Büyük Menderes’in 548 kilometrelik ölüm yolculuğu

Geçen hafta denize kavuştuğu Didim-Söke’de binlerce balık ölümüyle gündeme geldi. Çevreciler eylemler, uzmanlar bitmek üzere olduğunu, ölüm saçtığını anlatan açıklamalar yaptı. Antik çağlardan bugüne kadar geçmiş olduğu topraklara hep bereket getirmiş Büyük Menderes acil önlemler alınmazsa hem kendi hem de çevresi bitmek üzere. Büyük Menderes’in ölüm yolculuğu için gezdiği tüm topraklara, 548 kilometreye onunla birlikte eşlik ettik. 2 gün boyunca cenneti andıran pırıl pırıl pınarlardan zehir taşıyan bir nehre dönüştüğüne tanıklık ettik… Yaşam kaynağı olarak doğan sularının nasıl ölüm nehrine dönüştüğünü gördük. Afyon’un Dinar ilçesi sınırlarında bulunan Suçıkan Mevkii’nde doğuyor; tarihteki adıyla Meandros yani Büyük Menderes… İlk pınarlarının bulunduğu Suçıkan ve Eldere mevkiileri cenneti andırıyor. Kazlar, ördekler, şelaleler, balıklar, bülbüller ve kuş türlerini barındırıyor. Berrak suyu kıvrıla kıvrıla yola çıkıyor. Uşak Ulubey’den geçip Denizli bölgesine ulaşıyor. Burada kıvrımlar vadiler ve kanyonlar oluşturup uzun bir yol kat ediyor. Aydın’a gelip verimli Söke Ovası’nı aşıp Balat Deltası’nda Ege Denizi ile buluşuyor. Toplam uzunluğu 548 kilometre olan nehir, tarımsal arazi sulaması, hayvancılık için Menderes Havzası’nın can damarı. Türkiye tarımsal ürünlerinin büyük bölümü bu havzada yetişiyor. Suyuyla geçtiği yörelere Antik Çağ’dan günümüze kadar hayat veren Büyük Menderes nehri bugün Türkiye’nin 3. Kirli nehri olarak gösteriliyor. Sanayileşme, kentleşme, tarımsal etkenler nehri yok olma noktasına getirirken etrafındaki yaşama da tehlike saçıyor. Suçıkan Mevkii’nden pırıl pırıl doğan o ilk damlalar Ege Denizi’ne yaklaştıkça siyaha dönüyor, karıştığı atıklarla denizle buluşurken yaşam değil ölüm getiriyor. Haber: Banu Şen - Kurgu: Levent SERT