Üç ayrı Kabine listesi dolaşıyor

Bakan olması beklenen isimlerin arayanı soranı çoğaldı. Bakanlık için ismi geçenleri “Kulislerimin ne kadar sağlam olduğunu bilirsin. Bu kez Kabine’desin. Hayırlı olsun” diye arayanlar bile var. Bunların arasında her Kabine değişikliğinde muhtemel isimleri arayıp “Sağlam bir yerden öğrendim. Bakan oluyorsun” dediği halde hiçbir öngörüsü tutmayanlar başta geliyor.

BAKAN TOTO

Dünden itibaren ise Kabine listeleri dolaşmaya başladı. Şimdilik üç ayrı liste var. Kimi hızını alamamış Kabine’ye tek bir kadın bakan bile koymamış, ki AK Parti kabinelerinde her zaman bir kadın bakan olur. Kimi Cumhurbaşkanı Erdoğan haricinde ancak birkaç isme yer vermiş. Kabine’nin yüzde 80’ini değiştirmiş.

BANKO İSİMLER

Tüm listelerin ortak 4 ismi var. Mehmet Şimşek, Hakan Fidan, Yaşar Güler ve Murat Kurum banko isimler. Onların dışında bir listede Sağlık Bakanı var, diğer listede İçişleri Bakanı yer alıyor. Bazı listelerde genel merkezden kimse girmezken, bazı listelerde genel merkezden bir iki isim yer alıyor. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nin durumu da aynı. Listeye göre Külliye’den giren sayısı değişiyor. Harcamak istedikleri bürokratların adlarını da listeye yazanlar yok değil. Bazı isimler ise her Kabine listesinin demirbaşı ama şimdiye kadar bir türlü gerçek Kabine’ye giremediler.

SADECE ERDOĞAN BİLİYOR

Kabine değişecekse Cumhurbaşkanı Erdoğan dışında kimse bilmiyor. Erdoğan bir süredir çok köklü değişikliklere gitmiyor. Aksayan isimler varsa onları değiştiriyor. İş olsun diye değişiklik yapmıyor.

Son söz; kulislerde dolaşan listeler doğru değil. Bu iş bakan toto ile değil Erdoğan’ın tercihi ile oluyor.

12 EYLÜL’ÜN MECLİSİ’NDE ANAYASA TARTIŞMASI YAPILMIŞ

1982 Anayasası bir darbe anayasası. 12 Eylül Anayasası’nı hazırlayan Danışma Meclisi üyeleri, Kenan Evren ve Milli Güvenlik Konseyi tarafından belirlendi. Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldıkaçtı’nın başkanlığında bir komisyon kuruldu. Danışma Meclisi’nin hazırladığı ve Milli Güvenlik Konseyi’nin onayladığı 1982 Anayasası referanduma sunuldu.

‘Hayır’ demenin yasak olduğu, ‘Evet’ demenin teşvik edildiği bir referandum sonucunda, yüzde 91.3 ‘Evet’ oyuyla kabul edildi.

MAVİ YASAKTI

Devir, 12 Eylül devriydi. İşkencenin, idamların, yoğun tutuklamaların olduğu bir baskı dönemiydi. ‘Evet’ oyu turuncu, ‘Hayır’ oyu ise mavi renkli pusulaydı. Muhalefet yapmak çok zor olduğu için zekice formüller üretilirdi. Gözlerinin rengi mavi denilmezdi, gökyüzü mavi denilmezdi, duvarların rengi mavi denilmezdi. “Şey” denilir geçerdi.

Bunu son anayasa tartışmaları nedeniyle hatırlattığımın farkındasınız.

Türkiye, darbe anayasası ile yönetilme ayıbından kurtulamadı. Hâlâ bir sivil anayasamız yok. Bu şerhi düştükten sonra, çok kısaca anayasa çalışmalarıyla ilgili bir noktaya değinmek istiyorum.

