Salçaya plastik ambalaj yasak

GIDA Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Türk Gıda Kodeksi’nde değişiklik yaparak, domates salçası ve domates püresinde plastik kavanoz kullanımına yasak getirmeye hazırlanıyor. Bu girişim yıllık hacmi 450 milyon TL’ye ulaşan salça pazarını karıştırdı. Salçada nemden kaynaklanan küflenmeyi geciktirmek, tat ve koku değişimine yol açmamak için hazırlanan yeni taslağa göre firmalar, bundan böyle ürettikleri domates salçalarında ambalaj olarak sadece teneke ve cam kavanoz kullanacak. Plastik kavanozlar sayesinde ambalaj maliyetlerinden 45 milyon TL’lik tasarruf sağlanıyor.  Yeni taslakla birlikte ambalaj maliyetlerinin satış fiyatları içindeki payı  yüzde 7.5’lardan yüzde 15’lere çıkacak.
Yılda ürettiği 250 bin ton domates salçasının 100 bin tonunu ihraç eden sektör, son yıllarda cam kavanozlara oranla ambalaj maliyetini yarı yarıya düşüren plastik kavanoz kullanımına yöneldi. Fiyat avantajı 1 kilogramlık her bir salça kavanoz maliyetinin camda 60 kuruştan, plastikte 30 kuruşa düşmesinden kaynaklanıyor. Böyle olunca da yıllık iç tüketimin 150 milyon kiloya ulaştığı sektörde, sadece ambalaj maliyetinden elde edilen tasarruf 45 milyon TL’yi buluyor. 1 kilogram domates salçasının 4.5 TL’den, 5 kilogramlık salçaların da 15 TL’den tüketiciye ulaştırıldığı sektörde, toplam maliyetler içinde ambalaj da önemli bir yer oluşturuyor. 6.5 kilogram domatesten 1 kilogram salça elde eden sektör, toplam 400 bin ton üretim kapasitesine sahip olmasına karşın, bunun da ancak 250 bin tonunu kullanabiliyor.

DÜNYADA 6’NCI SIRADAYIZ

Kişi başına düşen yıllık domates salça tüketiminin 2 kilogram olduğu Türkiye, yüzde 5’lik payla dünya salça üretiminde altıncı sırada. Amerika’nın yüzde 24’lük payla birinci olduğu dünya salça pazarında Çin, yüzde 12’lik payla ikinci sırada bulunuyor. Türkiye ise sırasıyla İtalya, İran ve İspanya’nın ardından geliyor.
Ancak domates üretimindeki tarla verimliliğinin düşük, üretilen domatesin et kalınlığının az olması,  hammadde ve enerji maliyetlerinin yüksek seviyelerde bulunması, Türk domates salçasının uluslararası pazarlarda rekabet gücünü azaltıyor. Dünya pazarında üst sıralarda yer alan ülkelerde ortalama 5.7 kg sanayi domatesinden 1 kilogram salça üretilirken, bu Türkiye’de 6.5 kilograma çıkıyor.

EN BÜYÜK PAY PLASTİKTE

Plastik Sanayicileri Federasyonu (PLASFED) verilerine göre, Türkiye’de yılda 6 milyon ton ambalaj tüketimi gerçekleşiyor. Bunun yüzde 34’ünü plastik ambalajlar oluşturuyor. Ardından yüzde 28 payla oluklu mukavva geliyor. Cam yüzde 13, karton-kağıt ambalaj de yüzde 11 pay alıyor. Ahşap ambalajlar yüzde 8 pay alırken metalin aldığı pay da yüzde 6 oluyor.
“Domates Salçası ve Domates Püresi Tebliği Taslağı” ile ilgili konuşan PLASFED Başkanı Selçuk Aksoy, “Gıda ambalajında doğru karar, plastiğin yasaklanması değildir. Doğru olan  yenilikçi ürünlerin geliştirilmesinin desteklenmesidir” diye konuştu.

İç tüketim artıyor ihracat düşüyor

DÜNYA salça pazarından yüzde 5 pay alan Türkiye’de özellikle ev dışı tüketimin hızla artması, fast food ve catering sektörünün yaygınlaşmasıyla, domates salçası kullanım alanlarının da genişlemesine yol açıyor. Püre, sos ve ketçap satışlarının perakende ve catering kanallarında sürekli olarak yükselen satış trendi izlemesi, gelecekte domates salçası sektöründe genişleme ve büyüme beklentilerini de artırıyor. Bu iç pazarda büyümeyi sağlarken, ihracatta ise gerilemeye yol açıyor. Daha önce iç pazar tüketimi yüzde 45 ihracat ise yüzde 55 oranında olmasına rağmen, ihracat son yıllarda 150 bin tondan 100 bin tonlara geriledi.

Kalp ve kansere direnci artırıyor

ARAŞTIRMALARA göre, salça başta olmak üzere domates, ketçap ve domates suyu gibi domates ürünlerinde yer alan likopen adlı antioksidan, kalp, kanser gibi bir çok hastalığa karşı insan vücudunun direncini artırıyor. Yetişkinler için günlük likopen ihtiyacı 1 miligram ile 20 miligram arasında değişirken, 100 gram domates salçasında 35 miligram, ketçapta 15.9 miligram, domates suyunda ise 9.5 miligram likopen bulunuyor. Domates sosunda 14.1 miligram, taze domateste ise 3 miligram oluyor. Ketçabın 5, domates salçasının ise 10 kat daha fazla likopen içermesi, üretici firmalara da yarıyor.