×
Yapay zekâ çağındayız. Pek çok alanda yapay zekâ kullanılmaya başlandı bile. Dava kararlarından bankaların kredi skorlarını değerlendirme sürecine kadar... Yapay zekânın asıl önemi ise günlük hayatta yaşadığımız sosyal problemlerde ortaya çıkıyor. Bu sorunların başında ise cinsiyetçi dil kullanımı. İşadamı, insanoğlu, baba parası, bilimadamı gibi birçok kelimeyi sayabilmek mümkün. İşte bu sosyal probleme “dur” diyebilmek için Vodafone ve Hürriyet harekete geçti. Vodafone’un geliştirdiği yapay zekâ teknolojisi kullanılarak hayata geçirdiği ‘Kırmızı Çizgi’ projesiyle, Hürriyet’te yer alan haberlerdeki cinsiyetçi dilin kullanıldığı kelime ve metin bazlı anlamlar tespit edilerek, üstü kırmızıyla çiziliyor.
KENDİSİ ÖĞRENEN ALGORİTMA
Peki Kırmızı Çizgi için geliştirilen yapay zekâ nasıl çalışacak? Bir haberde “işadamı” veya “Adam olana çok bile” gibi kelimeler geçiriyorsa, bu kelimenin üstü kırmızı renk ile çiziliyor. Kırmızı Çizgi’nin en büyük farkı ise analizlerin sadece kelimeler bazında yapılmaması. Projede, yapay zekâ tarafından cümle içindeki metin bazlı anlamlar da analiz ediliyor. Örneğin; “Kadın yöneticiye çirkin saldırı” veya “Bardan çıkan kadın cinsel saldırıya uğradı” gibi habercilik diline oturmuş kalıplar yapay zekâ ile bulunuyor. “Kız istemek”, “dekolte”, “ahlaksız teklif” ve “görücüye çıkmak” gibi gözden kaçabilen, kanıksanmış kullanımlar yapay zekânın radarında.
Projede dikkat çeken diğer bir detay ise geliştirilen yapay zekânın kendi kendine öğrenebilen bir algoritma yapısına sahip olması. Yazılan haberlerde yapılan hatalara göre belirlenen cinsiyetçi dil kullanımları arasındaki ilişki analiz edilebiliyor. Kelimelerin farklı takı veya eklerle kullanılması durumunda yapay zekâ bunu fark edecek ve üstünü kırmızı ile çiziyor. Söz konusu kelimelerin arasına başka bir kelime girmesi veya çıkarılması durumunda cinsiyetçi dil kullanımı fark ediliyor.
CİNSİYETÇİ KELİMELER NASIL BULUNUYOR
- KIRMIZI Çizgi projesiyle hurriyet.com.tr web sitesindeki yazarların sayfasına bir buton eklendi. Yazar imzasının hemen altında yer alan “Kırmızı Çizgi ile sayfadaki cinsiyetçi içerikleri görmek için tıkla” yazan butonu basıldığında, yapay zekâ devreye giriyor ve söz konusu yazarın sayfasını tarıyor. 1 saniyeden daha kısa bir sürede tamamlanan işlemden sonra yazının içinde cinsiyetçi kelimeler var ise bu kelimelerin üzeri kırmızı ile çiziliyor. Sonrasında ise yazara bir skorlama yöntemiyle puan veriliyor.
SKORLAMA YÖNTEMİYLE PUAN VERİLİYOR
- CİNSİYETÇİ dil kullanımı analizlerinin gösterilmesi ve yazıların skorlama yöntemiyle puanla yapılmasının yanı sıra proje kapsamında gelişmeler de izlenebiliyor. 6 ay sürecek olan proje kapsamında yapay zekâ tarafından yapılan analizlerin verileri toplanıyor. Cinsiyetçi dil kullanımında en çok kullanılan kelimeler ve kalıplar, bu kelime ve kalıpların kullanılma sayısı ve söz konusu zaman periyodunda bu kelime ve kalıpların kullanımlarındaki değişim gibi birçok veri, görselleştirilerek her ayın sonunda şeffaf bir şekilde okuyuculara sunulacak. Böylelikle Hürriyet haberlerinde kullanılan dilin nasıl değiştiği takip edilebilecek.
