AK Parti neden kaybetti

2019 yerel seçimlerinde sağlıklı bir değerlendirme yapılmamıştı. Dilerim bu kez seçim sonuçları rakam olarak görülmez.  Siyasi analizleri de yapılır.

AK Parti’nin seçim yenilgisinde ilk 3 madde şöyle çıkıyor:

1- Ekonomik sıkıntı

2- Emekliler

3- Aday tespitinde yapılan yanlışlar.

SANDIĞA GİTMEYENLER AK PARTİ SEÇMENİ Mİ

Bizde seçimlere katılım oranı hep yüksektir. Ortalama yüzde 85 olarak gerçekleşir. Bu seçimde ise seçimlere katılım oranı düştü. Yüzde 78 olarak gerçekleşti. 3.8 milyon seçmenin sandığa gitmediği tahmin ediliyor. CHP oylarını 13 milyondan 17 milyona yükselttiği için CHP seçmeni sandığa gitmiş. Muhalefetin en güçlü partisi olduğu için TİP ve İYİ Parti seçmeni CHP’de toplanmış. CHP, DEM’den de güçlü bir destek almış. DEM’liler partilerinin yok olması tehlikesine rağmen İstanbul’da CHP’yi desteklemişler.

AK PARTİ SEÇMENİ

AK Parti oy kaybettiği için sandığa gitmeyen 3.8 milyon seçmenin adresi belli. Peki AK Parti seçmeninin önemli bir bölümü neden sandığa gitmemiş?

Elbette ki bu nokta araştırılacak. Ancak ilk tespitler, ekonomik sıkıntılar, aday tespitindeki yanlışlar ve emekli maaşları nedeniyle AK Parti seçmeninin sandığa gitmediği yönünde. Başka partiye oy vermem ama sandığa da gitmem duygusuyla hareket etmişler. Tabii Yeniden Refah Partisi’ne giden seçmeni ayrı tutuyorum.

EMEKLİYE ZAM VERİLSEYDİ

Peki Cumhurbaşkanı Erdoğan, emeklilerin taleplerini dikkate alarak seyyanen bir zam açıklasaydı sonuç ne olurdu? En azından bu kadar olmazdı.

CHP NASIL KAZANDI

CHP’nin seçim başarısındaki ilk üç madde ise şöyle:

1- Ekonomik sıkıntılar nedeniyle seçmen iktidarı uyarmak istedi.

2- Emekliler bekledikleri zam yapılmayınca iktidarı cezalandırmak için CHP’ye yöneldi.

3- CHP, muhalefetin adresi olmayı başardı. TİP, İYİ Parti ve DEM oyları CHP’de toplandı.

Siyasi yorumcular bu üç maddeye CHP’deki değişimi yani Kemal Kılıçdaroğlu’nun olmamasını ekliyor ama ben Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş faktörünü eklerdim.

Seçmenin tercihini anlamak için büyük analizlere gerek yok. Seçmen, iktidara hangi nedenle oy vermediyse, CHP’ye de aynı nedenle oy vermiş. Bu kadar net...

VAN SEÇİMLERİYLE İLGİLİ KARARIN SİYASİ SONUÇLARI

Yargının siyasilerle ilgili verdiği kararların sadece hukuki sonuçları olmuyor. Siyaseti de doğrudan etkiliyor.

Van İl Seçim Kurulu’nun Abdullah Zeydan’la ilgili kararı kastediyorum. Abdullah Zeydan, PKK terör örgütünün propagandasını yapmaktan hapis cezasına çarptırılmış. Zeydan, “PKK sizi tükürüğünde boğar” diyen birisi.

 Abdullah Zeydan’la ilgili olarak Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nin birbirinin tam tersi olan iki kararı ve bunun üzerine Van İl Seçim Kurulu’nun aldığı karar ortalığın karışmasına neden oldu.

İLK KARAR

Abdullah Zeydan’la ilgili terör propagandasından dolayı verilen 3 yıl 1 ay 15 günlük hapis cezası Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından 20.12.2022 tarihinde onanıyor.” Bunun üzerine avukatları Abdullah Zeydan’ın 4.11.2016 ve 19.12.2019 tarihleri arasında tutuklu kaldığını, bu sürenin de aldığı cezayı karşıladığını belirterek,infazın tamamlanacağını belirterek memnu haklarının talep ediyorlar” Abdullah Zeydan Diyarbakır 15. Ağır Ceza Mahkemesi’ne müracaat ederek aldığı hapis cezasının tutuklu kaldığı süreden mahsup edildiğinde infazın 20.12.2019 tarihi itibariyle tamamlandığını belirterek, memnu haklarının iadesini talep ediyor. Mahkeme, Zeydan’ın memnu haklarının iadesine karar veriyor. Böylece Zeydan, seçimlere girme hakkına kavuşuyor.

SEÇİLME YETERLİLİĞİNİ KAYBEDİYOR

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nün yazıları doğrultusunda mahkemeye müracaat ederek Abdullah Zeydan’la ilgili infaz tarihi olarak Yargıtay’ın hapis cezasını onadığı 20.12.2022 tarihinin esas alınmasını talep ediyor.

İtirazı inceleyen Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi 29.3.2024 tarihinde verdiği kararla itirazı yerinde buluyor. Abdullah Zeydan’ın memnu haklarının iadesinin ancak 20.12.2025 tarihinde mümkün olabileceğine karar veriyor. Bu durumda Zeydan seçilme yeterliliğini kaybediyor.

SEÇİMDEN ÖNCE OLMAZ MIYDI

Bu arada seçim yapılıyor ve Abdullah Zeydan seçimi kazanıyor. Ama seçilme yeterliliğini kaybettiği için mazbata alması mümkün olmuyor. Karara itiraz yolu açık. Abdullah Zeydan da YSK’ya başvuracaklarını açıkladı.

AK PARTİ ADAYINA

Diyarbakır 15. Ceza Dairesi’nin kararı üzerine AK Parti Van İl Seçim Kurulu’na müracaat ediyor. Van İl Seçim Kurulu Abdullah Zeydan’ın seçilme yeterliliğini kaybettiğini belirterek, seçimlerde ikinci sırada gelen AK Parti adayı Abdullah Arvas’ı belediye başkanı olarak belirleyip mazbatayı veriyor. Hukukçuların bir kısmı Abdullah Zeydan’la ilgili kararın temyiz yolunun açık olmasını gerekçe göstererek AK Parti adayına mazbata verilmesini eleştiriyor.  Bazı hukukçular ise YSK’nın benzer kararları olduğunu savunuyor.

SİYASİ SONUÇLARI

Bu bir hukuki karar ama sonuçları siyasi.

1- Aynı mahkeme
bir yıl önce memnu hakların iadesi kararını verirken Yargıtay’ın onama tarihini bilmiyor mu? Burada ciddi bir sorun var.

2- Bu karar sadece Van’da Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın el değiştirilmesi olarak algılanmayacak. Sonuçları itibariyle bölgeyi etkileyecek. DEM Parti seçmeni kendi iradesinin yok sayıldığını düşünecek.

VAN SOKAKLARI KARIŞTI

3- Karara karşı YSK’ya müracaat yolu açık olmasına rağmen DEM’in sokakları harekete geçirmesi, ortalığın karıştırılması doğru değil. Hak ararken meşruiyet sınırlarının aşılmamasına özen gösterilmeli. Sokaklar karıştırılarak hak aranmaz.