ALGI OPERASYONU

Anayasa’nın ilk dört maddesi, 12 Eylül darbecileri tarafından Anayasa’ya yerleştirildi. Burada Anayasa’nın ilk dört maddesiyle ilgili bir tartışma açma niyetinde değilim. Zaten Cumhur İttifakı’nın da öyle bir gündemi yok. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli bunu çok net bir şekilde deklare ettiler. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’un bir değerlendirmesi üzerinden Anayasa’nın 3’üncü maddesi üzerinde koparılan fırtına ise tam bir algı operasyonu. Zaten ne zaman sivil anayasa konusu gündeme gelse, ilk dört madde üzerinden bir tartışma başlatılıp süreç sabote ediliyor.

ANAYASA TUTANAKLARI

Burada değinmek istediğim bir nokta var.

1982 Anayasası’nın hazırlanma süreciyle ilgili olarak tutanaklarını inceledim.

12 Eylül Anayasası darbe anayasası ya en ufak bir tartışma yaşanmamış, hiçbir önerge verilmemiş, hiçbir madde müzakereye açılmamış diye düşünülebilir. Ama gerçek tam tersi. Yoğun tartışmalar yapılmış, değişiklik önergeleri verilmiş.

BAŞLANGIÇ BÖLÜMÜ

Mesela en büyük tartışma Anayasa’nın ‘Başlangıç Bölümü’nde yaşanmış. Nurettin Ayanoğlu ve Mehmet Pamak’ın da aralarında bulunduğu 12 üye, ‘Başlangıç Bölümü’nde yer alan “Atatürk milliyetçiliği” ibaresi yerine “Türk milliyetçiliği” ifadesinin konulmasını önermiş. Yapılan oylamada önerge kabul edilmemiş. ‘Başlangıç Bölümü’yle ilgili bir tartışma da 12 Eylül’ün ruhunun yeterince yansıtılıp yansıtılmadığı noktası üzerine olmuş. Öyle ki “Başlangıç Bölümü” birkaç kez gidip gelmiş. Sonunda Anayasa Komisyonu Başkanı Orhan Aldıkaçtı, ‘12 Eylül’ün ruhu bu anayasanın her maddesine, her satırına sindirilmiştir’ demiş ve ‘Başlangıç Bölümü’ yapılan bazı değişikliklerden sonra kabul edilmiş.

BİRİNCİ MADDE

Anayasanın 1. Madde’sine sıra gelmiş. 1. Madde’de “Türkiye Devleti bir Cumhuriyet’tir” deniliyor. Bu madde üzerinde de değişiklik önergesi verilmiş. Hamza Eroğlu, “Olamaz” diye itiraz etmiş. Başkan, “Müsaade buyurun. Sayın Ökte’nindi. Ökte? Ökte yoktur. Önergeyi işleme koymuyorum” diyerek birinci maddeyi oylatıp, 2. Madde’ye geçmiş.

İKİNCİ MADDE TARTIŞMALARI

2. Madde, Cumhuriyet’in şeklini tarif eden hassas bir madde. Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olduğunu düzenliyor. 2. Madde üzerine tartışma olmuş mu? Olmuş. Danışma Meclisi üyesi Utkan Kocatürk ve 12 arkadaşı, Atatürk ilkelerinin 2. Madde’ye girmesini önermişler. Yapılan tartışmalar sonucunda önerge kabul edilmemiş. Ama kimse çıkıp diğerini Atatürk ilkelerine karşı olmakla suçlamamış.

ÜÇÜNCÜ VE DÖRDÜNCÜ MADDE

Bekir Tünay ve arkadaşlarının verdiği önerge de reddedilmiş. Mehmet Pamak ise önergesini geri çekmiş. Böylece 2. Madde kabul edilip, 3. Madde’ye geçilmiş.  3. ve 4. Maddelerle ilgili bir tartışma yaşanmamış, olduğu gibi kabul edilmiş.

Böylece ilk dört madde kabul edilmiş.

ÖZGÜR ÖZEL’İN ÇIKIŞI

Hem komisyon hem Genel Kurul’daki tartışmaları izleyip verilen önergeleri okuyunca, Anayasa’nın ilk dört maddesiyle ilgili tartışmalar 12 Eylül’ün oluşturduğu Danışma Meclisi’nde bile tartışılmış. En azından Özgür Özel gibi biri çıkıp “İlk dört maddeye elini uzatanın elini kıracağız” dememiş.