'Nostalji temalı çalma listelerinde büyük artış var'

Spotify'ın yeni servislerinden bahsedebilir misiniz?

Bu yılın üçüncü çeyreğinde Lyrics Search yani Şarkı Sözü ile Arama özelliğini sunduk. Ek olarak, şu an 26 pazarda bulunan ve kullanıcılara hangi podcast’lerin daha çok ilgi uyandırdığını görme fırsatı sunan podcast tablolarını yeniledik, video podcast’leri ortaya çıkardık. Ayrıca, Top 50 şarkı ve Top 50 albümü haftalık olarak dinleyicilere ulaştıran Haftalık Top 50 listelerini de bugün itibariyle Türkiye’de kullanıma sunduk. 

Sanatçıların ve podcast yayıncılarının şarkıları, podcast’leri ya da kendi Spotify profilleri için paylaşılabilir sosyal medya tasarımları yapmalarını sağlayan yeni bir araç olarak Promo Cards’ları sunduk. Bu özellik Türkiye’deki sanatçı ve podcast yayıncıları tarafından da kullanılabiliyor. 

Türkiye’deki editoryal çalma listelerimizden birinde yeni bir markalama çalışması yaptık. Dünyadaki trendlere benzer şekilde rap müzik Türkiye’de de büyüyor. Rap müzik en yüksek büyümeye sahip müzik türlerinden biri ve bu büyüme yalnızca dinlenme sayıları ile sınırlı değil. Sanatçı ve sound  çeşitliliği de bu büyümeye eşlik ediyor. Türkçe Rap çalma listemizi, tasarım ve konsept açısından yeniden tasarladık ve adını NKVT olarak değiştirdik. 

Şu an kaç kullanıcı var? Kaçı premium, kaçı ücretsiz kullanıyor?

Geçtiğimiz haftalarda 2020 yılının üçüncü çeyrek finansal sonuçlarını açıkladık. Aylık total aktif kullanıcı sayımız geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 29 büyüdü ve 2020 yılının üçüncü çeyreğinde 320 milyona ulaştı. Bireysel, Aile, Duo ve Öğrenci paketlerini içeren Premium üye sayımız ise yine geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 27 büyüdü ve 144 milyon oldu. 

Türkiye'de kullanıcı sayısı bakımından Avrupa'nın neresindeyiz? İlgi nasıl?

Spotify’ın büyümesi, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Avrupa’da devam ediyor. Türkiye pazarına 2013 yılında girdik ve büyük bir potansiyel görüyoruz.

Spotify Güney ve Doğu Avrupa Yönetici Direktörü Federica Tremolada

Pandemi sürecinde müzik dinleme alışkanlıkları nasıl değişti? Globalde ve Türkiye'de ayrı ayrı örnek verebilir misiniz?

Karantina sürecinin dünyanın her yerinde herkes üzerinde oldukça dramatik bir etkisi oldu. İşe ve okula gidemedik, işe gidip gelme yolculuğumuz alışkın olduğumuz şekilde olmadı. Dışarı çıkamadık ve evde ailelerimizle daha fazla zaman geçirdik. Tüm bunlar bizim müzik dinleme alışkanlıklarımızı da etkiledi çünkü müzik tüm bu anlarımıza ve hatta burada sayamadığım daha pek çok ana eşlik eden bir şey. Müzik tüketiminde herhangi bir düşüş görmedik. Daha çok, sosyal mesafelendirmenin müzik dinlemelerini değiştirdiğini ve yeni trendlerin ortaya çıktığını söyleyebiliriz.

Örneğin, oyun konsolu, TV’ler, akıllı hoparlörler, masa üstü bilgisayarlar gibi evde bulunan hoparlörlerden dinlenen müzikte artış gözlemledik. Diğer yandan dinleyiciler, nostalji duygusunun içine girdi – zor zamanlarda tanıdık bir şeyler dinlemek sanırım bir rahatlama sağladı. Kullanıcıların oluşturduğu nostalji temalı çalma listelerinde yüzde 54’lük bir artış yaşandı. Yeni podcast’lere ilgi arttı, ebeveynler çocukları için müzik ve podcast yayınlarını açtılar, dinleyiciler daha çok chill müzik moduna yöneldi, kullanıcılar karantinadan önceki aya göre daha çok spor odaklı çalma listesi oluşturdu ve takip etmeye başladı. Koşu, yoga, doğa sesleri ve meditasyon çalma listelerinin dinlenmeleri arttı. Dahası, Spotify’da global olarak (30 Temmuz itibariyle) 1,3 milyondan fazla karantina temalı çalma listesi yer aldı ve “sıkılmak” ya da “sıkıntı” başlığı altında 127,000’den fazla çalma listesi oluşturuldu.

