Türkmenistan'dan 'Cehennem Kapısı' talimatı

Türkmenistan'ın başkent Aşkabat'a yaklaşık 250 kilometre uzaklıktaki Merkez Karakum Çölü'nde yer alan doğalgaz kraterinin derinliği yaklaşık 50 metre, genişliği ise 100 metrenin üzerinde. Türkmenlerin "Cehennem Kapısı" olarak adlandırdıkları krater, ünü ülke dışına yayıldıktan sonra dünya tarafından tanınmış ve bölgeye çok sayıda turist çekmişti.

Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, 50 yıldan fazladır yanan krateri söndürmek ve Cehennem Kapısı'nı kapatmak için bir grup uzmana talimat verdi ve bu imkansız gibi görünen görevi başarmanın bir yolunu bulmalarını istedi.

Dün akşam saatlerinde Türkmenistan devlet televizyonuna çıkarak bir konuşma yapan Berdymukhamedov, konuyla ilgili hem ekonomik hem de çevresel sorunları dile getirerek bilim insanlarından kraterin söndürülmesini istediğini halkla paylaştı. 

Berdymukhamedov, 2010 yılında da uzmanlara alevleri söndürmeleri için talimat vermişti. Doğalgaz krateri 1971 yılında, Sovyetler Birliği döneminde yapılan sondaj çalışmaları sırasında yanmaya başlamıştı ve yangın o tarihten beri sönmedi.

Sondaj çalışmaları sırasında insan hatası yüzünden oluşan ve yanmaya başlayan krater hem çevreye hem de bölgeye yakın yerlerde yaşayan halkın sağlığına zarar vermeye devam ediyor.

Devlet Başkanı Berdimuhamedov aynı zamanda Derveze’de ‘ülkeye önemli gelir getirebilecek bir doğalgaz kaynağının heba olduğunu’ ifade ederken hükümete, bilim insanlarını bir araya getirerek ve hatta gerekirse yabancı uzmanlardan da destek alarak yangını söndürmek için yollar arama talimatını verdi.

Türkmen lider devlet televizyonunda yaptığı konuşmada, "Önemli kazançlar elde edebileceğimiz ve halkımızın refahını iyileştirmek için kullanabileceğimiz değerli doğal kaynakları kaybediyoruz" ifadesini kullandı.

CEHENNEM KAPISI NASIL AÇILDI?

Krater, 1971 yılında doğalgaz sondajının çökmesi sonucu meydana geldi. Türkmen jeologlar, kraterin sondaj esnasında yer altındaki kireç taşı benzeri madenlerin suyla teması sonucu erimesiyle meydana geldiğine inanıyor.

Bazı kaynaklar ise sondajın yeraltı mağarası üzerinde yapıldığını savunuyor. Uzmanlar, doğalgaz sızdıran bu tür yerlerin kapatılamadığını, kapatılsa dahi zamanla biriken doğalgazın patlayabileceğini ifade ediyordu.

Bu sebeple kraterin ne şekilde kapatılacağı ya da bunun işe yarayıp yaramayacağı da hala bir soru işareti. Zira krateri söndürmek için daha önce yapılan çalışmalar başarısızlıkla sonuçlanmıştı.