Güncelleme Tarihi:
Koronavirüs salgını nedeniyle tüm alışkanlıklar, beklentiler ve ihtiyaçlar değişti. Sosyal yaşam ve iş hayatının hızla farklı bir forma dönüştüğü bu süreçte finansal okuryazarlığın önemi giderek artıyor. “Parasını yöneten hayatını yönetir” diyen Finansal Okuryazarlık Girişimcisi Özlem Denizmen, pandemide paranın doğru konumlandırılıpyönetilmesinin ne kadar önemli olduğu konusundaki farkındalığın arttığını belirtti. Özlem Denizmen, finansal okuryazarlığın pandemi dönemine kadar vitamin iken, içinde bulunduğumuz dönemde antibiyotik halini aldığını söyledi. ‘Finansal İyilik Hali’ne ulaşılması gerektiğini dile getiren Denizmen, finansal okuryazarlık seviyesinin yükseldiği ülkelerde tasarruf oranlarının da yükseldiğinin altını çizdi. Denizmen, bu konunun bireyden başlayarak, ailenin, toplumun, ülkenin kalkınması için temel gereklilik olduğunu vurguladı.
Pandemi panikle yanlış kararlar alınmasına neden oldu
Bu yıl özellikle evde kalınan dönemlerde gıda, sağlık malzemesi stoğu, spor eşyası, ekmek yapma makinesi, vitaminler, dizi platformu üyelikleri gibi harcamaların arttığını dile getiren Özlem Denizmen, bu sürecin sağlık, yatırım ve finansal konularda ise panikle yanlış kararlar alınmasına neden olduğunu açıkladı.Finansal okuryazarlığın birinci kuralının gelirinden az harcamak olduğunu ve bireylerin bunu sağlarsa ancak doğru yola girileceğini söyleyen Denizmen sözlerine şu ifadelerle devam etti; “Ne zaman doğru yoldasın? Reklamlarda gördüğünü değil, rüyalarında gördüğün şeyleri almaya çalıştığında, elalem görsün diye değil, kendin için aldığında, indirimde diye değil, o şeye ihtiyacın duyduğunda, herkes alıyor diye değil kendin istediğinde,rastgele akla gelince değil, bütçen izin verdikçe, hiç bitmeyen isteklerine değil, değerlerine kulak verdiğinde, borçlanarak değil, hedef koyup biriktirdiğinde doğru yoldasın.”
Pandemiden her ailenin finansal anlamda farklı şekilde etkilendiğini belirten Denizmen, konuyu dört ana kategoriye ayırıyor. Denizmen konu ile ilgili; “Geliriniz bu durumdan etkilenmediyse ve acil durumlar için kenarda paranız varsa bu harika. Normalde yapacağınız harcamalara devam edin. Geliriniz var, birikiminiz yoksa; aman işinize sahip çıkın. Hemen bütçenizdeki gider kalemlerini gözden geçirip nerelerden, ne kadar kısabileceğinizi hesaplayın. Gelir yok, birikim varsa; panik yapmayın. ‘Acil Durum Fonu’nuz varsa, şimdi kullanmanın tam zamanı. Tekrar çalışmaya başlayana kadar harcamalarınızı azaltın. ‘Kaktüs modu’na geçin, bir süre için sadece zaruri ihtiyaçlar için harcamayın. Borç varsa, soruna değil, çözüme odaklanın. Borçlu olduğunuz kişilere samimiyetle durumu anlatın ve ödeme planınızı düzenleyin’ dedi.
Kadınlar para konusundaki kabiliyetlerinin farkında değil
Finansal konularda toplumsal olarak kadın ve erkekler arasındaki algının kadının zihninde engeller oluşturduğunu söyleyen Denizmen, kadınların çoğunlukla para konusundaki kabiliyetlerinin farkında bile olmadıklarının altını çizdi. Kadınların yatırım konusunda erkeklerden daha başarılı olabileceklerini dile getiren Denizmen, “Kadınlar daha az al-sat yapıyor. Yatırım kararı alırken arkadaşlarından, çevrelerinden daha az etkileniyor. Çok araştırıyor. Hatalarından ders çıkarıyor. Daha az risk alıyor.’’ dedi.
Birikim yapabilmenin adımları
Bireylerin birikim yapabilmesinin ilk adımının hayatı sadeleştirmek olduğunu söyleyen Denizmen, ‘olmasa da olur’ denilen şeylerin alınmaması gerektiğini söyledi. Kazanılan para kadar nasıl harcandığının ve birikim yapmanın önemli olduğunu vurgulayan Denizmen, bu noktada finansal okuryazarlığın devreye girdiğini söyledi. Yatırımların para piyasası (mevduat, repo…), sermaye piyasası (hisse senedi, tahvil…), gayrimenkul (arsa, ev, ofis), emtia (Altın, gümüş…) ve sanat eserleri olarak beşe ayrıldığını dile getiren Denizmen, mevduat, emlak ve altının Türkiye’de en sevilen yatırım aracı olduğunu belirtti.
Ülkemizde sermaye ve para piyasalarındaki varlığın yüzde 85’inin mevduatta olduğunu belirten Denizmen; “Halbuki mevduat parayı sadece enflasyona karşı korur. Yatırım yapmayan zengin olamaz.’’ dedi.
Mobil uygulamalardan destek alın
Finansal okuryazarlık ve tasarruf konularıyla ilgili mobil uygulamalardan destek alınabileceğini açıklayan Özlem Denizmen açıklamalarını şu ifadelerle tamamladı; “Moneye kullanıcılarına akıllı harcama, birikim yapma konularında yardımcı olan, onlara yepyeni sağlıklı finansal alışkanlıklar kazandıran hibrit (bot + insan) yapıda bir Kişisel Finans İyilik Hali (Personal Financial Wellbeing – PFW) uygulaması. Kullanıcısının hep yanında olan, ona hedefini hatırlatan ve hedefi için gereksiz harcamalardan, yani zaaflardan tasarruf ettiren bir yol arkadaşı. Benzerlerinden farklı olarak; Moneye kullanıcılarına psikografik, demografik ve finansal açıdan kişiselleştirilmiş, keyifli bir sohbet deneyimi sunuyor.”