"Stalin'in hayaliydi!"

Özgür yazılım hareketinin ve GNU işletim sisteminin kurucusu Richard Stallman; teknolojide kullanıcıların özgürlüğüne yeni bir tehdit olarak akıllı telefonları görüyor. Stallman 57 yaşında ve 1980'lerin başından beri yazılımda özgürlüğü savunuyor.

Networkworld'den Jon Brodkin'e Stallman akıllı telefonlar hakkındaki düşüncelerini şu şekilde anlatıyor; "Bir cep telefonum yok. Bir cep telefonu taşımam. Bu Stalin'in hayaliydi. Cep telefonları "Big Brother"ın bir oyuncağı. Dinlenebilen ve her gittiğim yeri kayıt eden bir cihazı yanımda taşımayacağım."

Stallman'a göre cep telefonlarının dinlenmesini engelleyebilecek tek şey bağımsız yazılımlar; "Üretici programları değiştirebiliyor ama siz değiştiremiyorsanız, hapishanede yaşıyorsunuz. Telefondaki tüm yazılımlar bağımsız yazılımsa, o zaman muhtemelen dinlenemeyebilirsiniz."

Bağımsız yazılım nasıl olmalı?

Teknolojide özgürlüğe gönül vermiş yazılımcı akıllı telefonlarda Android'e güveniyor. Ancak bizim bildiğimiz Google'ın sürümüne değil, Replicant isimli tüm yazılımlarının bağımsız olduğu bir üçüncü parti sürümüne. Bu sürüm de yalnızca Avrupa'daki HTC Dream Phone'da çalışabiliyor.

Ayrıca Richard Stallman bağımsız yazılımların, açık kaynaklı yazılımlarla aynı olmadığının üstüne basıyor. Stallman'a göre yazılımın yalnızca bedava olması onu bağımsız yapmıyor, bağımsız bir yazılım için Stallman'ın dört şartı bulunuyor; "Birincisi programı istediğiniz gibi çalıştırmak. İkincisi kaynak kodunu çalışma özgürlüğünün olması ve bunu değiştirerek kendi işleminizi yapabilmeniz. Üçüncüsü başkalarına yardım edebilme özgürlüğü. Dördüncüsü ise kendi değiştirdiğiniz sürümü istediğiniz gibi kendi topluluğuna dağıtabilmeniz. Bu dört özgürlük yoksa; üretici programı, program da kullanıcıyı kontrol eder."

Google, Microsoft ve Apple hakkında ne düşünüyor

Eminiz yazılım konusunda bu kadar ince düşünen bir insanın bilgisayarının nasıl olduğunu da merak etmişsinizdir. Stallman sizin de tahmin edeceğiniz gibi Windows ya da Mac kullanmıyor. Ancak Ubuntu gibi bir açık yazılım da Stallman'ın bağımsızlık prensiplerini karşılayamıyor. Bağımsız bir BIOS sunan tek dizüstü bilgisayar olduğu için Lemote Yeeloong kullandığını söyleyen Stallman, işletim sistemi olarak ise GNU\Linux karışımı bir bağımsız yazılım kullanıyor. Stallman'ın dizüstünün diğer son model bilgisayarlar kadar donanımlı olmamasından da biraz şikayetçi olduğu söylenebilir.

Microsoft CEO'su Steve Ballmer'ın Linux'u bir kanser olarak tanımladığını da hatırlatan Stallman, Microsoft'un o günden bugüne açık yazılım konusuna daha dikkatli yaklaştığını ancak fikirlerinin değişmediği görüşünde. Apple, Adobe ve Oracle'ı bağımlı yazılımlar yapıp kullanıcıları bunları kullanmaları için baskı altına almakla suçlayan Richard Stallman, Google'ı biraz daha farklı bir köşeye koyuyor ancak Google da onun için tam anlamıyla iyi değil; "Biraz iyi şeyler biraz kötü şeyler yaptı. WebM codec ve YouTube'daki davranışlarıyla işe yarar bağımsız yazılımlar çıkarttı. Ancak yeni Google Art Project ise diğer yaptıklarının tam tersi yönünde."