Neden hıçkırıyoruz?

İlk hıçkırığınızı hatırlıyor musunuz? Aslında bu hileli bir soru çünkü ilk hıçkırığınız muhtemelen siz daha anne karnında iken yaşandı.

Hıçkırık genelde en olmadık zamanlarda başlayan, rahatsız edici ama yine de hiç müdahale edilmese bile çoğunlukla kısa süren bir durum. Ancak bazen öyle uzun sürdüğü olur ki hıçkırığınızı geçirmek için bir şeyler denemek zorunda kalırsınız.

Öncelikle, bunu da merak ettiğinizi düşünerek “Hıçkırığın bir faydası var mı? Bunu neden yaşıyoruz?” sorusunun yanıtıyla başlayalım. Hayır, vücuda hiçbir fayda sağlamıyor. Hıçkırığın temel sebebi, nefes alırken kullandığımız kasların aniden seri bir şekilde kasılması. Göğüs kasları denilen bu kaslar, diyafram ve kaburga kemiği arasında bulunuyor.

Hıçkırık genelde çok hızlı bir şekilde bir şeyler atıştırır ya da içerken ortaya çıkar. Bunun sebebi, diyaframın hemen altında bulunan midenin aniden şişmesi. Bu durum diyaframda, nefes alırken yaşanan kasılma gibi bir tepki oluşturabiliyor. Hıçkırırken çıkardığımız ses ise ses tellerinin sıkışarak kapanması yüzünden oluşuyor.

Bazen de beyinden bu bölgedeki kaslara uzanan sinir yollarında gerçekleşen beklenmedik bir duruma karşı tepki olarak hıçkırırız. Bu da, örneğin, ani ısı değişimleri ya da duygusal değişimler karşısında ortaya çıkabilir.

Peki, nasıl oluyor da limon suyu hıçkırığı hemen sonlandırabiliyor? Aslında bu herkeste, her zaman işe yarayan bir çözüm değil. Ve bilimsel bir dayanağı da yok. Fakat limonun hıçkırıklarını kestiğini söyleyenlere güvenerek, sizin için kısa bir araştırma yaptık.

Beyinden mideye uzanan vagus siniri adlı yapı, nefes alıp verme ve yutkunmayı yönetiyor. Hıçkırık, vagus sinirini de kapsayan bir süreç. Dolayısıyla, vagusa müdahale etmek hıçkırığı sonlandırabilir. Bu sinirin uyarılması, beyne sinyal ileterek, karşılaştığı ani ve yeni durumu bildirmesini sağlıyor. Böylece, beyin de beklenmedik durumu çözmek için harekete geçiyor. İşte hıçkırığa limon suyu gibi çok ekşi ya da dondurma gibi çok soğuk bir şeyle müdahale edilmesinin sebebi de bu. Beynin karşılaştığı bu yeni sorun, hıçkırığı yaratan olaylar zincirini sonlandırabilir.

Vagus sinirini uyarmak istiyorsanız ayrıca kapalı gözyuvarına hafifçe bastırmak, dilinizin ucunu parmaklarınızla tutup biraz dışa doğru çekmek ya da parmaklarınızı kulaklarınıza sokup baskı yaratmak da işe yarayabilir. Çünkü bunların hepsi limon suyunun başardığı şeyi yapıp vagusu rahatsız ediyor.