Siber zorbalık nedir? Siber zorbalık konusunda aileler nasıl davranmalı?
Güncelleme Tarihi:
Siber zorbalık son zamanlarda sıkça duyulan bir terim oldu. Birinin internet hesabını kullanmak, bozmak, şiddet ve nefret içeren mesaj, mail gönderme, tehdit etme, internet ortamında bir kişiye ilişkin olumsuz yazıları, görüntüleri paylaşma, pornografiye maruz kalma ya da pornografik görüntü vermeye zorlanma hepsi siber zorbalık içinde değerlendirilir. Peki, siber zorbalık nedir?
Siber zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak bir birey ya da gruba yapılan teknik ya da ilişkisel tarzda zarar verme davranışlarıdır.
İki çeşit siber zorbalık bulunmaktadır: Birincisi daha çok teknik yönünü içeren elektronik zorbalık (electronic bullying), diğeri ise psikolojik yönünü içeren elektronik iletişim (e-iletişim) zorbalığıdır (e-communication bullying).
Elektronik zorbalık kişilerin şifrelerini ele geçirmek, web sitelerini hacklemek, spam içeren mailler göndermek ya da bulaşıcı e-postalar göndermek gibi teknik olayları içerir. Elektronik zorbalık, bireysel yapılabileceği gibi birçok kişi tarafından organize bir şekilde aynı anda da yapılabilir. DDoS denilen bu tür saldırıların hedefi sistemi kullanılamaz hale getirmektir. Bu tür saldırılar kişilerin sahip olduğu web sitelerine yapılabildiği gibi büyük kurum ya da devletlere ait yazılım ya da sitelere de yapılmaktadır. Bu saldırılar donanım ve yazılımlara direkt olarak etkide bulunurken, dolaylı olarak kişilerin duygularına da etki etmektedir.
Siber zorbalık konusunda aileler nasıl davranmalı?
Aileler öncelikle yaşlarına uygun teknoloji kullanımı ve siber ortam denetimi yapmalı. Siber zorbalık hakkında çocuklarıyla konuşmalı, onları uyarmalılar. Onları siber ortam güvenliği hakkında (kimlerle iletişim kurmalı, adres, kimlik bilgisi, resim paylaşmamaları, parola, şifre güvenliği vb) bilgilendirmeliler ve aralıklarla onlarla paylaşım yapıp sorun olup olmadığını anlamaya çalışmalılar.
Çocuğun siber zorbalığa uğradığından bu belirtileri gördüklerinde şüphelenebilirler:
1. Arkadaş ve aile etkinliklerinden çekilme.
2. Okula gitmek istememe, okul aktvitelerine katılmak istememe.
3. Notlarında bozulma.
4. Evde öfkeli davranışlar.
5. Uyku ve iştah da değişim, ruhsal durumunda değişim.
6. Bilgisayar, cep tel vs aktivitelerini gizlemek, o konuda konuşmak istememek, uzak durmaya çalışmak ya da kendininkini değil ebeveynlerininkini kullanma
7. Gelen bildirimlerde aşırı gergin, ürkek olmak, sonrasında üzgün olmak.
Bu durumda çocukla konuşmak gerek. Birine, güvenebileceği birine anlatmak onu rahatlatacaktır. Sonra yardım almak ve zorbayı durdurmak gerekir. Zorbayı engellemek, çocuğun devamlı siber ortamı kontrol etmesini durdurmak ve gerekirse zorbayı tespit ettirerek şikâyet etmek gerek. Zorbaya yanıt verilmemeli, sorun artar. Ancak yolladıklarını saklamak, ekran görüntüsü almak sonrasında zorbanın ailesi, okul ya da polisle görüşmek için gerekli olur.