Pandemi döneminde ortaya çıkan ilginç veriler aşağıdaki gibi:

17 Nisan - 17 Mayıs tarihleri arasında

• Dünya genelinde ev temizliği ile ilgili çalma listeleri oluşturan kullancılarda yüzde 40 artış oldu
• Saç bakımları sırasında insanlara ilham verecek  çalma listelerinin oluşturulmasında yüzde 50 oranında artış oldu
• Öyle görünüyor ki evden eğitimin zorluklarını aşmak için ebeveynler ve öğrenciler müziğe yöneldi. Evden eğitim temalı çalma listelerinin oluşturulmasında yüzde 1000’den fazla oranda artış gördük
• Boyama temalı çalma listeleri global olarak yüzde 40 oranında arttı. 
• Resim temalı çalma listelerindeki artış ise yüzde 90’ları aştı. 
• Evden çalışma temalı çalma listelerinin oluşturulmasında, Mart ayının ilk 10 gününe kıyasla yüzde 1400 artış görüldü
• Pasta/börek pişirme temalı çalma listelerinin oluşturulmasında yüzde 120 artış yaşandı
• Bahçe/bahçe işleri temalı çalma listelerinin oluşturulma oranı yüzde 430 arttı
• Temizlik temalı çalma listelerinin oluşturulması yüzde 40 artarken, bu çalma listelerini karantina döneminde dinleyen kullanıcıların oranı da yüzde 65’in üzerinde artış gösterdi
• Yaz temalı çalma listeleri global olarak yüzde 245 oranında arttı

5 Mayıs -  30 Temmuz tarihleri arasında

• Bisiklet sürmek ve paten kaymak, dünya genelinde bu aktiviteler çerçevesinde oluşturulan 54,000 çalma listesiyle geçtiğimiz dönemde oldukça popüler aktiviteler arasında yer aldı
• Temmuz ayında kullanıcılar, daha önceki aylara kıyasla daha hareketli ve tempolu müzikler dinledi. Bu durumda, Temmuz ayını bugüne kadar 2020 yılının “en mutlu” ayı olarak kabul edersek, Nisan ayını müzikseverlerin “daha mutsuz”  oldukları ya da düşük tempolu müzik dinledikleri ay olarak gösterebiliriz
• Araba yolculuklarının daha popüler olmasıyla birlikte, Haziran ayından Temmuz ayına kadar olan dönemde araba yolculukları ile ilgili çalma listelerinin oluşturulma oranında yüzde 92 artış yaşandı 

• Kamp temalı çalma listeleri de Haziran ayından Temmuz ayına kadar olan dönemde yüzde 140 arttı 

Spotify kişiselleştirme konusunda neler yapıyor?

Spotify’da 4 milyarın üzerinde çalma listesi var ve ister algoritmalar ister Spotify ekibi ister kullanıcılar tarafından oluşturulmuş olsun, çalma listeleri yeni müzikler keşfetmek için bir araç. Kişiselleştirilmiş çalma listeleri; Haftalık Keşif, Yeni Müzik Radarı gibi haftalık ya da Yaz Hatıraların gibi belirli dönemlerde yayınlanan çalma listelerinden oluşuyor. Her sene dinleyicilerin beklediği ve tüm yıl en çok dinledikleri şarkıları ve podcast içeriklerini bir araya getiren Yılın Özeti bir diğer kişiselleştirilmiş çalma listesi. Tüm bu çalma listelerinin ortak noktası, her kullanıcı için farklı içerikte olması ve tamamen dinleyicilerin bireysel müzik zevklerine dayanması. Aslında tam da bu nedenle Spotify’ın 320 milyon farklı versiyonu var diyebiliriz. Bunu bu ölçekte yapabilmenin tek yolu makina öğrenmesi (machine learning). 

Algoritmalar, dün ne dinlediğinize dayanarak şu anda tam olarak ne dinlemek istediğinizi tahmin etmede gerçekten iyi. Ancak biz kullanıcılara sadece dün dinlediklerini sunmak istemiyoruz, aynı zamanda şu anda bilmedikleri ancak sevebilecekleri yeni müzik ve podcast’leri keşfetmelerine yardımcı olmak istiyoruz. 

Kişiselleştirmenin önemi her geçen gün artıyor. Siz kişiselleştirme konusunda geleceği nasıl görüyorsunuz? 

Yıllar içinde bizim iş alanımız büyüdükçe ve makina öğrenmesi ile yapay zeka teknolojisi daha da ilerledikçe, kullanıcılarımız ile sanatçılar ve podcast yayıncıları arasında anlamlı bağlar yaratmak için  bu iki teknolojiyi kullanmanın farklı yollarını bulmaya odaklandık. Gelişmiş bir algoritma, yalnızca kullanıcılara doğru içeriği doğru zamanda sunduğu sürece işlevsel olabilir.  

“Makinamızı” daha akıllı hale getirmek için çalışmalarımıza sürekli devam ediyoruz. Aslında, algoritmamızın mümkün olduğu kadar çok sinyal toplayabilmesi için öneri sistemlerimize yıllar içerisinde daha fazla göz ve kulak sağladık. Yakın gelecekte, dinleyicilerimiz farklı içeriklere tepki verdikçe, sistemimizin gerçek zamanlı olarak bunu öğrenmesini sağlayacak yeni çalışmalara odaklanacağız.