Darbe girişiminin Ortadoğu’daki yansımaları

Suudi Arabistan ve Katar’ı suçladıİlk tepki İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’ten geldi. Zarif, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Türk halkının darbe girişimine karşı duruşuyla ilgili ‘cesurca’ değerlendirmesinde bulundu: “Türk halkının demokrasi ve seçilmiş hükümetini cesurca savunması bölgede darbelere yer olmadığının ve teşebbüslerin de başarısızlığa mahkûm olduğunun kanıtıdır” ifadelerini kullandı.İlerleyen günlerde İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla aradı. Erdoğan-Ruhani görüşmesinde Ruhani, seçilmiş meşru hükümete darbe girişiminin mazur görülemeyeceğini belirterek, İran’ın Türkiye’deki hükümet ve Türk halkıyla tam bir dayanışma içinde olduğunu söyledi.İran Öğrenci Haber Ajansı İSNA’da yer alan haberdeyse, iki lider arasındaki telefon görüşmesine dair daha detaylı bilgi yer alıyordu.

İSNA’nın haberine göre Türkiye’de güven ve istikrar yeniden sağlandığı için mutlu olduğunu belirten Hasan Ruhani, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a şunları dedi: “Türk halkı, meydana gelen darbe girişiminde büyük bir siyasi anlayışa sahip olduğunu ve zorbalığın bir sonuca ulaşmayacağını göstermiştir. Sizin iyi liderliğiniz ve halkınızın direnişi sayesinde kardeş ülke Türkiye’de istikrarın yeniden sağlanmasına şahit olduk. Türkiye’nin güven ve istikrarı bölge için çok önemlidir. Kuşkusuz bazı büyük güçlerle terör örgütleri, İslam ülkelerinde güven ve istikrarın sağlanmasını istemiyorlar. Türkiye’deki darbe girişimi dost ve düşmanları tanımak için en iyi fırsattır.” En ilginç ve şaşırtıcı yorumsa darbe girişiminden iki gün sonra Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’ten geldi. Zarif, Suudi Arabistan ve Katar’ın da aralarında bulunduğu bazı ülkelerin Türkiye’deki darbe girişimini desteklediğini iddia etti. Fars Haber Ajansı’nın iddiasına göre, Zarif kapalı bir parlamento oturumunda yaptığı konuşmada, “Suudi Arabistan ve Katar’ın da aralarında bulunduğu bazı ülkeler Türkiye’deki darbe girişimi gerçekleşirken bundan rahatsızlık duymadılar. Bunun üzerine düşünülmesi gerekir” dedi. 

İranlı vekil Golamreza Caferzade’nin aktardığına göre, Zarif ayrıca, “Suudilerin Türkiye’deki olaylar karşısındaki duruşuna bakıldığında Suudi Arabistan’ın darbeye dahil olmasının güçlü bir ihtimal olduğu” iddiasında bulundu. Zarif, İran’ın ilke olarak dünyanın hangi ülkesinde olursa olsun darbeye karşı olduğunu söyledi ve yaşananlardan dolayı üzüntü duyduğunu bildirdi.  ‘Erdoğan’ın geri dönüşü’Gazeteler de Türkiye’deki darbe girişimine geniş yer verdi. Neredeyse hepsi kalkışmayı çarpıcı fotoğraflarla birlikte manşetten duyurdu. İtimat gazetesi ‘Erdoğan’ın geri dönüşü’, İran gazetesi ‘Darbe milletin ayağının altında’, Cevan gazetesi ‘Türkiye’de başarısız bir darbe’ manşetleriyle çıktı.  

İran’ın önde gelen İngilizce gazetesi Tehran Times ise darbe girişimini manşetten vererek “İran darbeyi kınıyor, Türk hükümetine tam destek veriyor” dedi. Haberde şöyle denildi: “İranlı üst düzey yetkililer, Türkiye’de sonuçsuz kalan darbeyi kınayarak, Tahran’ın, Ankara’daki demokratik ve meşru hükümete tam destek verdiğini söylediler. Cuma gecesi, bir grup rütbeli askerin iktidarı zorla ele geçirmek için orduya ait silahları kullanması, Türk hükümeti ve milleti için son derece tedirgin edici anlara sahne oldu. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın milleti sokağa çağırmasının ardından darbe başarısızlığa uğradı.”

BASIN DARBEYİ BAŞARILI İLAN ETTİ!

