Rusya Facebook’unda ‘Alo Igor’ dönemi

Facebook dünyanın neredeyse her ülkesinde açık ara bir numaralı sosyal paylaşım mecrası olmayı başarmış durumda. Ancak Rusya onlardan biri değil.

Rusya’nın Mark Zuckerberg’i olarak nam salan 29 yaşındaki Pavel Durov, 2006’da VKontakte adını verdiği sosyal paylaşım sitesini kurdu. Bu tarihten çok kısa süre önce Facebook’un hayata geçmesini ve iki sitenin neredeyse siyam ikizleri kadar birbirini andırmasınıysa tatlı bir tesadüf olarak yorumlamak mümkün. Müzik paylaşımının çılgınca serbest olması ve Rusça mönüleriyle ülkede hızla büyüyen VKontakte, Rusya’da ve SSCB’den kopan birçok ülkede bir numaralı sosyal platform haline geldi. Özetle, Durov sayesinde Rusya kendi ‘milli Facebook’unu yaratmayı başardı. Bugün 100 milyonun üstünde üyesi bulunan bir VKontakte’den bahsedebiliyoruz. Bu üyelerin 60 milyonu siteyi her gün ziyaret ediyor.

Hisseleri Putin’in kankası aldı

Ancak ‘milli’ olmak bile bazen hükümet baskısına çalım atmak için yeterli olmayabiliyor. Putin yönetiminden gelen kullanıcı kişisel bilgi istekleri ve bazı muhalif grupların kapatılması taleplerine karşı direnen Durov, kendi kurduğu V-Kontakte’den geçtiğimiz hafta kovuldu. (Belki de ona Rusya’nın Steve Jobs’ı demeliydik) Yönetim kurulu koltuklarındaysa bugün büyük hissedar olarak Putin’in kankalarından Alisher Usmanov ve Igor Sechin oturmakta. Durov’un yanında yer alan tüm ortaklar 2013’ten bu yana hisselerini parça parça Usmanov ve Sechin’e satmış ve Durov yönetim kurulunda bir süredir tek direnişçi olarak kalmıştı.

Peki, VKontakte neden bu kadar önemli? Hayır, bazı yılmaz Türk erkekleri yıllardır bu mecrayı istila ettiği için değil. Site, Rusya’nın çok fazla ilgilendiği çok devasa bir bölgedeki tekel sosyal mecra aslında... 2011 sonundaki seçimlerden sonra başlayan eylemlerin de, Ukrayna tarihini değiştiren geniş çaplı protestoların da VKontakte’de örgütlendiği biliniyor.

Bir yandan basın üzerinde Kremlin baskısı artarken öte yandan Rus parlamentosu internetle ilgili arka arkaya yasalar çıkarmakta. Tüm sosyal medya siteleri sunucularının Rusya’da bulunması, kullanıcı bilgilerinin altı ay saklanması gibi maddelerin Ağustos ayında blog ve medya siteleri için genişletilmesi bekleniyor.

Daha önce hakkında adli bir soruşturma açılan ve 2013’te bu dosyası sümen altı edilen Pavel Durov’un mesajı aldığı kesin. Hisselerini sattı, kovulduktan sonra ülke dışına çıktı.

Artık bu hafta itibariyle VKontakte’nin gizlilik politikasının radikal şekilde değişmesini bekleyebiliriz. Eylemlerin örgütlenmek için daha az milli bir mecra aramasını da...