SPORCULARA
Jabra Pulse
Spor yaparken, performansınızı ölçmek için akıllı bilekliğe artık ihtiyacınız yok. Nabzınızın hızını öğrenmek artık sadece kulaklığınızı takmak kadar kolay. Jabra’nın yeni kulaklık modeli Pulse, nabzınızı kulağınızın içinden ölçüyor. Dolby ses kalitesine sahip. Bu kulaklık için geliştirilen ‘Jabra Sport Life’ uygulamasıyla performansınızı planlayıp, izleyip ve değerlendirebilirsiniz. 629 TL
MACERAPERESTLERE
Dünyanın yüzde kaçını gördüğünüzü biliyor musunuz? Kaç farklı şehre gittiğinizi? Ya da kaç başkentte bulunduğunuzu? Peki ya, evden en fazla kaç kilometre uzaklaştığınızı? Bu soruların cevaplarını merak ediyorsanız tam size göre bir uygulama önerimiz var. ‘LifePinner’ adındaki akıllı telefon uygulaması, seyahat etmeyi sevenler için işi daha kolay ve eğlenceli hale getirmeyi amaçlıyor.
Yerli girişimci Yeşer Sarıyıldız’ın kurucu ortaklarından olduğu LifePinner, gezip gördüğünüz şehirleri harita üzerinde işaretlemenizi sağlıyor. Gittiğiniz yerlerden notlar ve fotoğraflar ekleyerek kişisel seyahat rehberinizi oluşturmanızı sağlayan uygulamayla gezdiğiniz şehirleri puanlayabiliyor ve diğer kullanıcıların tavsiyelerini de keşfedebiliyorsunuz. İnfo grafik de uygulamanın dikkat çeken diğer bir özelliği olarak sayılabilir. LifePinner, aynı zamanda kullanıcıların listesine eklediği içeriklere göre çeşitli fırsatlar da sunuyor. Bu sayede kullanıcılar gerçekleştirdikleri seyahatleri zenginleştirerek fırsatlardan da yararlanabiliyor.
DAHA ÇOK SEYAHAT EDİN
Yeşer Sarıyıldız’ın paylaştığı bilgilere göre LifePinner kasım ayı başında App Store’a girdi ve şimdiye dek 5 bin kez indirilme rakamını aşmış durumda. En fazla indirme sayısı da Çin ve Yunanistan’dan sağlandı.
Hem tatili zehir ediyor hem de kıymetli eşyalar varsa cüzdanları da yakıyor. Bunun için ise teknoloji şirketleri ve girişimleri harekete geçti. Geliştirilen birçok yeni nesil ürün ve internete bağlı sensörler artık bavullarınızın kaybolsa bile yerini bilmenizi sağlıyor. Bu hafta seyahatlerinizde bavullarınızı daha güvenli hale getirecek yeni nesil bavul teknolojilerini bir araya getirdik.
