aşmalıdır ve bu mümkündür.

*

- İTTİFAK: Çeşitli siyasi partilerin tabanlarına yayılmış demokrasi güçlerinin geniş bir ittifakla iktidar alternatifi noktasına gelmesiydi. Gezi eylemlerinin ortaya koyduğu örnek de buna işaret ediyordu. Bu olmadı. Ama olmalıydı.

*

- İMKÂN: Bugün için... Hem içine girdiğimiz seçim dönemi hem de toplumda umut yaratan barış ve çözüm süreci bize yeni imkânlar tanıyor. Şimdi atılacak en doğru adım, seçimlerde HDP’nin güçlü bir biçimde barajı aşarak Türkiye siyasetine ağırlığını koymasıdır.

İşte ‘Ey Hayat Aşkla Terbiye Et Beni’nin öyküsü

Şarkılarınızı kayda geçirmemişsiniz... Nasıl hatırladınız da bu besteler ortaya çıkmış oldu?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Şarkılar hafızamı zorladıkça zaman zaman bilince çıkıyorlar. Kendilerini unutulmaktan kurtarmak istiyorlar. Ben de onları yeniden bir şekle sokup kayıt cihazına kaydediyorum. Orada notaya alınmayı bekliyorlar.

*

Albüme aldığınız besteleri nasıl belirlediniz?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Gençlik yıllarıma ait olan bestelerden sekiz tanesini seçip albüme koydum. Bunlar 17-23 yaşlarımdan çıkıp gelenler.

*

Cezaevinde yaptığınız besteler var mı? Onlardan da aldınız mı albüme?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Üç şarkı var. Bu şarkılar, 1982’de Sinop Kalesi’nde geçirdiğim günlerden bugüne ulaşanlar... Bahara, yaza ve güze yazılmış üç şarkı...

*

Albüm yapma fikri nasıl doğdu?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Benimle birlikte kaybolup gitmesinler diye bir albüm yapmayı düşündüm. Böyle ortaya çıkmış oldu.

*

Başka besteleriniz de var. Bu durumda yeni albümler bekleyebilir miyiz sizden?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Elbette. Neden olmasın?

*

Melihat Gülses’i nasıl ikna ettiniz?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Bu sorunun yanıtını ancak Melihat Hanım verebilir.

Hapishanede şarkı mırıldanmanın raconu

Siz uzun yıllarınızı düşünce suçlusu olarak cezaevlerinde geçirdiniz. Cezaevi günlerinizde hangi şarkıları mırıldanırdınız?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Bildiğim şarkılar içinde elbette özellikle sevdiğim çok sayıda şarkı var. Ancak hapishanede de bir kural vardır: Ezberinizdekileri şarkı olsun, şiir olsun son derece ekonomik kullanmak zorundasınız. Aynı şarkıyı ya da şiiri aynı gün birden fazla kullanmamanız lazım.

*

Neden?
EŞBER YAĞMURDERELİ: Bütün birikiminiz yıllar bitmeden tükenir de ondan... O nedenle buna dikkat etmek zorundasınız. Şarkıyı, şiiri birkaç günde tüketmek yok. Ekonomik kullanacaksın. Sonra elinde bir şey kalmaz.

Necip Gülses:

EŞBER Yağmurdereli’nin besteleri hakkında ünlü bestekârlarımızdan Necip Gülses’in yorumu:

*

“Güftelerdeki simetri o kadar harika ki, her şey Türk müziğinin usullerine oturmuş. Teknik donanımı çok yüksek... Ciddi bir müzik eğitimi aldığı belli... Kendisini iyi bir bestekâr olarak tanımlayabilirim. Kullandığı makamlar da önemli. Bugün pek kullanılmayan hisarbuselik ve suzi dili gibi zor makamları kullanmış. Çok güzel melodiler yakalamış. Bugün bu tarz temiz melodiler bulmak çok zor.”