Telegram, WhatsApp’ın saltanatına son verebilir mi?

Anlık mesajlaşma uygulamaları artık günlük hayatımızın olmazsa olmazlarından. Telegram da bu uygulamaların başarılı örneklerinden biri. Rus programcısı Pavel Durov tarafından geliştirilen Telegram, özellikle pandemi sürecinde anlık mesajlaşma, haber alma, bilgi edinme ihtiyaçlarının artmasıyla kullanıcı sayısını dikkat çekici oranda artırdı. Uygulama şu anda Android, iOS, Windows Phone, Ubuntu Touch ve masaüstünde Windows, OS X, Linux için kullanılabilir durumda.

Telegram’ın özellikleri neler?

Öncelikle, bu uygulamada hesabınıza sadece kullanıcı adı ekleyerek, telefon numaranızı vermeden başka kullanıcıların sizinle mesajlaşmasını sağlayabildiğinizi söyleyerek başlayalım. Telefon, tablet veya bilgisayar için var olan Telegram uygulamalarını da eş zamanlı kullanabiliyorsunuz. Telefonunuzun açık ya da internete bağlı olması da gerekmiyor, sadece diğer uygulamalara giriş yapmış olmanız yeterli. 1.5 GB’a kadar tek dosya gönderebilirsiniz. Toplamda ise bir ise boyut sınırı yok. Sessiz ya da zamanlı mesaj gönderebiliyorsunuz. Parmağınızı gönder tuşuna basılı tuttuğunuzda bu konuda tercih yapabilmeniz için karşınıza bir menü çıkıyor. Sessiz mesajda, gönderdiğiniz mesaj diğer kullanıcıya ulaştığında bildirim sesi çıkmıyor. Zamanlı mesajda ise istediğiniz gün ve saatte mesajlarınızın diğer kullanıcıya ulaşmasını sağlayabiliyorsunuz.

Telegram’ın bir diğer özelliği de gizli sohbet seçeneğine sahip olması. Bu sistemde, bildirim ekranında mesaj ön izlemesi görünmüyor, mesajlar başka bir konuşmaya aktarılmıyor ve herhangi bir şekilde telegram sunucularında kaydı tutulmuyor. Ekran görüntüsü almak da mümkün değil. Ayrıca uçtan uca şifreleme de söz konusu. Gizlilik ve güvenlik için her detay düşünülüyor diyebiliriz. Normal sohbetler için de çeşitli seçenekler mevcut. Mesela, mesajlaştığınız kişiye görüldükten sonra silinen medya içerikleri gönderebilirsiniz ya da gönderdiğiniz herhangi bir mesajı 48 saat içinde kendi isteğinizle silebilirsiniz. Sildiğiniz bu mesajlar tamamen kaybolur, diğer kullanıcılarda "bu mesaj silinmiştir" gibi bir yazı da görünmez. Konuşma geçmişinizi de yine tercihinize bağlı olarak her iki taraf için tamamen kaybolacak şekilde silebilirsiniz. Bunun için de herhangi bir zaman sınırı bulunmuyor. Malum, bu tarz mesajlaşma uygulamalarında ve sosyal medya mecralarında paylaşılan bir içerik/mesaj hatalı ise çoğu zaman silmek durumunda kalıyorsunuz. Telegram bu sorunu da mesaj düzenleme özelliğiyle çözüyor. Düzenlenen mesajların alt kısmında "düzenlendi" şeklinde bir ifade çıkıyor.

Gruplar, kanallar ve botlar uygulamayı öne çıkarıyor

Gelelim en önemli özeliklerden olan gruplara ve kanallara… Telegram, içerdiği gruplar ve kanallar sayesinde mesajlaşma uygulamaları arasında bir adım öne çıkıyor ve her geçen gün bu konuda kullanıcılara daha çok şey vadediyor. Telegram'da kullanabileceğiniz birçok grup ve kanal var. Konumunuza göre yakında olan ve herkese açık olan gruplara katılabiliyor, yakındaki kişilerin sizinle iletişim kurmasını da sağlayabiliyorsunuz. Tek yapmanız gereken kendinizi görünür yapmak. Ayrıca, uygulama resmi veya resmi olmayan yüzlerce bot'a sahip. Bu botlar sayesinde otomatik hale getirilebilecek her şeyi otomatikleştirebilirsiniz. Mesela, Gmail botu ile mail kutunuzdaki mesajlara ulaşabilir, yeni mesaj gönderebilirsiniz, YouTube botu ile YouTube videolarını kolaylıkla bulabilir, müzik botu ile ücretsiz olan klasik müzik eserlerine ulaşabilir, Game bot veya gamee ile ister tek başınıza, isterseniz diğer kullanıcılarla anlık oyunlar oynayabilirsiniz. Yani özetle, ne ararsanız var.

Reklam hedeflemeleri için verileriniz kullanılmıyor

Benim için uygulamayı en cazip kılan özelliklerden biri de Facebook ya da Google tabanlı diğer uygulamaların aksine, kullanıcı hareketlerinin bir reklam hedefleme verisi olarak kullanılmaması. Son dönemde artan dijital, online alışverişlerde sıklıkla kullanılan bu veriler yüzünden neredeyse her mecrada peşimize takılan ürün ya da hizmet olabiliyor ve bu durum fazlasıyla can sıkıyor. Neyse ki Telegram bu konuda da hassas.

Son dönemdeki toplumsal olaylarda Telegram etkisi

Gelelim madalyonun diğer yüzüne… Ağustos ayında Belarus’ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrası başlayan protesto gösterilerini hatırlarsınız. Şifreli, hızlı ve güvenli iletişim sağlayan Telegram’ın, muhaliflerin bu gösterilerde örgütlenebilmesine yardımcı olduğu sık sık gündeme getirildi. Hatta, 2011’deki Arap Baharı için kullanılan “Twitter devrimi” ifadesinin bir benzeri, Belarus’ta “Telegram devrimi” olarak kullanıldı. Amerika’da George Floyd’un öldürülmesi üzerine yapılan protestolarda da Telegram’ın en fazla kullanılan haberleşme ve örgütlenme aracı olduğu biliniyor. Bu açıdan baktığımızda uygulamanın resmi takip mekanizmalarının ve denetim sistemlerinin radarına takılmak istemeyen kullanıcılar için neden popülerleştiğini anlamak çok da zor değil. Son raporlara göre, Telegram’ın bugün 400 milyon aktif kullanıcısı var ve bunlara her ay 700 bin yeni üye/kullanıcı ekleniyor.

Şinasi Furkan AVCI
twitter.com/snsfrknvc