Türk bilim insanı acil durumlarda denizaltının konumunu belirten cihaz üretti

Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Alkoy ve ekibi tarafından yerli, milli olarak geliştirilen yeni tip denizaltının acil durumlarda konumunu belirten akustik sinyal cihazı, Yeni Tip Denizaltı Projesi'nin ilk gemisi olan Pirireis'te kullanıldı.

Sonar sistemlerinin dışında tıbbi ultrason, balıkçılık, denizde petrol arama ve deniz tabanındaki fay hatlarının görüntülenmesi gibi sivil uygulamalarda da kullanılabilen cihaz, özgün tasarımı, yerli ve milli kimliğiyle ülke ekonomisine katkı sağlıyor.

Teknopark bünyesinde 2012'de Prof. Dr. Sedat Alkoy ve eşi Prof. Dr. Ebru Menşur Alkoy tarafından kurulan ENS Piezoaygıtlar şirketi ve Koç Bilgi ve Savunma AŞ'yle birlikte geliştirilen sonar beacon sistemi, Yeni Tip Denizaltı Projesi'nin ilk denizaltısı olan Pirireis'e takıldı.

Prof. Dr. Sedat Alkoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sualtı akustiği piezoelektrik seramik uygulamaları konusunda çalıştığını söyledi.

Türkiye'de savunma sanayisinde yerlileşmeye önem verildiğini ifade eden Alkoy, bu noktada dış bağımlılığın azaltılmasının ekonomik ve güvenlik anlamında avantajlar sağladığını kaydetti.

Alkoy, kendilerinin de bu kapsamda çalışmalar yaptıklarını dile getirerek, "Yeni Tip Denizaltı Projesi sınıfının ilk denizaltısı olan Pirireis havuza çekildi. Denizaltı proje aşamasındayken bu denizaltılara yönelik birtakım sistemlerin Türkiye'de üretilmesi söz konusu oldu. Biz de sonar beacon sistemini geliştireceğimizi üst bir yükleniciye ifade ettik. Bu sistem denizaltının acil durum sinyalini veren sistemdir. Denizaltı herhangi bir şekilde zor durumda kalırsa denizaltının yerini belirten sinyalleri veren sistemdir. Kritik bir sistemdir. Mümkünse hiç çalışmaması istenen ama çalışması gerektiğinde de kritik öneme sahiptir." diye konuştu.

"Sisteme yurt dışından da ilgi var"

Tasarımı yapıp birtakım prototipler hazırladıklarını aktaran Alkoy, "Yaptığımız prototipler hem derinlik hem basınç hem şok hem de çevre koşulları anlamında bütün testlerden geçtikten sonra ürün haline geldi. Seri olarak üretimine başlandı. Üretimini de biz yapıyoruz. İlk sistemimiz, Pirireis denizaltısına takıldı. Diğer denizaltılara da bu sistemler peyder pey takılacak." bilgisini verdi.

Prof. Dr. Alkoy, bu sistemlerle ilgili 20 yıla yaklaşan bir tecrübeleri bulunduğunu belirterek bu tür malzemeler konusunda Prof. Dr. Ebru Menşur Alkoy'la birlikte eğitim aldıklarını söyledi.

Kendileriyle çalışan bir mühendis ekipleri bulunduğunu ifade eden Alkoy, şöyle konuştu:

"Bunlar büyük sayılarda üretilen şeyler değil. Özel bilgi ve tasarım gerektiren cihazlar. İlk çalışmaya başladıktan sonra prototipleme 1,5 yıl sürdü. Bundan sonra çalışan ve bütün istenenleri sağlayan bir ürün ortaya çıktı. Bu sistemi biz yapmasaydık normal şartlarda yurt dışından alınması gerekiyordu. Sistem olarak düşünürseniz sadece bizim ürettiğimiz cihaz ve sensör kısmı değil, bunun arkasında elektroniği var ve bu elektroniğin bir yazılımı söz konusu. Cihaz ve sensör kısmını biz yapıyoruz, elektronik ve yazılımı kısmını Koç Bilgi ve Savunma AŞ yapıyor. Bu büyük bir ekibin yaptığı bir çalışma, biz kritik komponent olan sensörü tasarlayıp geliştiriyoruz. Kritik askeri bir ürünün yerli olarak üretilmesi her şeyden önemli. Sisteme yurt dışından da ilgi var. Yakın zamanda Pakistan donanmasıyla bu noktada görüşmeler yapılıyor. Yurt dışı fuarlara Koç Bilgi ve Savunma AŞ ekibi katılıyor. Onlar da sisteme ilgi olduğunu söylüyor."