İNİNCE BİLDİRİM GÖNDERİYOR
Takip ettiğiniz bavulunuzun kesin konum bilgisini sağlamak için tasarlanan TRAKDOT, mobil iletişimin mümkün olduğu cep telefonunuzun çalıştığı her yerde çalışıyor. Android, iPhone, iPad, iPod ile uyumlu olarak çalışan cihaz, yere indiğinizde teslim etmiş olduğunuz bavulunuzun da sizinle birlikte vardığını bildirim mesajı ya da e-posta olarak gönderiyor. 2 AA pil ile çalışan TRAKDOT, bir yıllık ücretsiz kullanılabiliyor. 1 yıldan sonra ise yıllık olarak 24.99 dolar ödeniyor. 395 TL
KALEM PİLLE ÇALIŞIYOR
200 gramdan hafif
The North Face, doğa sporları konusundan uzman şirketlerden biri. Markanın geliştirdiği ‘Flyweight Hoodie’ adındaki ürün son teknolojilerle hafifletilmiş durumda. Özel bir dokuma tekniği kullanılan rüzgârlık rakiplerine göre hafifletilmiş ve 200 gramın altına kadar düşürülmüş. Bu sayede taşıma kolaylığı da sağlayan model, çantaya koyulduğunda hem yer hem de hafiflik avantajı sağlıyor. Buna ek olarak geliştirilen hava korumasına da sahip olan model, rüzgârlı durumlarda içeri giren hava dengesini sağlıyor. 299 TL
Kesintisiz nem transferi
Doğa sporları konusunda öne çıkan markalardan biri de Columbia, ‘Evapouration’ adındaki rüzgârlıkla geliştirdiği son teknolojileri sergiliyor. Bunlardan ilki ‘Omni Tech’. Şirketin ilk su geçirmez nefes alabilir teknolojisi olan bu özellik, sıcak hava ve nemin dışarı atılmasına yardımcı olurken, dışarıdan da soğuk havanın içeri girmesini engelliyor. Diğer özellik ise ‘Omni Wick Evap’. Bu teknoloji nem transferi sağlarken, uzun süre kuruluk sağlıyor. 785 TL
Nefes alan kumaş
Salomon, geliştirdiği son ürünlerde teknolojileriyle dikkat çekiyor. Şirketin son modellerinden ‘Elemental Ad Jkt’ modeli, rüzgârlık gibi görünse de yer alan teknolojilerle daha fazlasını sunmayı amaçlıyor. ‘Advanced Skin DRY’ adındaki teknolojinin yer aldığı model, geliştirilen özel dokuma ile nefes alan bir yapıya sahip. Terlemeleri durduran ancak, rüzgârlığın içine su ve rüzgârı geçirmeyen bu teknolojiyle yağmur ve karlı havalarada bile rahat edebilmek mümkün. 329 TL
Koltuk altında hava fermuarı
Peki telefon tüketimindeki çılgınlıkla nasıl başa çıkılacak. Türkiye başta olmak üzere akıllı telefonları ithal eden birçok hükümet, çözümü ekonomide arıyor. Yüksek vergiler, kredi kartlarına yapılan taksitlerin yasaklanması gibi önlemler var. Böylece cari açığa olumsuz etki kısmen de olsa engellenmeye çalışılıyor. Ancak tüketim çılgınlığının çözümü, teknoloji üreten ve ithalat yapan ülkelerden değil, teknoloji geliştiren ülkelerden geldi.
Uzun zamandan beri proje olarak konuşulan modellerden biri olan modüler telefonlar artık gerçek oluyor. Bir bakıma lego gibi yap-boz telefon. Google tarafından geliştirilen Ara Project, belki de kullanıcıların bir kez alacağı bir akıllı telefon modeli olacak. Ancak telefon üzerindeki işlemci, RAM, kamera, ekran veya iletişim birimleri kullanıcıların isteğine bağlı olarak satın alınabilecek veya satın alınabilecek. Örneğin, kameraya ihtiyaç duymayan bir kullanıcı, daha düşük megapikselli tercih edebilecek. Ya da işlemcinin hızı için farklı seçenekler satın alınabilecek. Yani tüketiciler, ihtiyacı olan kadar bir telefona sahip olabilecek.
Gelecek yıl Türkiye'deki teknoloji trendlerinin belirlenmesi konusunda Apple'ın mağazası etkili olacak. Apple mağazasını sadece iPhone, iPad ve Mac'lerle değerlendirmek yanlış olur. Apple mağazalarında yer alan ‘yan' ürünler de oldukça dikkat çekici. Örneğin Philips'in LED ışık teknolojisi olarak geliştirdiği 'Hue Light' bunlardan biri. Ev tipi ampul olan Hue Light'ların en büyük özelliği, renginin ve aydınlatma gücünün akıllı cihazlardan ayarlanabiliyor olması. Bu yüzden Türkiye'deki evlere yeni bir aydınlatma teknolojisinin gireceğini söyleyebilirim.
AKILLI BİLEKLİK
Türkiye'de henüz satışta olmayan ve ilk kez Apple’ın mağazası ile gelecek olan ürünlerin başında 'Nike Fuel Band' serisi bulunuyor. Sadece iPhone ve iPad'lerle uyumlu olarak çalışan Nike Fuel Band bir akıllı bileklik. Kullanıcıların adımlarını ve harcadıkları kalorileri gösteren akıllı bileklik, gelecek yıl teknoloji meraklılarının kullanacakları aksesuarlar arasında yer alacak.