Uluslararası toplumdan demokrasiye destek ve darbeyi kınama mesajları gelirken, 2013’te askeri darbeyle işbaşına gelmiş olan Abdülfettah El Sisi yönetimindeki Mısır hükümetinin, darbe girişimine karşı sessiz bir tutum takınması dikkat çekti. 

Dahası Mısır’ın, geçici üyesi olduğu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) Türkiye’deki darbe girişiminin kınanmasıyla ilgili açıklama yapmasını engellediği bildirildi.

Türkiye’nin Kahire Büyükelçiliği, Mısır Dışişleri Bakanlığı’na, darbe girişimi sonrasındaki sessiz tutumu nedeniyle duyulan rahatsızlığı iletirken, Mısır’da yayınmlanan gazeteler, darbe girişimiyle ilgili haberleri darbe başarılı olmuş gibi verdi. 
Mısır’ın darbe girişiminin ardından sessiz kalmasıyla ilgili açıklama yapan Türkiye’nin Kahire Maslahatgüzarı Ali Rıza Güney, “Terörist darbe girişimine ilişkin uluslararası toplumun genelinde dayanışma ve taziye mesajları aldığımız bir dönemde, Mısır’dan en ufak bir destek mesajı alamamış olmamızın ülkemizde yarattığı hayal kırıklığı da Mısırlı muhatapların bilgisine sunuldu” diye konuştu.

Seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin 2013’te devrildiği askeri darbenin ardından Müslüman Kardeşler Hareketi’nin büyük ölçüde sessizleştirildiği Mısır’da, darbe girişimini kınayanlar da oldu. ‘Darbeyi Ret ve Meşruiyeti Destek İçin Ulusal İttifak’ içinde yer alan Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nın siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi, Vasat Partisi, Güçlü Mısır Partisi ve Vatan Partisi ise başarısız darbe girişimini kınadıklarını belirttiler.

Mısır basınında darbe girişimiyle ilgili yayınlarsa kelimenin tam anlamıyla fiyasko oldu. Ülkede üç gazete, darbe girişiminin ‘başarıya ulaştığını’ ilan eden manşetlerle çıktı.

YALAN HABER, SOSYAL MEDYADA DALGA KONUSU

Mısır’da yönetime yakınlığıyla bilinen El Ahram gazetesi, birinci sayfadan verdiği haberde ‘Türk ordusu Erdoğan’ı devirdi’ manşetiyle çıkarken, El Vatan gazetesi ise ‘Ordu, Türkiye’de kontrolü ele geçirdi ve Erdoğan’ı tahttan indirdi’ manşetiyle çıktı. Mısır’da gazetelerin baskıya girdiği saatlerde Türkiye’de darbe girişimi önlenmişti.

Sada el Balad adlı TV kanalındaki bir talk-show’un sunucusu Ahmed Musa ise yayınında, “Öncelikle Türkiye’de olan biten bir darbe değildir. Hiçbir şekilde! Türk ordusunun içinden çıkmış bir devrimdir. Ve Türk ordusu ne zaman devrim yaparsa her zaman kazanmıştır” sözleriyle bir skandala imza attı.

Mısır’daki medyanın darbecileri ‘başarılı’ ilan etmesi, ülkede sosyal medyada da alay konusu oldu. Bir Twitter kullanıcısı, “Mısır gazetelerinin sayfalarına bakılırsa darbe zafere ulaşmış!” diye tweet atarken, bir diğeri de şöyle yazdı: “Türkiye’de asker Erdoğan’a karşı darbe yaptığında, bazı kişiler ‘Allah Sisi’ye meydan okuyan herkesi cezalandıracak’ dediler. Darbe başarısızlığa uğradığındaysa aynı kişiler darbenin aslında Erdoğan tarafından yapıldığını iddia ettiler.”

SURİYE ‘SOKAKTA KUTLAMA VAR’ YALANI

Bölgede, Türkiye’deki darbe girişimini kınamayan liderlerden bir diğeri de Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’dı. 
Rejim yanlısı kanallar “Darbe başarılı oldu, sokakta kutlama var” şeklinde yalan haber yaptı. Samaa TV kanalı, Türkiye’de darbecilerle halk arasında çatışmaların devam ettiği saatlerde, darbenin ‘başarılı olduğu ve sokaklarda kutlamalar yapıldığı’ şeklinde asılsız iddialar ortaya attı. 

Hatta Samaa kanalı sunucusu, Suriyeli siyasi analist Uqail Mahfuz’la yaptığı bir röportajda kendisine şu skandal soruyu bile yöneltti: “En kötü senaryoda, Erdoğan iktidarda kalsaydı ne olurdu?”