2014 yılında Türkiye'deki teknoloji trendleri arasına girecek ürünler arasında kuşkusuz giyilebilir teknoloji ürünleri olacak. Kuşkusuz bu ürünlerin başında akıllı saatler geliyor. Samsung Galaxy Gear, Sony SmartWatch 2 ve i'm Watch gibi modellerin Türkiye'de satışına yurtdışından biraz daha geç başlandı. Bu yüzden söz konusu akıllı saatlerin 2014'ün ilk yarısında yoğun ilgi görmesi bekleniyor. Gelecek yıl satışa sunulması beklenen akıllı saat modelleri de Türkiye'deki pazarın hareketlenmesine neden olacak. Google'ın bir şirket satın alarak akıllı saat üretmeye başlaması ve Apple'ın da iWatch’u kullanıcılara sunması bu modelleere örnek olarak gösterilebilir.
PLAYSTATION 4 GELECEK HAFTA TÜRKİYE'DE
Gelecek yıla damga vuracak teknoloji trenlerinden bir diğeri hiç kuşkusuz Playstaion 4 ve Xbox One olacak. Yeni nesil oyun konsolları olarak tanımlanan her iki cihaz, Türkiye'deki 7'den 77'ye oyunseverin ilgisini çekecek. Gelecek hafta Türkiye'de satışa sunulacak Playstation 4, konsol haricinde oyunlara olan ilgiyi arttıracak. Yeni nesil konsollara göre ayarlanmış grafikler oyunlara farklılık katacak.
Durum böyle olunca YouTube'un bir Google servisi olduğunu bilmeyen yargıçlar tarafından verilen kararlar sonrasında yaklaşık 5 yıl geçti ve YouTube aradan geçen bu zaman içinde bir musluk misali açılıp kapanmaya devam etti. Ancak YouTube'un Türkiye'deki Google ofisinin içinde yer almasıyla yeni bir dönem başladı. Ancak Türk mahkemelerinin online video siteleriyle olan sorunlar kaldığı yerden farklı bir şirketle devam etti. Dünya çapında yaklaşık 120 milyon kullanıcısı bulunan DailyMotoin bu sitelerden biri oldu.
Geçen pazartesi günü DailyMotoin’a girmek isteyenler 24 Mart 2009 tarihli Beyoğlu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın aldığı karara göre sitenin kapatıldığı mesajını aldı. Ancak yaklaşık 1 saat sonra söz konusu kapatma mesajı Adana 9. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 08.11.2013 tarihli kararıyla değiştirildi. Aradaki farkın ne olduğuna dair hiçbir açıklama yapılmazken, sitenin neden kapatıldığına dair hiçbir bildiri de yayınlanmadı.
İşin aslına bakacaksak 1 saat sonra yapılan değişiklik DailyMotion’ın neden kapatıldığını açıklıyor. Kararın 'Sulh Ceza Mahkemesi' tarafından verilmesi kapatma kararının bir hakaret davasından dolayı açıldığını gösteriyor. Telif hakları yüzünden açılan davalar ise Fikri ve Sinai Haklar Ceza Mahkemesi tarafından veriliyor. Bu yüzden DailyMotoin, yeni bir YouTube benzeri bir kapatma davasıyla karşı karşıya olabilir.
Ancak bu noktada önemli bir fark bulunuyor. DailyMotoin.com, Türkiye'de ofisi ve ticaret kaydı bulunan bir şirket. Bu yüzden sitenin Türkiye sürümü, şirketin editörleri tarafından kontrol ediliyor. Uygunsuz içerikler ve yorumlar kaldırılıyor. Söz konusu yorumlarda veya içeriklerde herhangi bir siyasi lidere veya Türkiye Cumhuriyeti alehinde bir yorum olsaydı, DailyMotoin.com editörleri tarafından kaldırıldı. Ancak buradaki durum, biraz daha farklı görünüyor. Şirketten yapılacak açıklamayı beklemek gerekiyor. Ancak Türkiye’yi yeni bir YouTube davasının beklediği kesin.